Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » Mija 80 lat od akcji AK pod Celestynowem
2023-05-20, 11:00 Autor: IAR/K.Koziełł/O.Kłosińska

Mija 80 lat od akcji AK pod Celestynowem

Mieczysław Kurkowski "Mietek". [fot. wikipedia/domena publiczna]
Mieczysław Kurkowski "Mietek". [fot. wikipedia/domena publiczna]
80 lat temu, w nocy z 19 na 20 maja 1943 roku, na stacji kolejowej w Celestynowie nieopodal Warszawy Grupy Szturmowe Szarych Szeregów przeprowadziły brawurową akcję odbicia 49 więźniów przewożonych pociągiem z więzienia na Zamku w Lublinie do KL Auschwitz-Birkenau. Ponad 30 z uwolnionych więźniów przeżyło wojnę.
Przeprowadzenie akcji powierzono oddziałowi dyspozycyjnemu Kedywu Komendy Głównej AK „Motor 30”. Według informacji uzyskanych przez polską konspirację 19 maja więźniarka miała zostać dołączona do pociągu numer 401. O godzinie 22.00 skład miał zatrzymać się na stacji w Celestynowie na trzyminutowy postój.

Polacy dojechali na miejsce po zmierzchu. Przygotowując się do akcji, zajęli pozycje wzdłuż torów, a kilku z nich pojawiło się na peronie, udając podróżnych. Kiedy po północy na stację wjechał pociąg, okazało się, że przewozi na front wschodni kilka kompanii żołnierzy Wehrmachtu. Właściwy skład pojawił się godzinę później.

Żołnierze AK opanowali stację kolejową, odcięli łączność telefoniczną i sterroryzowali załogę parowozu. Jeden z Polaków zastrzelił gestapowca, który nagle wyskoczył z pociągu. Zaalarmowało to załogę konwojującą więźniarkę. Niemcy zaryglowali drzwi wagonu i rozpoczęli ostrzał. Krótko potem AK-owcy wrzucili do przedziału konwojentów granaty, przerywając wymianę ognia, po czym wyważyli drzwi i uwolnili więźniów.

Cała akcja trwała około 40 minut. Po jej zakończeniu żołnierze AK wraz z uwolnionymi więźniami przedostali się do Warszawy. Zginęło dwóch Polaków - porucznik Stanisław Kotorowicz "Kron" oraz porucznik Włodzimierz Stysło "Jan II".

Akcją unieszkodliwienia konwojentów oraz uwolnienia więźniów dowodził Tadeusz Zawadzki "Zośka" w obecności kapitana Mieczysława Kurkowskiego „Mietka”, ówczesnego bezpośredniego zwierzchnika Oddziału Specjalnego „Jerzy” w Kedywie Komendy Głównej AK. "Mietek" czuwał nad przebiegiem akcji, stanowiącej dla „Zośki” egzamin oficerski. Operacja została wysoko oceniona przez Komendę Główną, a "Zośkę" odznaczono Krzyżem Srebrnym Orderu Wojennego Virtuti Militari.

Tadeusz Zawadzki zginął trzy miesiące później podczas ataku na niemiecką strażnicę w Sieczychach koło Wyszkowa, na granicy między Generalnym Gubernatorstwem a polskimi ziemiami włączonymi do Rzeszy.

Zobacz także

2023-06-27, godz. 10:30 160 lat temu w Wilnie został stracony gen. Zygmunt Sierakowski, przywódca Powstania Styczniowego na Żmudzi 160 lat temu - 27 czerwca 1863 roku - z rozkazu władz carskich stracono generała Zygmunta Sierakowskiego, działacza niepodległościowego, przywódcę Powstania… » więcej 2023-06-27, godz. 08:00 MonumentApp - darmowa aplikacja, która ułatwi zwiedzanie kraju i poznawanie zabytków MonumentApp to nowa, prosta i darmowa aplikacja, która ułatwi zwiedzanie kraju i poznawanie zabytków. Powstała dzięki porozumieniu Polskiej Organizacji Turystycznej… » więcej 2023-06-27, godz. 08:00 Kalendarium historyczne na dzś 27 czerwca » więcej 2023-06-26, godz. 16:00 64 lata temu w Kraśniku Fabrycznym wybuchły zamieszki, spowodowane zakazem budowy kościoła 64 lata temu, 26 czerwca 1959 roku, w Kraśniku Fabrycznym w województwie lubelskim wybuchły zamieszki, wywołane sprzeciwem władz komunistycznych wobec budowy… » więcej 2023-06-26, godz. 14:00 97. urodziny historyka i dziennikarza Mariana Turskiego 97 lat kończy dziś Marian Turski, historyk, dziennikarz, publicysta i działacz społeczny, podczas II wojny światowej ocalały z niemieckiego nazistowskiego… » więcej 2023-06-26, godz. 11:30 Muzeum Górnictwa Węglowego uruchamia trasę "Podziemna Podróż w Czasie" Muzeum Górnictwa Węglowego w Zabrzu od dziś uruchamia nową trasę "Podziemna Podróż w Czasie" w liczących sobie ponad dwieście lat podziemiach Sztolni… » więcej 2023-06-26, godz. 10:00 Mija 47 lat od robotniczych protestów Czerwca 1976 roku Mija 47 lat od wydarzeń Czerwca 1976 roku - fali robotniczych protestów przeciwko komunistycznym władzom, w związku z ogłoszoną przez rząd podwyżką cen… » więcej 2023-06-26, godz. 10:00 Przypomnienie pomordowanych lwowskich profesorów Już 2 lipca we Wrocławiu odbędzie się spacer upamiętniający lwowskich profesorów pomordowanych przez Niemców w lipcu 1941 roku na Wzgórzach Wuleckich… » więcej 2023-06-26, godz. 08:00 Kalendarium historyczne na dziś 26 czerwca » więcej 2023-06-25, godz. 10:00 100 lat temu urodził się Stanisław Likiernik, żołnierz AK, uczestnik Powstania Warszawskiego Sto lat temu, 25 czerwca 1923 roku, urodził się Stanisław Likiernik, żołnierz Kedywu Armii Krajowej, uczestnik Powstania Warszawskiego, autor wspomnień "Diabelne… » więcej
195196197198199
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »