Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 120 lat temu urodził się Stanisław Mieszkowski…
2023-06-17, 10:00 Autor: IAR/D.Panek/K.Koziełł

120 lat temu urodził się Stanisław Mieszkowski, oficer Marynarki Wojennej skazany na śmierć w procesie komandorów

Stanisław Mieszkowski. [fot. wikipedia/domena publiczna]
Stanisław Mieszkowski. [fot. wikipedia/domena publiczna]
120 lat temu, 17 czerwca 1903 roku, urodził się w Piotrkowie Trybunalskim Stanisław Mieszkowski, oficer Marynarki Wojennej, we wrześniu 1939 obrońca Helu. Po upadku kampanii wrześniowej przebywał w niemieckich oflagach. W 1945 wrócił do czynnej służby w powstającej od podstaw Marynarce Wojennej. W latach 50., jako jeden z siedmiu oficerów, był sądzony w tak zwanym procesie komandorów. Dowody przeciwko oficerom sfabrykował Główny Zarząd Informacji Wojska Polskiego pod nadzorem komunistycznych władz. Został stracony w 1952 roku, na podstawie wyroku komunistycznego Najwyższego Sądu Wojskowego.
Stanisław Mieszkowski jako ochotnik brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej, następnie wstąpił do elitarnej Szkoły Podchorążych Piechoty w Warszawie. W 1924 zgłosił się do Oficerskiej Szkoły Marynarki Wojennej w Toruniu. Był I oficerem artylerii na kontrtorpedowcu "Burza" i na niszczycielach "Grom” i "Błyskawica”.

We wrześniu 1939 roku dowodził kanonierką "Generał Haller”, uczestnicząc w obronie polskiego wybrzeża przed lotnictwem niemieckim. Wraz z załogą okrętu wzmocnił załogę Helu, walcząc aż do kapitulacji 2 października.

W styczniu 1945 roku został uwolniony z obozu jenieckiego przez Armię Czerwoną. Zdecydował się wrócić na Wybrzeże, gdzie rozpoczął służbę w Głównym Urzędzie Morskim, otrzymując stanowisko kapitana portu w Kołobrzegu. Na początku 1946 został skierowany do Marynarki Wojennej w Gdyni. Pełnił funkcję dowódcy Flotylli Trałowców oraz organizował Oficerską Szkołę Marynarki Wojennej w Gdyni. Od 1947 roku był szefem Sztabu Głównego Marynarki Wojennej, zaś 15 listopada 1949 objął stanowisko dowódcy Floty.

Został aresztowany 20 października 1950 roku przez oficerów Zarządu Informacji Marynarki Wojennej w Gdyni pod nieprawdziwym zarzutem szpiegostwa. Wyrokiem Najwyższego Sądu Wojskowego z 21 lipca 1952 skazany na karę śmierci. Wyrok wykonano 16 grudnia tego samego roku w więzieniu przy ulicy Rakowieckiej w Warszawie. Komandor Mieszkowski zginął od strzału w tył głowy.

Szczątki Stanisława Mieszkowskiego zostały odnalezione wiosną 2013 roku w kwaterze "Ł” Cmentarza Wojskowego na Powązkach w Warszawie przez zespół badawczy IPN.

W 2016 roku prezydent Andrzej Duda mianował go pośmiertnie kontradmirałem. W kołobrzeskim porcie znajduje się pomnik Stanisława Mieszkowskiego, jego imię nosi też skwer w tym mieście.

(więcej)

21 lipca 1952 roku stalinowski Najwyższy Sąd Wojskowy w Warszawie, pod przewodnictwem pułkownika Piotra Parzenieckiego, wydał wyrok w tak zwanym procesie komandorów. Siedmiu oficerów Marynarki Wojennej, w tym komandor Stanisław Mieszkowski, zostało oskarżonych o przestępstwo, którego nie popełnili. Dowody przeciwko nim sfabrykował Główny Zarząd Informacji Wojska Polskiego. Oficerom zarzucono działalność szpiegowską i dywersyjną.

Po miesiącach tortur, na podstawie sfałszowanych dowodów i wymuszonych zeznań, w lipcu 1952 roku pięciu z nich zostało skazanych na karę śmierci, a dwóch na dożywocie. Cztery miesiące później, w listopadzie, dwóm oficerom wyrok śmierci zmieniono na dożywotnie więzienie.

12 grudnia 1952 roku w mokotowskim więzieniu został rozstrzelany komandor Jerzy Staniewicz, cztery dni później zamordowano komandora Stanisława Mieszkowskiego i komandora porucznika Zbigniewa Przybyszewskiego. W 2013 ich szczątki odnaleziono w kwaterze "Ł” na warszawskim Cmentarzu Powązkowskim.

W grudniu 2017 odbył się uroczysty państwowy pogrzeb komandorów zamordowanych z wyroku komunistycznego sądu. Po mszy świętej w kościele Marynarki Wojennej w Gdyni Oksywiu, zostali pochowani w Kwaterze Pamięci na Cmentarzu Marynarki Wojennej. Jerzy Staniewicz i Stanisław Mieszkowski zostali pośmiertnie mianowani na stopień kontradmirała, a Zbigniew Przybyszewski - komandora.

W 1956 roku Najwyższy Sąd Wojskowy uchylił wyrok z 1952, a sprawa została umorzona z braku dowodów winy.

Oficerowie skazani w procesie komandorów przed wojną służyli w Wojsku Polskim, w kampanii wrześniowej 1939 roku bronili Helu, następnie przebywali w niemieckich oflagach. W 1945 wrócili do służby w powstającej Marynarce Wojennej i zajęli najwyższe stanowiska w morskich siłach zbrojnych. Szybko też stali się ofiarami stalinowskich represji.

Przyjmuje się, że w latach 1945-1955 różnym formom represji w Marynarce Wojennej zostało poddanych około 400 żołnierzy zawodowych oraz około 250 marynarzy i podoficerów służby zasadniczej.

Zobacz także

2023-07-15, godz. 14:00 115 lat temu urodził się Henryk Zygalski, jeden z trzech Polaków, którzy złamali szyfr Enigmy 115 lat temu, 15 lipca 1908 roku, urodził sie zmarł Henryk Zygalski, matematyk i kryptolog z zespołu trzech Polaków - obok Mariana Rejewskiego i Jerzego Różyckiego… » więcej 2023-07-15, godz. 12:00 Grunwald 1410 613 lat temu na polach grunwaldzkich doszło do jednej z najważniejszych bitew w historii Polski. » więcej 2023-07-15, godz. 10:00 Wyklęci ' 63 Już po raz trzeci w Starym Grodkowie, dzisiaj o 15 rozpocznie się Festiwal Pamięci.Tym razem będzie poświęcony Powstańcom Styczniowym i Żołnierzom Wy… » więcej 2023-07-15, godz. 08:00 Kalendarium historyczne na dziś 15 lipca » więcej 2023-07-14, godz. 16:00 Do Berlina z historycznym przesłaniem Już 10 września odbędzie się uroczysta beatyfikacja Rodziny Ulmów, która niosła pomoc Żydom, ukrywając ich pod swoim dachem podczas II wojny światow… » więcej 2023-07-14, godz. 14:00 Z Przystankiem Historia w Bieszczady Przygoda laureatów konkursu fotograficznego w malowniczych Bieszczadach wciąż trwa!To już drugi obóz patriotyczno-historyczny zorganizowany przez Instytut… » więcej 2023-07-14, godz. 12:00 Wakacje z Muzeum Piastów Śląskich Niedawno rozpoczęły się wakacje.W zwiazku z tym w brzeskim zamku-muzeum obowiązywać będą niższe ceny biletów! » więcej 2023-07-14, godz. 10:00 80 lat temu Stanisław Mikołajczyk został premierem rządu RP na uchodźstwie 80 lat temu, 14 lipca 1943 roku, Stanisław Mikołajczyk, przywódca ruchu ludowego, został premierem rządu RP na uchodźstwie. Tekę premiera objął po śmierci… » więcej 2023-07-14, godz. 08:00 135 lat temu urodził się gen.Tadeusz Malinowski, żołnierz Legionów Polskich, współorganizator Armii Polskiej we… 135 lat temu - 14 lipca 1888 - urodził się Tadeusz Malinowski, żołnierz Legionów Polskich, współorganizator Armii Polskiej we Francji, generał Wojska Polskiego… » więcej 2023-07-14, godz. 08:00 Kalendarium historyczne na dziś 14 lipca » więcej
184185186187188
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »