Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 79 lat temu rozpoczęła nadawanie powstańcza radiostacja…
2023-08-08, 10:00 Autor: IAR/E.Leo/O.Kłosińska

79 lat temu rozpoczęła nadawanie powstańcza radiostacja Błyskawica

Studio radiostacji powstanczej
Studio radiostacji powstanczej 'Blyskawica'. [fot. wikipedia/domena publiczna]
79 lat temu, 8 sierpnia 1944 roku, warszawscy powstańcy uruchomili stację nadawczą Armii Krajowej "Błyskawica". Była to pierwsza polska radiostacja, która przerwała kilkuletnie milczenie w eterze spowodowane okupacją kraju. Przetrwała całe powstanie, mimo skrajnie trudnych warunków pracy i kilku zmian lokalizacji.
Dzięki niej świat dowiadywał się o przebiegu heroicznych walk w Warszawie, o gehennie ludności stolicy, o bestialstwie Niemców i zniszczeniach miasta. Na program składały się audycje przygotowywane zarówno przez dawny zespół Polskiego Radia, jak i przez Biuro Informacji i Propagandy Armii Krajowej. Sygnałem stacji były pierwsze takty "Warszawianki".

Audycje były nadawane po polsku, a także po niemiecku, angielsku i kilka po francusku. Chodziło o to, by w świat poszedł komunikat, że w Warszawie nie walczą "bandy", jak głosiła propaganda niemiecka, ale regularne odziały wojskowe. Rozgłośnia była odbierana w wielu miastach Polski i Europy, także na wschodnim wybrzeżu Stanów Zjednoczonych. Radiostację w warunkach konspiracyjnych skonstruował, na rozkaz Komendy Głównej Armii Krajowej, krótkofalowiec Antoni Zębik pseudonim "Biegły". Komendantem "Błyskawicy" był Jan Georgica "Grzegorzewicz".

Zespołem kierował Stanisław Zadrożny pseudonim "Pawlicz", zastępcą była Zofia Rutkowska "Ewa". Audycje w języku angielskim prowadzili Jan Nowak-Jeziorański i pilot RAF-u John Ward. Spikerami byli także: Stefan Sojecki, Zbigniew Jasiński i Jeremi Przybora, który po latach wspominał: "Pracowaliśmy z duszą na ramieniu, ale to, że na falach eteru mówiło się o Polsce to była wielka satysfakcja. To była frajda, że się jest na tym skrawku niepodległej Polski po tych koszmarnych kilku latach okupacji".

Według słów Jana Georgicy nazwa radiostacji - "Błyskawica" - była hołdem dla polskich marynarzy i nawiązywała do nazwy słynnego niszczyciela Polskiej Marynarki Wojennej, który przez całą wojnę prowadził działania operacyjne u boku aliantów.

Rozkaz wygaszenia radiostacji został wydany 2 października tuż przed kapitulacją Powstania Warszawskiego. Stacja zamilkła jednak dopiero 4 października za sprawą jej komendanta Jana Gieorgicy. "Pracowaliśmy jeszcze dwa dni, informując kraj i świat o tym, co się działo w Warszawie" - tłumaczył po latach. Potem radiostacja została zniszczona, by nie dostała się w ręce okupanta.

W 2004 roku powstała replika radiostacji, zbudowana przez Antoniego Zębika (zmarł w 2009). Można ją zobaczyć w Muzeum Powstania Warszawskiego.

Zobacz także

2024-08-27, godz. 15:00 NBP upamiętnia ofiary obozu koncentracyjnego Stutthof Narodowy Bank Polski upamiętnił ofiary obozu koncentracyjnego Stutthof. Bank wyemitował srebrne monety kolekcjonerskie przypominające o więźniach pierwszego… » więcej 2024-08-27, godz. 13:00 Film o polskiej działaczce na Łotwie Na początek pokaz filmu o polskiej działaczce społecznej na Łotwie. W Wilnie rozpoczynają się dziś "Dni Kina Bałtyckiego". Filmem otwarcia będzie wspólna… » więcej 2024-08-27, godz. 11:33 Obchody 85. rocznicy wybuchu II wojny światowej bez zagranicznych VIP-ów Nie będzie zagranicznych przywódców na obchodach 85. rocznicy wybuchu II wojny światowej. Tak wynika z odpowiedzi MSZ dla Polskiego Radia. Główne uroczystości… » więcej 2024-08-27, godz. 09:00 Kwesta na Starych Powązkach na krajowej liście niematerialnego dziedzictwa kulturowego Tradycja kwestowania na Starych Powązkach trafiła na krajową listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego. Wniosek w tej sprawie złożył Społeczny Komitet… » więcej 2024-08-27, godz. 01:00 Kalendarium historyczne 27 sierpnia » więcej 2024-08-26, godz. 21:15 Chodlik, badania archeologiczne kurhanów Fragmenty ludzkich - i być może zwierzęcych - kości oraz niewielka ilość ceramiki - to wyniki tegorocznych badań archeologicznych w Chodliku w woj. lubelskim… » więcej 2024-08-26, godz. 13:00 80 lat temu w bombardowaniu kościoła św. Jacka w Warszawie zginęło ponad tysiąc osób 80 lat temu, 26 sierpnia 1944 roku, podczas powstania warszawskiego, Niemcy zbombardowali kościół świętego Jacka przy ulicy Freta na Starówce. W ruinach… » więcej 2024-08-26, godz. 11:00 Film dokumentalny o rodzinie Ulmów nagrodzony podczas festiwalu "Spotkania z historią" Film "Przykazanie miłości. Historia rodziny Ulmów z Markowej” Marty Pietrasiewicz zdobył nagrodę dla najlepszego filmu dokumentalnego 12. Zamojskiego Festiwalu… » więcej 2024-08-26, godz. 09:00 W Sejnach odbyły się obchody 105. rocznicy powstania sejneńskiego Przed pomnikiem Powstania Sejneńskiego i Czynu Niepodległościowego Ziemi Sejneńskiej mieszkańcy Sejn i samorządowcy obchodzili w niedzielę 105. rocznicę… » więcej 2024-08-26, godz. 01:00 Kalendarium historyczne 26 sierpnia » więcej
910111213
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »