Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » Święto Lotnictwa Polskiego
2023-08-28, 10:00 Autor: IAR/E.Porycka/K.Koziełł

Święto Lotnictwa Polskiego

Samolot bombowy PZL P-37 "Łoś". [fot. wikipedia/domena publiczna]
Samolot bombowy PZL P-37 "Łoś". [fot. wikipedia/domena publiczna]
28 sierpnia jest obchodzone Święto Lotnictwa Polskiego. Zostało ustanowione na pamiątkę zwycięstwa Franciszka Żwirki i Stanisława Wigury w Międzynarodowych Zawodach Samolotów Turystycznych Challenge w Berlinie w 1932 roku. Zdobyli pierwsze miejsce na polskim samolocie RWD-6, którego współkonstruktorem był inżynier Stanisław Wigura. Od trzydziestu lat, to jest od 1993 roku, 28 sierpnia jest wspólnym świętem lotnictwa cywilnego, wojskowego oraz przemysłu lotniczego.
Początki polskiego lotnictwa są ściśle związane z lotnictwem wojskowym. Pierwszy lot bojowy samolotu z biało-czerwonymi znakami odbył się 5 listopada 1918 roku - jeszcze przed oficjalnie uznanym dniem odzyskania niepodległości - 11 listopada. Maszynę, która wystartowała z lwowskiego lotniska Lewandówka, przejętego kilka dni wcześniej od wojsk austriackich, pilotował porucznik Stefan Bastyr, a na pokładzie w roli obserwatora znajdował się porucznik Janusz de Beaurain. Lotnicy zrzucili 15-kilogramowe bomby i ostrzelali ukraińskich żołnierzy wycofujących się po próbie ataku na Dworzec Główny we Lwowie.

Pierwszym rozkazem dotyczącym organizacji lotnictwa wojskowego był rozkaz Sztabu Generalnego Wojska Polskiego o organizacji służby technicznej wojsk. W marcu 1919 roku utworzono Szefostwo Lotnictwa przy Naczelnym Dowództwie.

W okresie międzywojennym, na pamiątkę pierwszego lotu bojowego w niepodległej Polsce, święto lotnictwa obchodzono 5 listopada.

Zwycięstwo Franciszka Żwirki i Stanisława Wigury na zawodach w Berlinie w 1932 roku, do którego nawiązuje dziś Święto Lotnictwa, było spektakularnym polskim sukcesem na największej wówczas imprezie lotniczej na świecie. Na cześć zwycięzców na berlińskim lotnisku zabrzmiał "Mazurek Dąbrowskiego", a na maszcie załopotała biało-czerwona flaga. W wywiadzie udzielonym Rozgłośni Wileńskiej Polskiego Radia Franciszek Żwirko powiedział: "Przypadł nam w udziale zaszczyt wykazania, że jeśli Polska wczorajsza lotnictwo tylko kochała, to dzisiejsza już owocnie nad jego rozwojem pracuje, a Polska jutrzejsza będzie silna, i nie tylko na lądzie, ale i w powietrzu".

(więcej)

Początki polskiego lotnictwa przypadły na pierwsze lata po odzyskaniu niepodległości. Sprawdzianem zdolności, zarówno sił lądowych, jak i lotnictwa, była wojna polsko-bolszewicka 1919-1921. Odwaga i bohaterstwo naszych lotników zostały uhonorowane 164 orderami Virtuti Militari oraz 245 Krzyżami Orderu Odrodzenia Polski.

W okresie międzywojennym nastąpił szybki rozwój przemysłu lotniczego. Wyposażano powietrzną flotę w samoloty rodzimej produkcji, były to między innymi myśliwce - PZL P.11 i P.7, bombowce - PZL.23 Karaś i PZL.37 Łoś czy seria maszyn sportowych, szkolnych i turystycznych - od RWD-1 do RWD-25.

To właśnie na polskich maszynach pod znakiem RWD, nazwanych tak od nazwisk trzech konstruktorów: Stanisława Rogalskiego, Stanisława Wigury i Jerzego Drzewieckiego, latał słynny duet lotniczy - Żwirko i Wigura. Zajmowali pierwsze miejsca w wielu sportowych konkursach lotniczych, w których byli niepokonani. Zginęli 11 września 1932 roku, w katastrofie lotniczej. Podczas lotu do Pragi zostali zaskoczeni przez gwałtowną burzę. Ich samolot - RWD-6 - rozbił się pod Cierlickiem Górnym koło Cieszyna.

Polscy lotnicy ponieśli wybitne zasługi podczas II wojny światowej. W wojnie obronnej 1939 roku walcząc ponad dwa tygodnie w powietrzu, zestrzelili 130 samolotów niemieckich, a kilkadziesiąt zniszczyła artyleria przeciwlotnicza. Później nasi rodacy walczyli na niemal wszystkich frontach II wojny światowej. Służyli w RAF - Królewskich Siłach Powietrznych Wielkiej Brytanii, mając wielki wkład w zwycięstwo w bitwie o Anglię. Polskie dywizjony myśliwskie i bombowe brały udział między innymi w operacji w Normandii. Polacy uczestniczyli w starciach z Japonią, wykonywali pionierskie loty w celu przerzutu samolotów przez Atlantyk, a także loty z zaopatrzeniem dla Armii Krajowej i partyzantów na Bałkanach. Mieli też udział w zwalczaniu tzw. latających bomb V1 oraz niesieniu pomocy powstańcom warszawskim w 1944 roku.

W styczniu 1940 roku we Francji powstały Polskie Siły Powietrzne, jako samodzielny rodzaj sił zbrojnych. W walkach nad Francją nasi piloci zestrzelili 51 samolotów niemieckich, 3 - prawdopodobnie oraz 6 uszkodzili. Poległo 11 żołnierzy, a 8 uznano za zaginionych. Po upadku Francji personel lotnictwa został ewakuowany do Wielkiej Brytanii. Tam, pierwsze polskie dywizjony lotnicze powstały już w lipcu i sierpniu 1940 roku. W bitwie o Anglię wzięło udział 144 polskich pilotów, 29 z nich poległo. Najpierw w składzie, a potem u boku RAF, walczyły cztery polskie dywizjony: dwa bombowe - 300 i 301 i dwa myśliwskie - 302 i 303 oraz 81 polskich pilotów w dywizjonach brytyjskich. Polacy zestrzelili około 170 samolotów niemieckich, a uszkodzili - 36.

Nasi lotnicy wsławili się odwagą i bohaterstwem, jak Stanisław Skalski, Witold Urbanowicz, Witold Łokuciewski i wielu innych. Dywizjon 303 był najlepszą jednostką biorącą udział w bitwie.

28 października 2020 roku Senat Rzeczpospolitej jednogłośnie podjął uchwałę w sprawie upamiętnienia 80. rocznicy bitwy o Anglię i polskich bohaterów. W uchwale napisano: "Senat, przekonany o szczególnym znaczeniu bitwy o Anglię dla losów II wojny światowej, oddaje hołd jej wszystkim bohaterom, a szczególnie pilotom polskim".

Zobacz także

2023-11-11, godz. 09:00 Narodowe Święto Niepodległości – działania Instytutu Pamięci Narodowej Centrala i Oddział IPN w Warszawie: 11–30 listopada 2023, Warszawa – prezentacja siatek edukacyjnych „Ojcowie Niepodległości” (budynek Prokuratury… » więcej 2023-11-11, godz. 08:00 Święto Niepodległości w Polskim Radiu Polskie Radio zaprasza na specjalne audycje oraz relacje związane z obchodami 105. rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości. O godz. 12.00 we wszystkich… » więcej 2023-11-11, godz. 07:45 105. rocznica odzyskania przez Polskę Niepodległości - obchody w regionie Z tej okazji w miastach w całym regionie odbywać się będą okolicznościowe uroczystości. To m.in. Opole, Nysa, Brzeg, Kędzierzyn Koźle, Olesno, Krapkowice… » więcej 2023-11-11, godz. 07:30 105 lat temu Polska odzyskała niepodległość 105 lat temu, 11 listopada 1918 roku, Polska odzyskała niepodległość. Po 123 latach zaborów, niewoli naznaczonej walką, cierpieniem i wysiłkiem wielu pokoleń… » więcej 2023-11-11, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 11 listopada » więcej 2023-11-10, godz. 11:00 Premiera filmu animowanego o Wojtku, misiu- żołnierzu "Niedźwiedź zwany Wojtkiem" - to tytuł animowanego filmu o misiu - żołnierzu, którego podczas II wojny przygarnęli polscy żołnierze. » więcej 2023-11-10, godz. 10:00 Obchody 105. rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości Biuro "Niepodległa" po raz kolejny zachęca do wspólnego świętowania 105. rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości. Jak co roku zaplanowano wiele… » więcej 2023-11-10, godz. 09:00 65 lat temu zmarła Wanda Gertz, major WP, uczestniczka I i II wojny światowej, działaczka niepodległościowa 65 lat temu, 10 listopada 1958, zmarła na emigracji w Londynie Wanda Gertz, "Lena”, działaczka patriotyczna i niepodległościowa, major Wojska Polskiego… » więcej 2023-11-10, godz. 08:00 Ponad 19 tys. zgłoszeń do udziału w kolejnej edycji akcji „Szkoła do hymnu” Mamy już ponad 19 tys. zgłoszeń do udziału w kolejnej edycji akcji MEiN "Szkoła do hymnu" - poinformowało na portalu X Ministerstwo Edukacji Narodowej. … » więcej 2023-11-10, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 10 listopada » więcej
157158159160161
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »