Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » Mija 80 lat od akcji AK pod Celestynowem
2023-05-20, 11:00 Autor: IAR/K.Koziełł/O.Kłosińska

Mija 80 lat od akcji AK pod Celestynowem

Mieczysław Kurkowski "Mietek". [fot. wikipedia/domena publiczna]
Mieczysław Kurkowski "Mietek". [fot. wikipedia/domena publiczna]
80 lat temu, w nocy z 19 na 20 maja 1943 roku, na stacji kolejowej w Celestynowie nieopodal Warszawy Grupy Szturmowe Szarych Szeregów przeprowadziły brawurową akcję odbicia 49 więźniów przewożonych pociągiem z więzienia na Zamku w Lublinie do KL Auschwitz-Birkenau. Ponad 30 z uwolnionych więźniów przeżyło wojnę.
Przeprowadzenie akcji powierzono oddziałowi dyspozycyjnemu Kedywu Komendy Głównej AK „Motor 30”. Według informacji uzyskanych przez polską konspirację 19 maja więźniarka miała zostać dołączona do pociągu numer 401. O godzinie 22.00 skład miał zatrzymać się na stacji w Celestynowie na trzyminutowy postój.

Polacy dojechali na miejsce po zmierzchu. Przygotowując się do akcji, zajęli pozycje wzdłuż torów, a kilku z nich pojawiło się na peronie, udając podróżnych. Kiedy po północy na stację wjechał pociąg, okazało się, że przewozi na front wschodni kilka kompanii żołnierzy Wehrmachtu. Właściwy skład pojawił się godzinę później.

Żołnierze AK opanowali stację kolejową, odcięli łączność telefoniczną i sterroryzowali załogę parowozu. Jeden z Polaków zastrzelił gestapowca, który nagle wyskoczył z pociągu. Zaalarmowało to załogę konwojującą więźniarkę. Niemcy zaryglowali drzwi wagonu i rozpoczęli ostrzał. Krótko potem AK-owcy wrzucili do przedziału konwojentów granaty, przerywając wymianę ognia, po czym wyważyli drzwi i uwolnili więźniów.

Cała akcja trwała około 40 minut. Po jej zakończeniu żołnierze AK wraz z uwolnionymi więźniami przedostali się do Warszawy. Zginęło dwóch Polaków - porucznik Stanisław Kotorowicz "Kron" oraz porucznik Włodzimierz Stysło "Jan II".

Akcją unieszkodliwienia konwojentów oraz uwolnienia więźniów dowodził Tadeusz Zawadzki "Zośka" w obecności kapitana Mieczysława Kurkowskiego „Mietka”, ówczesnego bezpośredniego zwierzchnika Oddziału Specjalnego „Jerzy” w Kedywie Komendy Głównej AK. "Mietek" czuwał nad przebiegiem akcji, stanowiącej dla „Zośki” egzamin oficerski. Operacja została wysoko oceniona przez Komendę Główną, a "Zośkę" odznaczono Krzyżem Srebrnym Orderu Wojennego Virtuti Militari.

Tadeusz Zawadzki zginął trzy miesiące później podczas ataku na niemiecką strażnicę w Sieczychach koło Wyszkowa, na granicy między Generalnym Gubernatorstwem a polskimi ziemiami włączonymi do Rzeszy.

Zobacz także

2023-06-19, godz. 14:00 Remont drewnianej konstrukcji wieży radiostacji w Gliwicach Dziś rozpoczynają się prace konserwacyjne wieży Radiostacji Gliwice a w związku z tym do 6 października teren wokół oraz oddział muzeum będzie zamknięty… » więcej 2023-06-19, godz. 11:47 Na Starym Zamku w Grodnie otwarto rekonstruowaną Salę Alabasrową Na Starym Zamku w Grodnie otwarto dla zwiedzających Salę Alabastrową. W ten sposób oficjalnie zakończono pierwszy etap rekonstrukcji zabytku, do którego… » więcej 2023-06-19, godz. 10:15 Mija 60 lat od pierwszego festiwalu piosenki w Opolu Krajowy Festiwal Piosenki Polskiej w Opolu ma 60 lat. Pierwszy rozpoczął się 19 czerwca 1963 roku. Jego odkryciem okazała się Ewa Demarczyk, wówczas studentka… » więcej 2023-06-19, godz. 08:47 80 lat temu zmarł działacz ruchu ludowego Jan Piekałkiewicz, zakatowany przez Niemców 80 lat temu, 19 czerwca 1943 roku, zmarł Jan Piekałkiewicz, katowany przez Niemców najpierw na Pawiaku, potem w więzieniu przy alei Szucha. Był ekonomistą… » więcej 2023-06-19, godz. 07:00 Kalendarium historyczne na dziś 19 czerwca » więcej 2023-06-18, godz. 10:00 78. rocznica rozpoczęcia procesu przywódców Polskiego Państwa Podziemnego 78 lat temu, 18 czerwca 1945 roku, przed sowieckim sądem w Moskwie rozpoczął się proces przywódców Polskiego Państwa Podziemnego. Wśród oskarżonych byli… » więcej 2023-06-18, godz. 08:00 110 lat temu urodził się Stanisław Marusarz, skoczek narciarski, czterokrotny olimpijczyk, legendarny kurier tatrza… 110 lat temu - 18 czerwca 1913 roku - urodził się Stanisław Marusarz, polski "król nart", czterokrotny olimpijczyk, jeden z najwybitniejszych polskich sportowców… » więcej 2023-06-18, godz. 08:00 Kalendarium historyczne na dziś 18 czerwca » więcej 2023-06-17, godz. 10:00 120 lat temu urodził się Stanisław Mieszkowski, oficer Marynarki Wojennej skazany na śmierć w procesie komandorów 120 lat temu, 17 czerwca 1903 roku, urodził się w Piotrkowie Trybunalskim Stanisław Mieszkowski, oficer Marynarki Wojennej, we wrześniu 1939 obrońca Helu… » więcej 2023-06-17, godz. 08:00 Oprowadzanie po wystawie oraz spacer śladami biskupów wrocławskich Już w niedzielę (18.06) odbędzie się oprowadzanie po wystawie "Świat Biskupów Wrocławskich Książąt Nyskich". Wstęp na wydarzenie jest wolny, obowiązują… » więcej
199200201202203
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »