Szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych Jan Józef Kasprzyk powiedział, że bohaterstwo 2. Korpusu Polskiego jednoczy dziś kolejne pokolenia Polaków i Włochów.
"Tworzymy tu dziś wspólnotę ludzi zakorzenionych w tradycji, wdzięcznych za ofiarę krwi przelewanej 79 lat temu, ale mających świadomość, że pomyślna przyszłość możliwa będzie tylko wtedy, jeżeli współcześni i ci, co przyjdą po nas, zachowają to wszystko, co należy do istoty ducha narodu polskiego. Przede wszystkim umiłowanie niepodległości i wolności własnej ojczyzny ponad wszystko" - zaznaczył minister Kasprzyk.

Uroczystość w rocznicę wyzwolenia miasteczka jest ważnym wydarzeniem dla lokalnej społeczności. Burmistrz Piedimonte San Germano Gioacchino Ferdinandi podkreślił, że mimo upływu 79 lat, także i dziś w obliczu wojny na Ukrainie kluczowe jest przypominanie o wartościach takich jak wolność, pokój i demokracja.
"Wszyscy mamy moralny obowiązek pamiętać o tym, że możemy dziś mówić o Europie, o braterstwie, o wymianie kulturalnej i partnerstwie, ponieważ jesteśmy depozytariuszami ofiary polskich bohaterów, którzy 79 lat temu walczyli za naszą i waszą wolność" - mówił Gioacchino Ferdinandi.

W uroczystościach w Piedimonte San Germano wzięło udział trzech uczestników bitwy o Monte Cassino - to podpułkownik Otton Hulacki, major Stosław Kowalski oraz kapitan Władysław Dąbrowski. Obecni byli także inni żołnierze 2. Korpusu Polskiego - Feliks Osiński, kapitan armii USA Krzysztof Flizak.

Walki o Piedimonte San Germano toczyły się w dniach od 20 do 25 maja 1944 roku. Miasteczko było silnie ufortyfikowane przez Niemców, którzy zaciekle bronili się przed nacierającymi Polakami. Zdobycie miejscowości pozwoliło na pełne otwarcie drogi na Rzym i dalszą ofensywę wojsk alianckich na Półwyspie Apenińskim. Podczas tych walk polskie straty wyniosły 208 zabitych i rannych.

Dzisiaj (18.05) na Polskim Cmentarzu Wojennym na Monte Cassino zostaną uczczeni polegli w walkach o wzgórze. Na nekropolii znajduje się ponad tysiąc grobów.

***

79 lat temu, 18 maja 1944 roku, żołnierze 2. Korpusu Polskiego zdobyli klasztor i wzgórze Monte Cassino we Włoszech. Przełamując obronę elitarnych niemieckich dywizji, otworzyli aliantom drogę na Rzym. To był wielki sukces armii generała Władysława Andersa. Leżące w południowych Włoszech Cassino, wraz z kilkoma innymi wzgórzami, było w czasie wojny kluczową pozycją obronną niemieckiej linii Gustawa, strzegącej drogi z Neapolu do Rzymu. Masywu broniły niemiecka 1. Dywizja Spadochronowa oraz pułki wysokogórskie. Od stycznia 1944 roku Niemcy odparli trzy ataki wojsk alianckich, w których uczestniczyły oddziały amerykańskie, angielskie, francuskie, hinduskie i nowozelandzkie. Dopiero czwarta faza walk z udziałem Polaków, nazywana operacją Honker, zakończyła się sukcesem. 18 maja Monte Cassino zostało zdobyte przez żołnierzy 2. Korpusu Polskiego. W walkach o wzgórze alianci stracili łącznie 54 tysiące ludzi. Zginęło w sumie 923 polskich żołnierzy, a 2931 zostało rannych. Na ruinach benedyktyńskiego klasztoru na szczycie załopotała biało-czerwona flaga. Po kilku godzinach, na polecenie generała Andersa, wywieszono też brytyjską. Zwycięstwo polskich żołnierzy ogłosił w południe hejnał mariacki odegrany ze wzgórza.

Na zboczach Monte Cassino znajduje się Polski Cmentarz Wojenny. Na jego murze umieszczono sentencję: "Przechodniu powiedz Polsce, żeśmy polegli wierni w Jej służbie". Zgodnie z wolą generała Władysława Andersa, który zmarł w Londynie w 1970 roku, jego prochy także spoczęły na Monte Cassino. W 2011 roku pochowano tam też wdowę po generale Irenę Anders.