Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » Mija 80 lat od akcji AK pod Celestynowem
2023-05-20, 11:00 Autor: IAR/K.Koziełł/O.Kłosińska

Mija 80 lat od akcji AK pod Celestynowem

Mieczysław Kurkowski "Mietek". [fot. wikipedia/domena publiczna]
Mieczysław Kurkowski "Mietek". [fot. wikipedia/domena publiczna]
80 lat temu, w nocy z 19 na 20 maja 1943 roku, na stacji kolejowej w Celestynowie nieopodal Warszawy Grupy Szturmowe Szarych Szeregów przeprowadziły brawurową akcję odbicia 49 więźniów przewożonych pociągiem z więzienia na Zamku w Lublinie do KL Auschwitz-Birkenau. Ponad 30 z uwolnionych więźniów przeżyło wojnę.
Przeprowadzenie akcji powierzono oddziałowi dyspozycyjnemu Kedywu Komendy Głównej AK „Motor 30”. Według informacji uzyskanych przez polską konspirację 19 maja więźniarka miała zostać dołączona do pociągu numer 401. O godzinie 22.00 skład miał zatrzymać się na stacji w Celestynowie na trzyminutowy postój.

Polacy dojechali na miejsce po zmierzchu. Przygotowując się do akcji, zajęli pozycje wzdłuż torów, a kilku z nich pojawiło się na peronie, udając podróżnych. Kiedy po północy na stację wjechał pociąg, okazało się, że przewozi na front wschodni kilka kompanii żołnierzy Wehrmachtu. Właściwy skład pojawił się godzinę później.

Żołnierze AK opanowali stację kolejową, odcięli łączność telefoniczną i sterroryzowali załogę parowozu. Jeden z Polaków zastrzelił gestapowca, który nagle wyskoczył z pociągu. Zaalarmowało to załogę konwojującą więźniarkę. Niemcy zaryglowali drzwi wagonu i rozpoczęli ostrzał. Krótko potem AK-owcy wrzucili do przedziału konwojentów granaty, przerywając wymianę ognia, po czym wyważyli drzwi i uwolnili więźniów.

Cała akcja trwała około 40 minut. Po jej zakończeniu żołnierze AK wraz z uwolnionymi więźniami przedostali się do Warszawy. Zginęło dwóch Polaków - porucznik Stanisław Kotorowicz "Kron" oraz porucznik Włodzimierz Stysło "Jan II".

Akcją unieszkodliwienia konwojentów oraz uwolnienia więźniów dowodził Tadeusz Zawadzki "Zośka" w obecności kapitana Mieczysława Kurkowskiego „Mietka”, ówczesnego bezpośredniego zwierzchnika Oddziału Specjalnego „Jerzy” w Kedywie Komendy Głównej AK. "Mietek" czuwał nad przebiegiem akcji, stanowiącej dla „Zośki” egzamin oficerski. Operacja została wysoko oceniona przez Komendę Główną, a "Zośkę" odznaczono Krzyżem Srebrnym Orderu Wojennego Virtuti Militari.

Tadeusz Zawadzki zginął trzy miesiące później podczas ataku na niemiecką strażnicę w Sieczychach koło Wyszkowa, na granicy między Generalnym Gubernatorstwem a polskimi ziemiami włączonymi do Rzeszy.

Zobacz także

2023-06-21, godz. 10:00 Artyści od Andersa Do końca sierpnia w opolskiej siedzibie Centralnego Muzeum Jeńców Wojennych można oglądać wystawę: Artyści Andersa scena i estrada. » więcej 2023-06-21, godz. 08:00 Na Górze św. Anny uczczono powstańców. Na Górze św. Anny odbyły się (20.06) uroczystości związane z Narodowym Dniem Powstań Śląskich. To święto upamiętnia uczestników trzech powstań śląskich… » więcej 2023-06-21, godz. 08:00 Kalendarium historyczne na dziś 21 czerwca » więcej 2023-06-20, godz. 16:30 Popiersie Wojciecha Korfantego stanie w Opolu Wojciech Korfanty będzie mieć swój pomnik w stolicy regionu. Wojewoda opolski podpisał list intencyjny wspólnie z dyrektorem Instytutu Pamięci Narodowej… » więcej 2023-06-20, godz. 16:15 Do Muzeum Narodowego wraca 11 odzyskanych dzieł sztuki Do Muzeum Narodowego w Warszawie wraca 11 odzyskanych dzieł sztuki, 5 z nich - to polskie straty wojenne, na pozostałe zostały skradzione z muzeum po wojni… » więcej 2023-06-20, godz. 12:00 83 lata temu Niemcy rozstrzelali w Palmirach 358 więźniów Pawiaka 83 lata temu, od 20 do 21 czerwca 1940 roku, w Palmirach koło Warszawy Niemcy rozstrzelali 358 więźniów Pawiaka - 276 mężczyzn i 82 kobiety. Była to największa… » więcej 2023-06-20, godz. 10:00 Po raz drugi obchodzimy Narodowy Dzień Powstań Śląskich 20 czerwca po raz drugi obchodzimy Narodowy Dzień Powstań Śląskich, ustanowiony przez Sejm w ubiegłym (2022) roku. Święto honoruje uczestników trzech Powstań… » więcej 2023-06-20, godz. 08:00 Sztafeta „JednoŚladami Andersa” dotarła do Czech W poniedziałek do Czech dotarła harcerska sztafeta rowerowa podążająca szlakiem Armii Andersa. Liczącą około 15 tysięcy kilometrów trasę pokonuje w… » więcej 2023-06-20, godz. 08:00 Kalendarium historyczne na dziś 20 czerwca » więcej 2023-06-19, godz. 16:34 400. rocznica urodzin Blaise’a Pascala We Francji obchodzona jest dziś 400. rocznica urodzin Blaise’a Pascala - matematyka i filozofa, uznawanego za jedną z najwybitniejszych postaci XVII wieku… » więcej
198199200201202
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »