Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 79 lat temu zmarł Józef Beck, polityk, dyplomata…
2023-06-05, 10:30 Autor: IAR/K.Koziełł/E.Leo/E.Porycka

79 lat temu zmarł Józef Beck, polityk, dyplomata, bliski współpracownik Józefa Piłsudskiego

Józef Beck. [fot. Narodowe Archiwum Cyfrowe]
Józef Beck. [fot. Narodowe Archiwum Cyfrowe]
79 lat temu, 5 czerwca 1944 roku, zmarł polityk i dyplomata Józef Beck, bliski współpracownik Józefa Piłsudskiego - w 1930 roku pełnił w jego rządzie funkcję wicepremiera, a od 1932 - ministra spraw zagranicznych. Samodzielnie kierował polityką zagraniczną aż do wybuchu II wojny światowej.
W latach 1914-1917 był żołnierzem Legionów Polskich i adiutantem Józefa Piłsudskiego, potem, na początku lat 20. - attaché wojskowym Rzeczpospolietj w Paryżu i Brukseli. W 1926 roku, w czasie zamachu majowego, opowiedział się po stronie marszałka. Jako dyplomata stosował politykę równowagi w stosunkach między sąsiadami Polski - ZSRR i Niemcami. Był też przeciwnikiem udziału Rzeczypospolitej w układach zbiorowych, które - według niego - ograniczały swobodę polskiej polityki.

Przyczynił się do zawarcia z ZSRR w lipcu 1932 roku paktu o nieagresji i podpisania półtora roku później, w styczniu 1934, deklaracji o niestosowaniu przemocy z Niemcami. W 1939 roku, w sytuacji narastającego zagrożenia ze strony III Rzeszy, przyjął gwarancje brytyjskie, do których wkrótce przyłączyła się również Francja.

5 maja 1939 roku Józef Beck wygłosił w Sejmie słynną mowę, w której odrzucił niemieckie roszczenia względem Polski. Przemówienie było reakcją na groźby Adolfa Hitlera domagającego się między innymi włączenia Wolnego Miasta Gdańska do III Rzeszy, w zamian za pokój. Kilka dni wcześniej Niemcy wypowiedziały polsko-niemiecki pakt o nieagresji z 1934 roku.

Mowy Józefa Becka wysłuchali posłowie, korpus dyplomatyczny i zagraniczni dziennikarze. Przemówienie transmitowało Polskie Radio. Szef polskiej dyplomacji zakończył wystąpienie słowami, które wywarły olbrzymie wrażenie i przeszły do historii: "(...) pokój, jak prawie wszystkie sprawy tego świata ma swoją cenę, wysoką, ale wymierną. My w Polsce nie znamy pojęcia pokoju za wszelką cenę. Jest tylko jedna rzecz w życiu ludzi, narodów i państw, która jest bezcenną. Tą rzeczą jest honor". Wystąpienie przysporzyło politykowi ogromnej popularności w Polsce i za granicą.

Po napaści Niemiec na Polskę i sowieckiej agresji na nasz kraj, późnym wieczorem 17 września 1939 Józef Beck wraz z polskim rządem ewakuował się do Rumunii. Uniemożliwiono mu przedostanie się dalej na Zachód. Internowany przez władze rumuńskie, przebywał między innymi w Slănic, Braszowie i Bukareszcie. Zmarł 5 czerwca 1944 roku w Stăne?ti, został pochowany w stolicy kraju. W 1991 roku jego prochy sprowadzono do Polski i złożono na Cmentarzu Wojskowym na warszawskich Powązkach.

(więcej)

Józef Beck urodził się 4 października 1894 roku w Warszawie. Studiował na Politechnice Lwowskiej, a w 1913 przeniósł się do Akademii Eksportowej w Wiedniu. Po wybuchu I wojny światowej przerwał studia i wstąpił do Legionów Polskich, został przydzielony do artylerii w I Brygadzie. Odznaczył się między innymi w trakcie działań na froncie rosyjskim w bitwie pod Kostiuchnówką w lipcu 1916 roku.

Podczas kryzysu przysięgowego w 1917 znalazł się wśród oficerów, którzy odmówili złożenia przysięgi wierności cesarzowi niemieckiemu. Został zwolniony z Legionów i wcielony do armii austriackiej. Wkrótce przedostał się do Lwowa. Nawiązał wówczas kontakt z Polską Organizacją Wojskową, i jako jej członek realizował tajne misje na Ukrainie i w Rosji.

W listopadzie 1918 roku wstąpił do oddziałów Wojska Polskiego, organizowanych przez Edwarda Rydza-Śmigłego, a konkretnie do 1. Baterii Artylerii Konnej. Pod koniec 1918 roku na czele I plutonu wyruszył na front ukraiński.

W latach 1924-1925 był słuchaczem rocznego Kursu Doszkolenia w Wyższej Szkole Wojennej w Warszawie. Po jego ukończeniu został szefem Oddziału IIIa Biura Ścisłej Rady Wojennej.

Podczas zamachu majowego w 1926 roku opowiedział się po stronie marszałka Józefa Piłsudskiego. Pełnił wówczas funkcję szefa sztabu jego głównych sił - Grupy Operacyjnej gen. Gustawa Orlicza-Dreszera. Po przewrocie został szefem gabinetu ministra spraw wojskowych Piłsudskiego, a od sierpnia do grudnia 1930 roku był wicepremierem w rządzie Piłsudskiego. W grudniu 1930 został wiceministrem spraw zagranicznych.

Od listopada 1932 do końca września 1939 roku pełnił funkcję szefa MSZ. Od 1935 zasiadał również w Senacie.

Józef Beck został odznaczony między innymi: Orderem Orła Białego, Krzyżem Srebrny Orderu Virtuti Militari, Krzyżem Niepodległości z Mieczami, trzykrotnie Krzyżem Walecznych oraz Złotym Krzyżem Zasługi.

Zobacz także

2024-05-29, godz. 07:00 Kalendarium historyczne 29 maja » więcej 2024-05-28, godz. 13:00 43 lata temu zmarł kardynał Stefan Wyszyński, Prymas Tysiąclecia 43 lata temu, 28 maja 1981 roku, zmarł kardynał Stefan Wyszyński, prymas Polski w latach 1948-1981, mąż stanu, obrońca praw człowieka, a także Kościoła… » więcej 2024-05-28, godz. 11:00 84 lata temu wojska alianckie zdobyły Narwik 84 lat temu, 28 maja 1940 roku, wojska alianckie z udziałem Samodzielnej Brygady Strzelców Podhalańskich odbiły Niemcom Narwik - jedyny niezamarzający port… » więcej 2024-05-28, godz. 10:00 Na Powązkach Wojskowych pożegnano (27.05) Marię Dłużewską, reżyserkę, dziennikarkę Rodzina, przyjaciele, przedstawiciele świata kultury, filmu, działacze opozycji antykomunistycznej, "Solidarności Walczącej" pożegnali Marię Dłużewską… » więcej 2024-05-28, godz. 07:00 Przy Pomniku Ponarskim na wojskowych Powązkach upamiętniono ofiary zbrodni niemieckich Na cmentarzu Powązki Wojskowe przy Krzyżu-Pomniku Ponarskim upamiętniono ofiary niemieckich zbrodni. W latach 1941-1944 Niemcy przy udziale litewskich kolaborantów… » więcej 2024-05-28, godz. 07:00 Kalendarium historyczne 28 maja » więcej 2024-05-27, godz. 22:08 NCK ogłosiło wyniki naboru do konkursu "Do hymnu" Sto pięćdziesiąt szkół podstawowych weźmie udział w konkursie Narodowego Centrum Kultury "Do hymnu". To placówki z Polski i jedna działająca przy ambasadzie… » więcej 2024-05-27, godz. 11:00 82 lata temu Niemcy przeprowadzili egzekucję więźniów Pawiaka w Lesie Sękocińskim 82 lata temu, w nocy z 27 na 28 maja 1942 roku, w Lesie Sękocińskim w pobliżu Magdalenki funkcjonariusze SS rozstrzelali 224 więźniów Pawiaka, wśród nich… » więcej 2024-05-27, godz. 10:00 Adam Leszczyński: polski patriotyzm jest demokratyczny, niezwiązany z jednym światopoglądem Chcemy przypomnieć opinii publicznej, że mamy gigantyczny dorobek polskiej myśli politycznej, patriotycznej. Mamy do czynienia z polskim patriotyzmem, który… » więcej 2024-05-27, godz. 09:00 Wystawa "Stanisław Ligoń" w Panteonie Górnośląskim Wystawa o Stanisławie Ligoniu, przedwojennym dyrektorze katowickiej rozgłośni Polskiego Radia, została otwarta w Panteonie Górnośląskim w Katowicach. » więcej
45678
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »