Przy projektowaniu auta wykorzystano najnowocześniejsze rozwiązania technologiczne. Produkowany był nad Wisłą od 1973 roku w Bielsku-Białej i w Tychach - od 1975-go. Była to licencyjna odmiana włoskiego samochodu Fiat 126. Łącznie w obu fabrykach zjechało z taśm montażowych ponad 3 miliony 300 tysięcy małych fiatów, z czego blisko 900 tysięcy trafiło na eksport.

W PRL samochód był dobrem luksusowym i bardzo pożądanym. Sprzedaż nowych aut w pełni kontrolowały władze. Ponieważ popyt był kilkakrotnie większy od podaży, rządzący zrobili ze zdobyczy motoryzacji narzędzie polityki społecznej.

Pierwszy "maluch" kosztował 69 tysięcy złotych. Teoretycznie był to "samochód dla Kowalskiego". Tak ochrzcił go pierwszy sekretarz KC PZPR Edward Gierek. Auto było dostępne dla przeciętnego Polaka po 20 miesiącach odkładania całej pensji (średniej), ale same pieniądze nie wystarczały. Potrzebne były też - talon lub przedpłata, bo na wolnym rynku cena była niemal dwukrotnie wyższa.

Małolitrażowy samochód skonstruowano we włoskich zakładach Fiata. Był tam produkowany w latach 1972-1980. Jego poprzednikiem był Fiat 500, następcą - Fiat Cinquecento.

"Maluch", który na wiele lat zmotoryzował Polskę, do dziś ma swoich miłośników. Spotykają się oni na corocznych zlotach, między innymi w Łodzi i w Warszawie.

(więcej)

Kupno "malucha" po urzędowej cenie 69 tysięcy złotych wymagało, oprócz pieniędzy, przedpłaty, która znacznie wydłużała nabycie auta, albo talonu, upoważniającego do zakupu poza kolejnością. O asygnatach decydowali członkowie nomenklatury - partyjni działacze, dyrektorzy, prezesi. Oprócz przyznawania talonów "swoim", stosowali je także jako element przetargowy we wszelkich negocjacjach. Aby zdobyć nowy samochód, zwykły obywatel musiał go kupić po cenie komercyjnej albo poszukać znajomości. Taka sytuacja powodowała negatywne zjawiska rynkowe - spekulacje, protekcjonizm, wysokie ceny giełdowe i korupcję.

Umowę między włoską spółką FIAT S.A., a polskim przedsiębiorstwem PHZ PM POLMOT "O współpracy technicznej i licencji" podpisano w 1971 roku. Przewidywała ona uruchomienie w naszym kraju produkcji tego samochodu, posiadającego identyczne właściwości techniczne jak włoski model 126, produkowany od 1972 roku.

W umowie przewidziano, że wydatki dewizowe na zakup maszyn, oprzyrządowania, części i podzespołów samochodu, do czasu wyprodukowania ich w Polsce, zostaną spłacone eksportem tych pojazdów. Była to pierwsza tego typu umowa FIAT-a, wiążąca go w tak dużym stopniu z zagranicznym partnerem. Miała charakter nie tylko licencyjny, ale i kooperacyjny.

6 czerwca 1973 roku z Fabryki Samochodów Małolitrażowych w Bielsku-Białej wyjechał pierwszy Fiat 126p wyprodukowany z włoskich części.

W 1975 roku uruchomiono taśmę produkcyjną. W tym samym roku "maluch" pojawił się na trasie Rajdu Polski oraz uczestniczył poza konkursem w Rajdzie Monte Carlo. Został też wyprodukowany stutysięczny Fiat, a w 1981 - milionowy. W 1993 roku 3-milionowy już Fiat 126p zjechał z taśmy montażowej.

W miarę upływu lat na rynek wprowadzano nowe wersje i warianty malucha. Powstał model 126E z niskim poziomem zużycia paliwa, później dokonano liftingu nadwozia, w związku z koniecznością dostosowana samochodu do zmieniających się przepisów homologacyjnych EWG, a w 1996 roku pojawił się model ELX z katalizatorem spalin. Ostatni Fiat 126p zjechał z taśmy produkcyjnej w FSM w Bielsku-Białej 22 września 2000 roku.

Następcą "malucha" był Fiat Cinquecento, którego montaż rozpoczęto w 1991 roku w Tychach, a zakończono w 1998-mym.