Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 142 lata temu urodził się generał Władysław…
2023-05-20, 09:00 Autor: IAR/O.Kłosińska/B.Falkowska/K.Koziełł/

142 lata temu urodził się generał Władysław Sikorski

Gen. Władysław Sikorski [źródło: www.szukajwarchiwach.gov.pl]
Gen. Władysław Sikorski [źródło: www.szukajwarchiwach.gov.pl]
142 lata temu - 20 maja 1881 roku - urodził się Władysław Sikorski, generał i polityk, w okresie II wojny światowej premier Rządu RP na uchodźstwie oraz Naczelny Wódz Polskich Sił Zbrojnych. Zginął 4 lipca 1943 roku w katastrofie lotniczej nad Gibraltarem. Brytyjski samolot Liberator, którym generał wracał do Londynu z Bliskiego Wschodu, spadł do morza kilkanaście sekund po starcie z gibraltarskiego lotniska. Przyczyny wypadku do dziś nie zostały w pełni wyjaśnione.
Władysław Sikorski był premierem oraz ministrem spraw wewnętrznych, a także wojskowych II Rzeczypospolitej. W 1928 roku, skonfliktowany z Józefem Piłsudskim, został odsunięty od stanowisk państwowych. Po wybuchu wojny przedostał się do Francji, gdzie utworzył rząd na uchodźstwie, obejmując urząd premiera i ministra spraw wojskowych. Od listopada 1939 roku był też Naczelnym Wodzem i Generalnym Inspektorem Sił Zbrojnych.

"Jedynym moim celem jest wolna, sprawiedliwa i wielka Polska" - mówił o sobie Władysław Sikorski. Po klęsce Francji uzyskał od brytyjskiego premiera Winstona Churchilla zgodę na ewakuację do Wielkiej Brytanii polskiego rządu i oddziałów wojskowych, a w sierpniu 1940 roku podpisał z Brytyjczykami umowę w sprawie odbudowy na terenie Anglii Polskich Sił Zbrojnych.

W lipcu 1941 roku, po wybuchu wojny niemiecko-sowieckiej, generał Sikorski podpisał układ o współpracy wojskowej ze Związkiem Sowieckim, umożliwiający na jego obszarze organizację polskiej armii. Układ ten wywołał w polskich władzach na uchodźstwie poważny kryzys, którego główną przyczyną było niesprecyzowanie kształtu polskiej granicy wschodniej. Stosunki z Moskwą zostały zerwane w kwietniu 1943 roku, kiedy rząd polski zwrócił się do władz radzieckich o wyjaśnienie mordu katyńskiego, ujawnionego wówczas przez Niemców.

Nagła śmierć Władysława Sikorskiego w lipcu 1943 roku spowodowała znaczące zmiany w polityce rządu na uchodźstwie. Rozdzielono funkcje cywilne od wojskowych - Naczelnym Wodzem został generał Kazimierz Sosnkowski, a premierem Stanisław Mikołajczyk. Zdaniem części historyków zabrakło wówczas jednej osoby, która stawiałaby wysoko sprawy polskie na arenie międzynarodowej i w warunkach wojennych kumulowałaby w swych rękach pełnię władzy.

Eksperci zwracają też uwagę, że śmierć generała Sikorskiego zbiegła się w czasie z aresztowaniem przez gestapo - 30 czerwca 1943 - generała Stefana Grota-Roweckiego, komendanta głównego Armii Krajowej. Kilka miesięcy wcześniej, w lutym 1943 roku, Niemcy zatrzymali delegata rządu RP na kraj profesora Jana Piekałkiewicza. Te straty Polska poniosła w czasie, gdy radykalnie zmieniała się sytuacja na froncie sowiecko-niemieckim, w południowej Europie i na Pacyfiku, i gdy alianci uzyskali możliwość kształtowania powojennego świata. Historycy wskazują, że zabrakło wówczas silnego głosu polskiego.

Zobacz także

2023-06-15, godz. 10:00 W piątek (16.06) ruszają Europejskie Dni Archeologii Europejskie Dni Archeologii rozpoczną się w piątek i potrwają do niedzieli. Z tej okazji instytucje w całej Polsce organizują warsztaty, pikniki, gry terenowe… » więcej 2023-06-15, godz. 08:00 Rekonstruktorzy z Koszalina tworzą film o sanitariuszce AK; by dokończyć, potrzebują wsparcia Rekonstruktorzy z Koszalina przygotowują film o sanitariuszce i łączniczce Armii Krajowej, podporucznik Henryce Roszkowskiej primo voto Brzuszek, pseudonim… » więcej 2023-06-15, godz. 08:00 Kalendarium historyczne na dziś 15 czerwca » więcej 2023-06-14, godz. 16:00 Przyznano nagrody imienia Grażyny Langowskiej Po raz trzeci nauczycielom, instytucjom wychowującym w duchu patriotycznym wręczono nagrody imienia Grażyny Langowskiej. Nagrody przyznawane są przez Instytut… » więcej 2023-06-14, godz. 14:00 IPN - dyskusja „Wołyń '43” z cyklu „Historia zza kulis” Z jakiego powodu w 1943 roku mordowano cywili, w tym kobiety i dzieci? Jaki był rzeczywisty powód tych wydarzeń? Kto i dlaczego wydał rozkaz o tych rzeziach?… » więcej 2023-06-14, godz. 12:00 83 lata temu do niemieckiego obozu Auschwitz dotarł pierwszy transport Polaków 83 lata temu, 14 czerwca 1940 roku, z więzienia w Tarnowie do niemieckiego obozu koncentracyjnego Auschwitz został przywieziony pierwszy masowy transport Polaków… » więcej 2023-06-14, godz. 10:00 Jutro (15.06) konferencja wokół wystawy „Świat Biskupów Wrocławskich Książąt Nyskich” W Muzeum Powiatowym w Nysie cały czas można oglądać wyjątkową wystawę „Świat Biskupów Wrocławskich Książąt Nyskich”. Jednym z dodatkowych wydarzeń… » więcej 2023-06-14, godz. 08:00 115 lat temu urodził się Jerzy Antoni Lewiński, komendant Kedywu Okręgu Warszawskiego Armii Krajowej 115 lat temu, 14 czerwca 1908 roku, urodził się w Mierzycach niedaleko Wielunia Jerzy Antoni Lewiński, pseudonimy "Chuchro” i "Jurek”, major saperów Wojska… » więcej 2023-06-14, godz. 08:00 Kalendarium historyczne na dziś 14 czerwca » więcej 2023-06-13, godz. 16:00 Jutro (14.06) pokaz filmu „Harcerz nr 1” Już w środę, 14 czerwca, o godzinie 18.00 w Centralnym Przystanku Historia IPN im. Janusza Kurtyki, przy ul. Marszałkowskiej odbędzie się pokaz filmu dokumentalnego… » więcej
201202203204205
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »