Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 115 lat temu urodził się Henryk Zygalski, jeden…
2023-07-15, 14:00 Autor: IAR/E.Porycka/K.Koziełł

115 lat temu urodził się Henryk Zygalski, jeden z trzech Polaków, którzy złamali szyfr Enigmy

Henryk Zygalski. [fot. wikipedia/domena publiczna]
Henryk Zygalski. [fot. wikipedia/domena publiczna]
115 lat temu, 15 lipca 1908 roku, urodził sie zmarł Henryk Zygalski, matematyk i kryptolog z zespołu trzech Polaków - obok Mariana Rejewskiego i Jerzego Różyckiego - którzy złamali kod niemieckiej maszyny szyfrującej Enigmy. Było to największe osiągnięcie wywiadowcze w dziejach II wojny światowej. Niemcy do końca konfliktu byli przekonani, że Enigmy nikt nie jest w stanie rozszyfrować. Henryk Zygalski zmarł w 1978 roku.
Złamanie kodu przez Polaków pod koniec 1932 roku przyczyniło się do sukcesów militarnych aliantów, między innymi w bitwie o Anglię, walkach na Atlantyku i zwycięstwie pod Falaise.

Dzięki sukcesowi polskich kryptologów, II wojna światowa została skrócona o 2-3 lata, a to oznaczało uratowanie około 30 milionów ludzi. Henryk

Zygalski studiował na uniwersytecie w Poznaniu, a w wieku 21 lat uczestniczył - w tamtejszym Instytucie Matematyki - w kursie kryptologów, zorganizowanym przez wywiad wojskowy. Od 1930 pracował w Biurze Szyfrów Sztabu Głównego Wojska Polskiego, najpierw w Poznaniu, zaś od 1932 roku w Warszawie.

Pod koniec grudnia 1932 roku Zygalski wraz z Rejewskim i Różyckim złamali szyfr Enigmy. Zygalski opracował koncepcję perforowanych arkuszy papieru używanych przy ustalaniu kolejności wirników kodujących Enigmy - były to tzw. płachty Zygalskiego. Wkrótce powstała działająca kopia urządzenia.

Enigma, przypominająca maszynę do pisania, została skonstruowana w latach 20. XX wieku. Niemcy zastosowali w niej matematyczną metodę kodowania wiadomości. Aby odszyfrować tekst, odbiorca musiał mieć identyczną maszynę i klucz depeszy.

Pod koniec wojny był on zmieniany co 8 godzin. Po wojnie Henryk Zygalski zamieszkał w Chichester w południowej Anglii. Zmarł w 1978 roku. W powojennej Polsce pomijano wysiłek i zasługi naszych kryptologów, wymazywano ich z powszechnej pamięci, a złamanie kodu Enigmy zostało przypisane wywiadowi brytyjskiemu.

Na Zachodzie informacje o służbie alianckiej Zygalskiego, Rejewskiego i Różyckiego ukrywano w tajnych archiwach. Pierwsze wiadomości o sukcesie Polaków ukazały się na początku lat 70. XX wieku. Oficjalnie Brytyjczycy przyznali to dopiero po wejściu Polski do NATO w 1999 roku.

W 2000 roku Rejewski, Różycki i Zygalski zostali odznaczeni pośmiertnie Krzyżami Wielkimi Orderu Odrodzenia Polski. Senat Rzeczpospolitej uczcił ich w 2012 roku specjalną uchwałą, uznając trójkę kryptologów za bohaterów II wojny światowej. W 2014 Międzynarodowe Stowarzyszenie Inżynierów (IEEE) uhonorowało trzech Polaków prestiżowym Milestone. "Kamieniami milowymi" wyróżniono dotąd ponad 120 naukowców, za osiągnięcia znaczące dla historii świata.

Pracę i sukcesy kryptologów upamiętnia, otwarte w 2021 roku, interaktywne Centrum Szyfrów Enigma w Poznaniu.
.

Zobacz także

2023-08-17, godz. 12:45 Wilno: odsłonięto kwietnik upamiętniający 550. rocznicę urodzin Mikołaja Kopernika Przed Domem Kultury Polskiej w Wilnie odsłonięty został kwietnik upamiętniający 550. rocznicę urodzin Mikołaja Kopernika. W tym roku obchodzimy rok słynnego… » więcej 2023-08-17, godz. 10:00 103. rocznica bitwy pod Zadwórzem, zwanej Polskimi Termopilami Mijają 103 lata od jednego z najważniejszych starć wojny polsko-bolszewickiej - bitwy pod wsią Zadwórze niedaleko Lwowa. Tam, 17 sierpnia 1920 roku, batalion… » więcej 2023-08-17, godz. 08:00 115 lat temu urodziła się Papusza, polska poetka romskiego pochodzenia 115 lat temu - 17 sierpnia 1908 roku - urodziła się Papusza, polska poetka romskiego pochodzenia, tworząca w języku romskim. Właściwie nazywała się Bronisława… » więcej 2023-08-17, godz. 07:15 Kalendarz historyczny na dziś 17 sierpnia » więcej 2023-08-16, godz. 16:00 104 lata temu wybuchło I powstanie śląskie 104 lata temu, w nocy z 16 na 17 sierpnia 1919 roku, wybuchło I powstanie śląskie. Zorganizowane przez Polską Organizację Wojskową Górnego Śląska, miało… » więcej 2023-08-16, godz. 14:00 Wkrótce otwarcie wystawy „Zbrodnie (nie)osądzone” Na Plantach, w sąsiedztwie ul. Dunajewskiego, 19 sierpnia 2023 r. o godz. 10:00 otwarta zostanie wystawa „Zbrodnie (nie)osądzone. Rozliczenia z niemieckimi… » więcej 2023-08-16, godz. 12:00 80 lat temu wybuchło powstanie w białostockim getcie 80 lat temu, 16 sierpnia 1943 roku, wybuchło powstanie w białostockim getcie. Był to drugi co do wielkości, po powstaniu w getcie warszawskim, akt zbrojny… » więcej 2023-08-16, godz. 10:00 Poczdam: uroczystość upamiętniająca ofiary NKWD i KGB W Poczdamie upamiętniono ofiary NKWD i KGB. W dawnej katowni odbyło się spotkanie z grupą ich bliskich i byłym więźniem, który przypomniał o metodach… » więcej 2023-08-16, godz. 08:00 „Pokój z widokiem na wojnę. Historia Izraela” - spotkanie z autorem To jedno z licznych wydarzeń towarzyszących prezentowanej w Opolu wystawie zatytułowanej "Pełno ich nigdzie – najciekawsze murale o polskich Żydach", którą… » więcej 2023-08-16, godz. 07:00 Kalendarz historyczny na dziś 16 sierpnia » więcej
168169170171172
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »