Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 160. rocznica bitwy pod Chrobrzem w czasie Powstania…
2023-03-17, 10:00 Autor: IAR/E.Porycka/K.Koziełł

160. rocznica bitwy pod Chrobrzem w czasie Powstania Styczniowego

Marian Langiewicz. [fot: www.bn.org.pl/powstanie/zbiory/Fotografie/f002.jpg]
Marian Langiewicz. [fot: www.bn.org.pl/powstanie/zbiory/Fotografie/f002.jpg]
Mija 160 lat od bitwy pod Chrobrzem, krwawego starcia podczas Powstania Styczniowego. 17 marca 1863 roku oddziały polskie pod dowództwem dyktatora zrywu generała Mariana Langiewicza, w sile 3 tysięcy ludzi, pokonały w walce rosyjski oddział pułkownika Ksawerego Czengierego. Tym zwycięstwem powstańcy utorowali sobie drogę na Kielce.
Korpus generała Langiewicza, ogłoszonego niedawno - 11 marca - dyktatorem powstania, stojący obozem nad Nidą w pobliżu majątku margrabiego Aleksandra Wielopolskiego, został zaatakowany z dwóch stron przez kolumny rosyjskie w sile 3 tysięcy żołnierzy i 4 dział. Powstańcy odparli szturm Rosjan, po czym ruszyli w pościg za wycofującym się nieprzyjacielem. Straty Rosjan wyniosły 300 zabitych i rannych, dwa działa oraz 500 karabinów. Polacy stracili łącznie 300 ludzi, licząc bitwę pod Chrobrzem oraz stoczoną następnego dnia - 18 stycznia - pod Grochowiskami. Tam, w jednym z najkrwawszych starć Powstania Styczniowego, 3-tysięczny oddział generała Langiewicza został osaczony w lesie przez cztery kolumny rosyjskie w sile 3 i pół tysiąca ludzi.

Choć bitwę wygrali Polacy, to jednak zgrupowanie Langiewicza, z braku amunicji i skrajnego wyczerpania żołnierzy, nie było w stanie prowadzić dalszych działań bojowych, i wycofało się z lasów, docierając w nocy do Wełcza. Langiewicz zrozumiał, że tak liczna grupa wojska w walnych bitwach jest skazana na rozbicie przez Moskali. Postanowił więc rozproszyć żołnierzy, dzieląc ich na mniejsze oddziały, a sam z podkomendnymi udał się do Krakowa.

Dyktatura Langiewicza trwała 8 dni. Po przekroczeniu granicy z Galicją, 19 marca pod Opatowem, został aresztowany i uwięziony przez Austriaków. Był przetrzymywany między innymi na Wawelu w Krakowie. Po kilku próbach ucieczek, osadzono go w twierdzy Josephstadt.

Powstanie trwało nadal. Późną wiosną i latem 1863 roku walczyło do 35 tysięcy powstańców, mając za przeciwnika, w samym tylko Królestwie, 145 tysięcy Rosjan. W sumie, przez cały 1863 rok stoczono ponad tysiąc bitew i potyczek, przeciętnie po trzy dziennie.

Powstanie Styczniowe było największym i najdłużej trwającym zrywem narodowowyzwoleńczym Polaków. Wybuchło 22 stycznia 1863 roku, i trwało prawie dwa lata - do jesieni 1864 roku, zaś utworzone wówczas państwo podziemne funkcjonowało jeszcze w 1865-tym. Ostatni oddział partyzancki księdza Stanisława Brzóski, działający na Podlasiu, został rozbity w kwietniu 1865 roku. Pomimo stłumienia powstania, umocniło ono świadomość narodową i miało wpływ na dążenia niepodległościowe następnych pokoleń.

Bilans zrywu to 20 tysięcy powstańców poległych w walkach, około tysiąca straconych przez Rosjan i 38 tysięcy zesłanych na Syberię. Spacyfikowano wiele miast, w tym Wilno. Na Litwie zginęło 10 tysięcy przedstawicieli szlachty polskiej na ogólną liczbę 40 tysięcy.
Po zakończeniu powstania Polaków dotknęły liczne represje. Władze carskie przeprowadziły między innymi konfiskatę majątków szlacheckich i kasację klasztorów w Królestwie Polskim. Wprowadzono wysokie kontrybucje, niszczono dobra kultury, rozpoczęto intensywną rusyfikację ziem polskich.

Powstanie przyczyniło się jednak do umocnienia w narodzie ducha niepodległościowego. Stanowiło moment zwrotny w tworzeniu się nowoczesnego narodu. Rodacy wykazali się umiejętnością organizowania skutecznego aparatu państwowego w najtrudniejszych warunkach. Z ich doświadczeń korzystali twórcy Polskiego Państwa Podziemnego podczas II wojny światowej.

Zobacz także

2024-06-20, godz. 07:00 Kalendarium historyczne 20 czerwca » więcej 2024-06-19, godz. 14:18 Wodzisław Śląski/ W muzeum odtworzono miejski rynek, który został zniszczony w 1945 r. Rynek w Wodzisławiu Śląskim został niemal doszczętnie zniszczony podczas walk w 1945 r. Po kilku latach pracy udało się go szczegółowo odtworzyć. Wystawa… » więcej 2024-06-19, godz. 11:13 Małopolskie/ Marian Misiak, żołnierz wyklęty, spoczął w Wadowicach Marian Misiak ps. "Anioł", partyzant Batalionów Chłopskich oraz poakowskiej Armii Polskiej w Kraju, spoczął we wtorek w Panteonie Wyklętych na cmentarzu… » więcej 2024-06-19, godz. 10:08 MKiDN: Instytut Myśli Politycznej im. Narutowicza zamiast Instytutu Dmowskiego i Paderewskiego Instytut Myśli Politycznej im. Gabriela Narutowicza zastąpi Instytut Dziedzictwa Myśli Narodowej im. Romana Dmowskiego i Jana Ignacego Paderewskiego - poinformowano… » więcej 2024-06-19, godz. 09:39 100 lat temu urodził się Wasil Bykau - pisarz oskarżający Łukaszenkę o niszczenie narodu 19 czerwca 1924 r. w Byczkach w województwie witebskim urodził się Wasil Bykau, pisarz, założyciel Białoruskiego Frontu Ludowego. Był zdecydowanym krytykiem… » więcej 2024-06-19, godz. 07:00 Kalendarium historyczne 19 czerwca » więcej 2024-06-18, godz. 13:59 UNESCO: sztuczna inteligencja sprzyja rozpowszechnianiu fałszywych informacji o Hokolauście Generatywna sztuczna inteligencja (genAI) sprzyja rozpowszechnianiu fałszywych informacji o Holokauście, a to grozi podsycaniem antysemityzmu i zmianą stosunku… » więcej 2024-06-18, godz. 11:39 Ludowa historia Górnego Śląska. Bez robotników nie byłoby wielkich fortun i pałaców (wywiad) Bez robotników i górników nie byłoby wielkich fortun ani ich pałaców. Niektórzy zapominają, że potrzebna była praca tych bezimiennych mas, żeby nieliczni… » więcej 2024-06-18, godz. 10:56 55 lat temu zginął Jerzy Zawieyski, pisarz, dramaturg i działacz katolicki 18 czerwca 1969 r. zmarł tragicznie Jerzy Zawieyski, pisarz, dramaturg, publicysta, współzałożyciel i prezes Klubu Inteligencji Katolickiej, poseł na Sejm… » więcej 2024-06-18, godz. 09:25 W Poznaniu rozpoczyna się Wielkopolski Kongres Pamięci Narodowej Wielkopolski Kongres Pamięci Narodowej rozpoczyna się we wtorek w Poznaniu. Organizowane przez IPN dwudniowe wydarzenie odbywa się pod hasłem „Historia mówi… » więcej
12345
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »