Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 95 lat temu urodził się Aleksander Ścibor-Rylski…
2023-03-16, 08:00 Autor: IAR/E.Porycka/K.Koziełł

95 lat temu urodził się Aleksander Ścibor-Rylski, prozaik, scenarzysta i reżyser

Samochody po zderzeniu. Obok stoi Aleksander Ścibor-Rylski (1. z lewej). [fot. Narodowe Archiwum Cyfrowe]
Samochody po zderzeniu. Obok stoi Aleksander Ścibor-Rylski (1. z lewej). [fot. Narodowe Archiwum Cyfrowe]
95 lat temu, 16 marca 1928 roku, urodził się Aleksander Ścibor-Rylski, prozaik, scenarzysta i reżyser. Był autorem wielu scenariuszy do filmów, między innymi "Człowiek z marmuru" i "Człowiek z żelaza" w reżyserii Andrzeja Wajdy. Napisał też scenariusze do obrazów: "Popioły" na podstawie powieści Stefana Żeromskiego, "Domu bez okien" oraz serialu telewizyjnego "Lalka" według książki Bolesława Prusa. Zmarł w 1983 roku.
Na początku lat 50. XX wieku Aleksander Ścibor-Rylski tworzył scenariusze filmów dokumentalnych, a następnie fabularnych, jak "Cień" Jerzego Kawalerowicza. Jego debiut reżyserski przypadł na lata 60., gdy zrealizował obrazy: "Jutro Meksyk" i "Sąsiedzi". Reżyserował też filmy według własnego scenariusza, między innymi "Morderca zostawia ślad" oraz "Wilcze echa". Obraz "Człowiek z żelaza" z 1981 roku z jego scenariuszem, będący kontynuacją "Człowieka z marmuru", został nominowany do Oscara.

W jednym z wywiadów dla Polskiego Radia, w 1980 roku, Aleksander Ścibor-Rylski podkreślił, że dobry scenariusz zostawia także pole do popisu reżyserowi: "Oczywiście mówimy o dobrych reżyserach, bo w ręku złych reżyserów scenariusz się rozsypuje, a film nie powstaje. Ale w wypadku ludzi, którzy umieją robić filmy, (...) musi tam być miejsce na ich własną wyobraźnię, ponieważ inaczej nudziłoby się to robić".

Aleksander Ścibor-Rylski jest autorem opowiadania "Ich dzień powszedni" oraz książek "Styczeń" i "Pierścionek z końskiego włosia", napisanej w 1965 roku, a wydanej drukiem po śmierci prozaika, w 1991-ym. Dwutomowa powieść opowiadająca o losach młodzieży z Armii Krajowej, rozgrywająca się w czasie Powstania Warszawskiego oraz pierwszych miesięcy komunistycznych rządów w Polsce, została zablokowana przez PRL-owską cenzurę. Na kanwie książki Andrzej Wajda nakręcił w 1992 roku głośny film "Pierścionek z orłem w koronie".

Aleksander Ścibor-Rylski był laureatem licznych wyróżnień, w tym Nagrody Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich, Nagrody Polskiego Radia II stopnia, a za scenariusz do "Lalki" w 1979 roku otrzymał Nagrodę Prezesa Komitetu do spraw Radia i Telewizji (zespołową).

(więcej)

Aleksander Ścibor-Rylski, herbu Ostoja, urodził się 16 marca 1928 roku w Grudziądzu. Podczas okupacji walczył w Szarych Szeregach i Armii Krajowej. Ciężko ranny w Powstaniu Warszawskim, gdzie był łącznikiem dowódcy w Zgrupowaniu ''Żniwiarz", po upadku zrywu wyszedł ze stolicy z ludnością cywilną.

Po wojnie studiował polonistykę na Uniwersytecie Warszawskim, jednak studiów nie skończył. W latach 1948-1954 był członkiem redakcji tygodnika "Żołnierz Polski", gdzie pełnił między innymi funkcję kierownika działu kulturalnego. Od 1955 do 1958 roku pisał do czasopisma "Nowa Kultura". W latach 70. XX wieku był kierownikiem artystycznym zespołu filmowego "Pryzmat", a potem przewodniczącym Komitetu Kinematografii.

Jako poeta debiutował w 1946 roku, zaś w 1950 jego powieść "Węgiel" została uznana za wzorcowy utwór tzw. realizmu socjalistycznego. Pisał też sztuki teatralne - "Kaftan bezpieczeństwa" czy "Rodeo", które pobiło rekord popularności na Małej Scenie Teatru Współczesnego w Warszawie. Spektakl w reżyserii Tadeusza Łomnickiego zagrano blisko 250 razy.

Aleksander Ścibor-Rylski zmarł w Warszawie, 3 kwietnia 1983 roku, w wieku 55 lat. Został pochowany na Cmentarzu Komunalnym na Wólce Węglowej.

Zobacz także

2024-05-31, godz. 09:00 Rekrutacja wolontariuszy na rocznicę wybuchu Powstania Warszawskiego Stołeczny ratusz poszukuje wolontariuszy gotowych pomóc w obsłudze zbliżających się obchodów 80. rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego. Głównym zadaniem… » więcej 2024-05-31, godz. 07:00 Kalendarium historyczne 31 maja » więcej 2024-05-30, godz. 11:00 Pogrzeb Ludwiki Wujec Rodzina, przyjaciele, przedstawiciele władz państwowych i samorządowych oraz byli opozycjoniści pożegnali na warszawskich Powązkach Wojskowych Ludwikę Wujec… » więcej 2024-05-30, godz. 09:00 Uroczystość Najświętszego Ciała i Krwi Chrystusa 30 maja przypada uroczystość Najświętszego Ciała i Krwi Chrystusa, znana powszechnie w Polsce jako Boże Ciało. Jest to jedno z najważniejszych świąt… » więcej 2024-05-30, godz. 07:00 Kalendarium historyczne 30 maja » więcej 2024-05-29, godz. 15:30 ŻIH wydał Encyklopedię getta warszawskiego Ponad 2 tysiące haseł w internecie i 50 haseł w wersji papierowej - publikacją "Encyklopedii getta warszawskiego" zakończył się wieloletni projekt naukowy… » więcej 2024-05-29, godz. 11:00 Dzień Weterana Działań poza Granicami Państwa 29 maja jest obchodzony Dzień Weterana Działań poza Granicami Państwa, ustanowiony przez Sejm w 2011 roku. Jest to święto żołnierzy i funkcjonariuszy służb… » więcej 2024-05-29, godz. 10:00 Odsłonięto tablicę upamiętniającą podpułkownika Wacława Lipińskiego, żołnierza walk o niepodległość Przed gmachem warszawskiej PAST-y odsłonięto tablicę poświęconą podpułkownikowi Wacławowi Lipińskiemu. To harcerz i żołnierz Pierwszej Brygady Legionów… » więcej 2024-05-29, godz. 09:00 81 lat temu Niemcy rozstrzelali 530 więźniów Pawiaka 81 lat temu, 29 maja 1943 roku, Niemcy rozstrzelali w ruinach warszawskiego getta około 530 więźniów Pawiaka. Była to jedna z największych masowych egzekucji… » więcej 2024-05-29, godz. 07:00 Kalendarium historyczne 29 maja » więcej
678910
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »