Kukliński, jako wysoki rangą oficer Sztabu Generalnego, miał dostęp do tajnych dokumentów Układu Warszawskiego. W latach 70. i na początku 80. przekazał Amerykanom strategiczne plany wojskowe, dotyczące między innymi sowieckiej inwazji na Europę oraz zamiaru wprowadzenia w Polsce stanu wojennego. W 1981 roku wobec bezpośredniego zagrożenia dekonspiracją, Kukliński wraz z rodziną został ewakuowany przez CIA do Berlina Zachodniego, a stamtąd do Stanów Zjednoczonych. Zmarł w 2004 roku.

Po przemianach ustrojowych w Polsce, w 1990 roku sąd złagodził wyrok dla Ryszarda Kuklińskiego do 25 lat więzienia, a w 1995-tym - uchylił. Rok później przywrócono mu stopień pułkownika, a w 1997 umorzono śledztwo. Prokuratura wojskowa uznała wtedy, że oficer działał na rzecz Polski oraz w stanie "wyższej konieczności". Ostatecznie został uniewinniony i zrehabilitowany.

Rehabilitacja pułkownika była nieoficjalnym warunkiem przyjęcia Polski do struktur Paktu Północnoatlantyckiego. Zbigniew Brzeziński, były doradca prezydenta Jimmy'ego Cartera do spraw bezpieczeństwa narodowego USA, wielokrotnie podkreślał rolę, którą odegrał Kukliński, nazywając go "pierwszym polskim oficerem w NATO".

Pośmiertnie, w 2016 roku pułkownik Ryszard Kukliński został awansowany na stopień generała brygady.
Od 2006 roku działa w Warszawie Izba Pamięci Generała Ryszarda Kuklińskiego. Placówka organizuje między innymi, także za granicą, czasowe wystawy poświęcone działalności i misji Ryszarda Kuklińskiego.

(więcej)

Kukliński nawiązał współpracę z wywiadem amerykańskim z własnej inicjatywy. Decyzję podjął po inwazji państw Układu Warszawskiego na Czechosłowację w 1968 roku oraz po masakrze robotników na Wybrzeżu w 1970 roku. Działał pod pseudonimami: "Jack Strong" oraz "Mewa". Przekazał CIA ponad 40 tysięcy stron tajnych akt, w tym plany użycia przez Związek Radziecki broni nuklearnej.

Po ucieczce do Stanów Zjednoczonych Kukliński żył pod zmienionym nazwiskiem. W latach 1993-1994 zginęli dwaj jego synowie. Okoliczności ich śmierci nie zostały do dziś wyjaśnione, są przypuszczenia, że mogła być to zemsta sowiecka. Wiosną 1998 roku w ambasadzie polskiej w Waszyngtonie pułkownik otrzymał polski paszport i wkrótce - po raz pierwszy od ucieczki - odwiedził kraj. Od tej pory był częstym gościem w ojczyźnie. W 1998 roku otrzymał Krzyż Armii Krajowej, przyznany przez Radę Naczelną i Zarząd Główny Światowego Związku Żołnierzy AK.

Podczas pobytu w Krakowie w 1998 roku pułkownik Kukliński mówił, że przez całe życie przyświecało mu hasło z przedwojennego sztandaru: "Miłość żąda ofiary". Ze wzruszeniem dodał: "Kiedy w Ludowym Wojsku Polskim zaczęto odbierać mi wiarę i przekonania, które wyniosłem z mojego skromnego domu, ze szkoły, z kościoła - do tego hasła dodałem jeszcze jedno słowo: "Miłość żąda ofiary i wierności" - wierności dla jednego Boga i jednej, jedynej Ojczyzny - Polski".

Zmarł 11 lutego 2004 roku w Tampie. Jego prochy zostały sprowadzone do Polski i złożone na wojskowych Powązkach.

(więcej)

Urodził się 13 czerwca 1930 roku, w rodzinie robotniczej o tradycjach katolickich. Jego ojciec Stanisław Kukliński, podczas II wojny światowej został aresztowany za działalność konspiracyjną. Zginął w obozie koncentracyjnym w Sachsenhausen.

Ryszard Kukliński studiował w Wyższej Szkole Piechoty w Rembertowie i Akademii Sztabu Generalnego. W Wojsku Polskim służył od 1947 roku, a od 1963 pracował w Sztabie Generalnym. W latach 1967-1968 był członkiem Międzynarodowej Komisji Kontroli i Nadzoru Układów Genewskich dotyczących Wietnamu. W 1976 został szefem Oddziału Planowania Strategicznego oraz polskim oficerem łącznikowym w Sztabie Głównym Armii Radzieckiej. Do ucieczki z kraju w listopadzie 1981 roku był zastępcą szefa Zarządu Operacyjnego Sztabu Generalnego.

Pułkownik Kukliński przekazywał Amerykanom tajne dokumenty w okresie, gdy był współpracownikiem generałów: Jaruzelskiego, Siwickiego i Kiszczaka. Informacje te dotyczyły między innymi planów ataku na państwa NATO, danych technicznych najnowszej wówczas broni, w tym czołgu T-72 i rakiet Strzała-2, czy rozmieszczenia radzieckich jednostek przeciwlotniczych na terenach Polski i NRD.

Po ucieczce za ocean Kukliński został ekspertem Departamentu Obrony i Departamentu Stanu. Otrzymał stopień pułkownika armii amerykańskiej i został odznaczony przez CIA jednym z najwyższych odznaczeń tej instytucji - medalem "Distinguished Intelligence".