Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » Mija 80 lat od akcji AK pod Celestynowem
2023-05-20, 11:00 Autor: IAR/K.Koziełł/O.Kłosińska

Mija 80 lat od akcji AK pod Celestynowem

Mieczysław Kurkowski "Mietek". [fot. wikipedia/domena publiczna]
Mieczysław Kurkowski "Mietek". [fot. wikipedia/domena publiczna]
80 lat temu, w nocy z 19 na 20 maja 1943 roku, na stacji kolejowej w Celestynowie nieopodal Warszawy Grupy Szturmowe Szarych Szeregów przeprowadziły brawurową akcję odbicia 49 więźniów przewożonych pociągiem z więzienia na Zamku w Lublinie do KL Auschwitz-Birkenau. Ponad 30 z uwolnionych więźniów przeżyło wojnę.
Przeprowadzenie akcji powierzono oddziałowi dyspozycyjnemu Kedywu Komendy Głównej AK „Motor 30”. Według informacji uzyskanych przez polską konspirację 19 maja więźniarka miała zostać dołączona do pociągu numer 401. O godzinie 22.00 skład miał zatrzymać się na stacji w Celestynowie na trzyminutowy postój.

Polacy dojechali na miejsce po zmierzchu. Przygotowując się do akcji, zajęli pozycje wzdłuż torów, a kilku z nich pojawiło się na peronie, udając podróżnych. Kiedy po północy na stację wjechał pociąg, okazało się, że przewozi na front wschodni kilka kompanii żołnierzy Wehrmachtu. Właściwy skład pojawił się godzinę później.

Żołnierze AK opanowali stację kolejową, odcięli łączność telefoniczną i sterroryzowali załogę parowozu. Jeden z Polaków zastrzelił gestapowca, który nagle wyskoczył z pociągu. Zaalarmowało to załogę konwojującą więźniarkę. Niemcy zaryglowali drzwi wagonu i rozpoczęli ostrzał. Krótko potem AK-owcy wrzucili do przedziału konwojentów granaty, przerywając wymianę ognia, po czym wyważyli drzwi i uwolnili więźniów.

Cała akcja trwała około 40 minut. Po jej zakończeniu żołnierze AK wraz z uwolnionymi więźniami przedostali się do Warszawy. Zginęło dwóch Polaków - porucznik Stanisław Kotorowicz "Kron" oraz porucznik Włodzimierz Stysło "Jan II".

Akcją unieszkodliwienia konwojentów oraz uwolnienia więźniów dowodził Tadeusz Zawadzki "Zośka" w obecności kapitana Mieczysława Kurkowskiego „Mietka”, ówczesnego bezpośredniego zwierzchnika Oddziału Specjalnego „Jerzy” w Kedywie Komendy Głównej AK. "Mietek" czuwał nad przebiegiem akcji, stanowiącej dla „Zośki” egzamin oficerski. Operacja została wysoko oceniona przez Komendę Główną, a "Zośkę" odznaczono Krzyżem Srebrnym Orderu Wojennego Virtuti Militari.

Tadeusz Zawadzki zginął trzy miesiące później podczas ataku na niemiecką strażnicę w Sieczychach koło Wyszkowa, na granicy między Generalnym Gubernatorstwem a polskimi ziemiami włączonymi do Rzeszy.

Zobacz także

2023-06-25, godz. 08:00 Kalendarium historyczne na dziś 25 czerwca » więcej 2023-06-24, godz. 12:30 185 lat temu urodził się Jan Matejko, wybitny polski malarz 185 lat temu, 24 czerwca 1838 roku, urodził się Jan Matejko, twórca obrazów historycznych i batalistycznych, uznawany za malarza dziejów narodu polskiego… » więcej 2023-06-24, godz. 10:00 Obława na "Orlika" Dzisiaj mija 77 rocznica zabicia przez bezpiekę majora Mariana Bernaciaka "Orlika", który stał na czele zgrupowania partyzanckiego AK-WiN walczącego po wojnie… » więcej 2023-06-24, godz. 08:00 Kalendarium historyczne na dziś 24 czerwca » więcej 2023-06-23, godz. 16:00 90 lat temu urodził się Andrzej Trzos-Rastawiecki 90 lat temu - 23 czerwca 1933 roku - urodził się Andrzej Trzos-Rastawiecki, reżyser i scenarzysta. Jest autorem kilkudziesięciu filmów dokumentalnych i fabularnych… » więcej 2023-06-23, godz. 14:00 Wakacje z archeologią Już 24 czerwca tego roku Centralne Muzeum Jeńców Wojennych zaprasza na Odkrywczą Sobotę – pierwsze wydarzenie z cyklu „Wakacje z archeologią”. » więcej 2023-06-23, godz. 12:00 Odkryj Opole w Dzielnicy I Związku Polaków w Niemczech Już dzisiaj opolanie będą mogli poznać zapomnianą historię Związku Polaków w Niemczech z czasów II Rzeczypospolitej. Na późne godziny popołudniowe… » więcej 2023-06-23, godz. 10:00 82 lata temu sowieckie lotnictwo po raz pierwszy zbombardowało Warszawę 82 lata temu, 23 czerwca 1941 roku, sowieckie lotnictwo po raz pierwszy zbombardowało Warszawę. Do nalotu, w którym zginęło kilkadziesiąt osób, doszło… » więcej 2023-06-23, godz. 08:00 Laureaci 16. Plebiscytu Wydarzenie Historyczne Roku 2022 W Łazienkach Królewskich w Warszawie w Pałacu na Wyspie odbyła się gala wręczenia nagród w 16. Plebiscycie Wydarzenie Historyczne Roku 2022. Plebiscyt organizuje… » więcej 2023-06-23, godz. 08:00 Kalendarium historyczne na dziś 23 czerwca » więcej
196197198199200
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »