Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 142 lata temu urodził się generał Władysław…
2023-05-20, 09:00 Autor: IAR/O.Kłosińska/B.Falkowska/K.Koziełł/

142 lata temu urodził się generał Władysław Sikorski

Gen. Władysław Sikorski [źródło: www.szukajwarchiwach.gov.pl]
Gen. Władysław Sikorski [źródło: www.szukajwarchiwach.gov.pl]
142 lata temu - 20 maja 1881 roku - urodził się Władysław Sikorski, generał i polityk, w okresie II wojny światowej premier Rządu RP na uchodźstwie oraz Naczelny Wódz Polskich Sił Zbrojnych. Zginął 4 lipca 1943 roku w katastrofie lotniczej nad Gibraltarem. Brytyjski samolot Liberator, którym generał wracał do Londynu z Bliskiego Wschodu, spadł do morza kilkanaście sekund po starcie z gibraltarskiego lotniska. Przyczyny wypadku do dziś nie zostały w pełni wyjaśnione.
Władysław Sikorski był premierem oraz ministrem spraw wewnętrznych, a także wojskowych II Rzeczypospolitej. W 1928 roku, skonfliktowany z Józefem Piłsudskim, został odsunięty od stanowisk państwowych. Po wybuchu wojny przedostał się do Francji, gdzie utworzył rząd na uchodźstwie, obejmując urząd premiera i ministra spraw wojskowych. Od listopada 1939 roku był też Naczelnym Wodzem i Generalnym Inspektorem Sił Zbrojnych.

"Jedynym moim celem jest wolna, sprawiedliwa i wielka Polska" - mówił o sobie Władysław Sikorski. Po klęsce Francji uzyskał od brytyjskiego premiera Winstona Churchilla zgodę na ewakuację do Wielkiej Brytanii polskiego rządu i oddziałów wojskowych, a w sierpniu 1940 roku podpisał z Brytyjczykami umowę w sprawie odbudowy na terenie Anglii Polskich Sił Zbrojnych.

W lipcu 1941 roku, po wybuchu wojny niemiecko-sowieckiej, generał Sikorski podpisał układ o współpracy wojskowej ze Związkiem Sowieckim, umożliwiający na jego obszarze organizację polskiej armii. Układ ten wywołał w polskich władzach na uchodźstwie poważny kryzys, którego główną przyczyną było niesprecyzowanie kształtu polskiej granicy wschodniej. Stosunki z Moskwą zostały zerwane w kwietniu 1943 roku, kiedy rząd polski zwrócił się do władz radzieckich o wyjaśnienie mordu katyńskiego, ujawnionego wówczas przez Niemców.

Nagła śmierć Władysława Sikorskiego w lipcu 1943 roku spowodowała znaczące zmiany w polityce rządu na uchodźstwie. Rozdzielono funkcje cywilne od wojskowych - Naczelnym Wodzem został generał Kazimierz Sosnkowski, a premierem Stanisław Mikołajczyk. Zdaniem części historyków zabrakło wówczas jednej osoby, która stawiałaby wysoko sprawy polskie na arenie międzynarodowej i w warunkach wojennych kumulowałaby w swych rękach pełnię władzy.

Eksperci zwracają też uwagę, że śmierć generała Sikorskiego zbiegła się w czasie z aresztowaniem przez gestapo - 30 czerwca 1943 - generała Stefana Grota-Roweckiego, komendanta głównego Armii Krajowej. Kilka miesięcy wcześniej, w lutym 1943 roku, Niemcy zatrzymali delegata rządu RP na kraj profesora Jana Piekałkiewicza. Te straty Polska poniosła w czasie, gdy radykalnie zmieniała się sytuacja na froncie sowiecko-niemieckim, w południowej Europie i na Pacyfiku, i gdy alianci uzyskali możliwość kształtowania powojennego świata. Historycy wskazują, że zabrakło wówczas silnego głosu polskiego.

Zobacz także

2023-06-17, godz. 08:00 Kalendarium historyczne na dziś 17 czerwca » więcej 2023-06-16, godz. 16:00 100 lat temu urodził się dyrygent i kompozytor Henryk Czyż 100 lat temu - 16 czerwca 1923 roku - urodził się Henryk Czyż, dyrygent, kompozytor, pedagog i pisarz. Prowadził największe orkiestry w kraju, między innymi… » więcej 2023-06-16, godz. 14:00 Bundestag uczcił 70. rocznicę buntu w NRD W połowie czerwca 1953 roku mieszkańcy Berlina Wschodniego, Lipska, Drezna oraz innych miast zbuntowali się przeciwko złym warunkom pracy i niskiemu poziomowi… » więcej 2023-06-16, godz. 12:00 Zmarł Bohdan Urbankowski, poeta, eseista, dramaturg i filozof Zmarł Bohdan Urbankowski, doktor nauk humanistycznych, poeta, eseista, dramaturg i filozof, działacz opozycji w czasach PRL. Laureat nagrody IPN Kustosz Pamięci… » więcej 2023-06-16, godz. 10:00 40 lat temu Jan Paweł II rozpoczął drugą pielgrzymkę do Polski 40 lat temu Jan Paweł II rozpoczął drugą pielgrzymkę do Polski. Wizyta trwała osiem dni, od 16 do 23 czerwca 1983 roku, i była 18. zagraniczną podróżą… » więcej 2023-06-16, godz. 08:00 65 lat temu został stracony Imre Nagy, premier podczas rewolucji węgierskiej 1956 65 lat temu, 16 czerwca 1958 roku, został stracony Imre Nagy, komunistyczny polityk węgierski, premier w czasie powstania węgierskiego, nazywanego też rewolucją… » więcej 2023-06-16, godz. 08:00 Kalendarium historyczne na dziś 16 czerwca » więcej 2023-06-15, godz. 16:00 Niemcy: wystawa o architektonicznej megalomanii nazistów W berlińskiej Akademii Sztuki można odwiedzić wystawę o zmianach w niemieckiej architekturze i urbanistyce w okresie nazizmu. Eksponaty przybliżają nie tylko… » więcej 2023-06-15, godz. 14:00 100 lat temu zmarł Aleksander Sochaczewski, malarz, zesłaniec syberyjski Sto lat temu, 15 czerwca 1923 roku, zmarł Aleksander Sochaczewski, malarz, zesłaniec syberyjski, autor cyklu obrazów dokumentujących katorgę i pobyt Polaków… » więcej 2023-06-15, godz. 12:00 Odrestaurowano grób Leona Bilińskiego w Cieplicach W czeskich Cieplicach odrestaurowano grób Leona Bilińskiego - ekonomisty, profesora i rektora Uniwersytetu Lwowskiego, ministra skarbu Austro-Węgier oraz ministra… » więcej
200201202203204
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »