Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 110 lat temu urodził się Stanisław Marusarz, skoczek…
2023-06-18, 08:00 Autor: IAR/E.Leo/O.Kłosińska/K.Koziełł

110 lat temu urodził się Stanisław Marusarz, skoczek narciarski, czterokrotny olimpijczyk, legendarny kurier tatrzański

Stanisław Marusarz podczas zawodów. [fot. Narodowe Archiwum Cyfrowe]
Stanisław Marusarz podczas zawodów. [fot. Narodowe Archiwum Cyfrowe]
110 lat temu - 18 czerwca 1913 roku - urodził się Stanisław Marusarz, polski "król nart", czterokrotny olimpijczyk, jeden z najwybitniejszych polskich sportowców okresu międzywojennego. W czasie II wojny światowej legendarny kurier tatrzański, podporucznik Armii Krajowej. Został aresztowany przez Niemców w 1940 roku i skazany na karę śmierci. Uciekł z osławionego więzienia przy ulicy Montelupich w Krakowie. Zmarł w 1993 roku, w wieku 80 lat.
Kariera sportowa Stanisława Marusarza trwała ponad 30 lat. Zdobył 27 tytułów mistrzowskich w różnych dyscyplinach narciarskich, głównie w skokach. W swoim życiu oddał 10 tysięcy skoków. Największe sukcesy osiągnął w latach międzywojennych. Był wówczas czołowym dwuboistą świata, a przede wszystkim jednym z najlepszych skoczków. Na skoczni w Planicy w 1935 roku ustanowił rekord świata, skacząc 95 i 97 metrów. Dwa razy dostąpił zaszczytu otwarcia zawodów jako honorowy przedskoczek - na Olimpiadzie w 1956 roku i na Turnieju Czterech Skoczni w 1966 roku.

Po wybuchu wojny Stanisław wstąpił do ZWZ-AK. Miał stopień podporucznika. Był kurierem tatrzańskim na trasie Zakopane-Budapeszt. Przeprowadzał ludzi, przenosił materiały konspiracyjne i pieniądze na działalność podziemną. Był dwukrotnie aresztowany i dwukrotnie ratował się ucieczką. Za drugim razem, torturowany i przewieziony do krakowskiego więzienia, został skazany na karę śmierci. 2 lipca 1940 roku wraz grupą więźniów podjął ucieczkę, skacząc z okna na pierwszym piętrze. Jemu i Aleksandrowi Bugajskiemu udało się uciec, resztę zbiegów zastrzelono. Ranny Marusarz przedostał się na Węgry. W 1945 roku powrócił do Zakopanego.

Karierę sportową zakończył w 1957 roku. Później przez wiele lat trenował polskich narciarzy. "Dziadek" - jak nazywano go w środowisku sportowym - do końca życia cieszył się wielką sympatią i uznaniem zarówno kibiców, jak i samych sportowców.

(więcej)

Do największych sukcesów Stanisława Marusarza należało zdobycie srebrnego medalu na mistrzostwach świata w skokach narciarskich w Lahti w 1938 roku. W latach 1933-39 sześciokrotnie uczestniczył w Narciarskich Mistrzostwach Świata FIS (Międzynarodowa Federacja Narciarska). Ponad 20 razy stawał na najwyższym podium Mistrzostw Polski w różnych dyscyplinach: skokach, zjeździe, kombinacji klasycznej i alpejskiej oraz w sztafetach biegowych.

Stanisław Marusarz był także zwycięzcą zawodów o Puchar Tatr i laureatem Wielkiej Honorowej Nagrody Sportowej w 1938 roku. W tym samym roku zdobył tytuł najlepszego polskiego sportowca w plebiscycie "Przeglądu Sportowego". Już po zakończeniu kariery, w 1966 roku, został zaproszony do otwarcia konkursu Turnieju Czterech Skoczni w Garmisch-Partenkirchen. Mając 53 lata, skoczył na nartach w... garniturze i krawacie, osiągając bardzo dobry wynik i aplauz widowni. Swój ostatni skok oddał w Zakopanem w 1979 roku, w wieku 66 lat, na potrzeby filmu dokumentalnego "Dziadek".

Stanisław Marusarz opublikował książki "Na skoczniach Polski i świata. Kartki z pamiętnika" i "Skok, który uratował mi życie". Zmarł na zawał serca w Zakopanem 29 października 1993 roku. Został pochowany na tamtejszym Cmentarzu Zasłużonych na Pęksowym Brzyzku.

Otrzymał kilkanaście polskich orderów. Pośmiertnie, w 2010 roku, został odznaczony Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski.

Jego imieniem nazwano między innymi skocznię narciarską Wielka Krokiew w Zakopanem. W ubiegłym (2022) roku powstał film biograficzny "Marusarz. Tatrzański Orzeł" w reżyserii Marka Bukowskiego.

Był bratem Heleny Marusarzówny, mistrzyni sportów narciarskich, także działającej w ruchu oporu jako kurier tatrzański, rozstrzelanej przez Niemców w 1941 roku.

Zobacz także

2023-08-12, godz. 08:00 Kalendarz historyczny na dziś 12 sierpnia » więcej 2023-08-11, godz. 18:23 W Ossowie oddano hołd bohaterom Bitwy Warszawskiej W Ossowie w powiecie wołomińskim oddano hołd bohaterom Bitwy Warszawskiej. 103 lata temu w bitwie zwanej "Cudem nad Wisłą" polscy żołnierze zwyciężyli… » więcej 2023-08-11, godz. 18:19 Materiały archiwalne por. phm. Konrada Okolskiego ps. Kuba w Archiwum Akt Nowych Oryginalne dokumenty osobiste porucznika podharcmistrza Konrada Okolskiego ps. Kuba, bogaty zbiór fotograficzny, a także dokumenty rodzinne zaprezentowano w… » więcej 2023-08-11, godz. 12:00 79 lat temu powstała Brygada Świętokrzyska, jeden z oddziałów NSZ 79 lat temu - 11 sierpnia 1944 roku - w Lasocinie na Kielecczyźnie powstała Brygada Świętokrzyska, jeden z oddziałów Narodowych Sił Zbrojnych, który nie… » więcej 2023-08-11, godz. 10:00 86. rocznica tzw. Operacji Polskiej NKWD, wymierzonej w Polaków w Związku Radzieckim 86 lat temu, 11 sierpnia 1937 roku, rozpoczęła się tzw. Operacja Polska, wymierzona w Polaków mieszkających w Związku Radzieckim. Szef NKWD Nikołaj Jeżow… » więcej 2023-08-11, godz. 08:00 125 lat temu urodziła się Karolina Lanckorońska, historyk sztuki, działaczka Polonii we Włoszech, wielka patriotka 125 lat temu, 11 sierpnia 1898 roku, urodziła się profesor Karolina Lanckorońska, historyk sztuki, działaczka Polonii we Włoszech, wielka patriotka. Była… » więcej 2023-08-11, godz. 07:30 Kalendarz historyczny na dziś 11 sierpnia » więcej 2023-08-10, godz. 16:00 Powracamy po Swoich Cykl „Powracamy Po Swoich” to audycja realizowana przez Biuro Poszukiwań i Identyfikacji, w której prezentowana jest działalność Instytutu Pamięci Narodowej… » więcej 2023-08-10, godz. 14:00 Rozbicie więzienia Św.Michała Uroczystości pogrzebowe Ireny Odrzywołek, odbędą się 18 sierpnia 2023 r. w Krakowie. 77 lat temu 18 sierpnia 1946 r. połączone działania uzbrojonych więźniów… » więcej 2023-08-10, godz. 12:00 95 lat temu urodził się Jerzy Janicki, współtwórca radiowych "Matysiaków" 95 lat temu, 10 sierpnia 1928 roku, urodził się Jerzy Janicki, literat i dziennikarz, ceniony autor scenariuszy, a także reżyser filmowy. Jest uważany za… » więcej
172173174175176
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »