Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » Kalendarium historyczne na dziś
2023-01-13, 08:00 Autor: PAP

Kalendarium historyczne na dziś

Kalendarium [www.pixabay.com]
Kalendarium [www.pixabay.com]
13 stycznia
1650 - Wejherowo, założone w 1643 roku przez wojewodę malborskiego Jana Wejhera, otrzymało prawa miejskie.

1738 - W Bledzewie koło Międzychodu urodził się Jan Dekert, kupiec, prezydent Starej Warszawy (1789); w okresie Sejmu Wielkiego walczył o prawa mieszczan; przywódca tzw. czarnej procesji w 1789 r.

1789 - W Krupie k. Łucka urodził się Ignacy Ledóchowski, wojskowy, żołnierz armii Księstwa Warszawskiego, w czasie Powstania Listopadowego dowódca twierdzy Modlin.

1817 - W czasie obrad Senatu Rzeczpospolitej Krakowskiej prof. Feliks Radwański przedstawił referat na temat wartości historycznej północnej części murów Krakowa, z wieżą Floriańską i Barbakanem. Pod wpływem referatu Radwańskiego władze Krakowa zrezygnowały z planów wyburzenia tej części murów.

1870 - W Trzemesznie koło Gniezna urodził się Jędrzej Moraczewski, inżynier, działacz socjalistyczny, poseł do austriackiej Rady Państwa (1907-1918); pierwszy premier niepodległej Polski (1918-1919), powołany przez Naczelnika Państwa Józefa Piłsudskiego; minister robót publicznych (1925-1929); poseł na Sejm (1919-1930).

1894 - W Sotnikach koło Sandomierza urodził się Stanisław Grzmot-Skotnicki, oficer Legionów Polskich, generał WP; w czasie kampanii polskiej 1939 r. dowódca Grupy Operacyjnej "Czersk"; zmarł 19 września 1939 r. w wyniku ran odniesionych w bitwie nad Bzurą.

1894 - W Warszawie zmarł Jerzy Aleksandrowicz, botanik, wykładowca i organizator instytucji związanych z przyrodą; pionier jedwabnictwa; w 1879 r. założył pierwszą w Polsce Szkołę Ogrodniczą.

1903 - W Działoszynie urodziła się Irena Jurgielewiczowa, pisarka, pedagog, autorka książek dla młodzieży, kawaler Orderu Uśmiechu.

1911 - W Monachium zmarł Władysław Czachórski, malarz, autor m.in. obrazów "Dama przy oknie", "Martwa natura z czaplą", "Portret Jadwigi Sienkiewiczówny", "Dama w liliowej sukni", "Aktorzy przed Hamletem".

1921 - W Łodzi urodził się Jerzy Pomianowski, prozaik, eseista, krytyk literacki i teatralny, współpracownik Jerzego Giedroycia, autor powieści "Koniec i początek" i sztuk teatralnych; wybitny znawca współczesnej Rosji i krajów Europy Wschodniej, tłumacz "Archipelagu GUŁag" Aleksandra Sołżenicyna i książek Izaaka Babla, Antona Czechowa, Lwa Tołstoja.

1923 - W Krakowie urodził się Adam Mularczyk, aktor, reżyser teatralny.

1930 - W Jasionowie urodził się Marian Konieczny, rzeźbiarz, profesor ASP w Krakowie, w latach 1972-1981 jej rektor; autor wielu pomników, wśród nich Warszawskiej Nike.

1930 - We Lwowie urodził się Roman Cieślewicz, grafik, jeden z czołowych twórców polskiego plakatu.

1932 - Przed Sądem Okręgowym w Warszawie zakończył się tzw. proces brzeski; na kary więzienia skazani w nim zostali przywódcy antysanacyjnej opozycji, wśród nich trzykrotny premier Wincenty Witos, Władysław Kiernik, Norbert Barlicki i Herman Lieberman.

1936 - Ogłoszono wyrok w procesie o zabójstwo ministra spraw wewnętrznych Bronisława Pierackiego, który zginął 15 czerwca 1934 r. w Warszawie w zamachu dokonanym przez członka Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów. Na ławie oskarżonych zasiadło w sumie 12 osób. Trzej oskarżeni otrzymali wyroki śmierci, zamienione na mocy amnestii na kary dożywotniego więzienia. Dwaj inni skazani zostali na dożywocie. Pozostałym wymierzono kary od 15 do 7 lat pozbawienia wolności. Bezpośredniego sprawcy zabójstwa Pierackiego nie udało się jednak zatrzymać. Był nim, jak ustalono, 31 letni Grzegorz Maciejko ps. Gont, którego policja aresztowała w październiku 1933 r. za przynależność do OUN, jednak z braku dowodów został on zwolniony w lutym 1934 r.; G. Maciejko po przeprowadzonym zamachu uciekł do Czechosłowacji, a następnie przedostał się do Argentyny, gdzie zmarł w 1966 r.

1938 - W Warszawie urodził się Stefan Krzysztof Kuczyński, historyk, mediewista.

1939 - W Pruszkowie urodził się Jacek Gmoch, piłkarz, reprezentant Polski; trener, działacz sportowy; w latach 1976-1978 selekcjoner reprezentacji Polski, z którą zajął 5-8 miejsce na Mistrzostwach Świata w Argentynie w 1978 r.

1943 - Niemcy przeprowadzili likwidację tzw. getta wtórnego w Szydłowcu, w którym zgromadzili około 5 tys. ludzi; większość Żydów wywieziono do obozu zagłady w Treblince; około 300 osób zginęło w czasie samej akcji likwidacyjnej.

1944 - W Warszawie w wyniku egzekucji dokonanych przez władze niemieckie zginęło ponad 300 osób, większość z nich została zamordowana w ruinach getta.

1951 - W Tomaszowie Mazowieckim urodził się Antoni Szymanowski, piłkarz, trener, złoty i srebrny medalista olimpijski, srebrny medalista mistrzostw świata w 1964 roku.

1964 - Biskup Karol Wojtyła został mianowany arcybiskupem metropolitą krakowskim.

1965 - W warszawskiej kawiarni "Nowy Świat" rozpoczął działalność kabaret Dudek, założony przez Edwarda Dziewońskiego.

1966 - W Rzymie zainaugurowano obchody Tysiąclecia Chrztu Polski.

1972 - W Poznaniu zmarł Edward Fiszer, poeta, autor tekstów piosenek, m.in. "Pójdę na Stare Miasto", "Srebrne wesele" i "Przyjedź mamo, na przysięgę".

1976 - Premiera filmu Krzysztofa Kieślowskiego "Personel".

1981 - Początek wizyty we Włoszech delegacji NSZZ "Solidarność" z Lechem Wałęsą na czele; delegacja została przyjęta w Watykanie przez papieża Jana Pawła II.

1982 - W Gdańsku powstał podziemny Ogólnopolski Komitet Oporu "Solidarność", na jego czele stanął Eugeniusz Szumiejko; była to pierwsza w stanie wojennym ogólnopolska struktura podziemna, zastąpiona w kwietniu 1982 r. przez Tymczasową Komisję Koordynacyjną "Solidarności".

1982 - Stan wojenny: Część środowiska aktorskiego i artystycznego ogłosiła bojkot Polskiego Radia i Telewizji.

1984 - W Warszawie zakończył się proces byłego kierownictwa Komitetu do spraw Radia i Telewizji; jego przewodniczący Maciej Szczepański, oskarżony o malwersacje, skazany został na osiem lat więzienia.

1987 - Przebywający z wizytą we Włoszech gen. Wojciech Jaruzelski został przyjęty na audiencji przez papieża Jana Pawła II.

1991 - Podczas interwencji wojsk sowieckich w Wilnie doszło do ataku na wieżę telewizyjną. W wyniku starć z broniącymi jej mieszkańcami Wilna śmierć poniosło 14 osób (15 osoba zmarła w lutym w wyniku obrażeń).

1992 - W Wilnie podpisana została polsko-litewska deklaracja o przyjaznych stosunkach i dobrosąsiedzkiej współpracy.

2001 - W Warszawie zmarł Wojciech Ziembiński, działacz społeczny, uczestnik opozycji demokratycznej, współzałożyciel Komitetu Obrony Robotników i Ruchu Praw Człowieka i Obywatela; inicjator budowy warszawskiego Pomnika Poległych i Pomordowanych na Wschodzie.

2007 - W Warszawie zmarł Mieczysław Wojnicki, piosenkarz, aktor i śpiewak operetkowy.

2012 - W Warszawie zmarł Zbigniew Wegehaupt, kontrabasista jazzowy, kompozytor.

2013 - W Warszawie zmarł Michał Kulesza, prawnik, współautor reform administracyjnych z 1990 i 1997 roku.

2016 - W Londynie zmarł Jan Mieczysław Ciechanowski - żołnierz AK, powstaniec warszawski, po wojnie na emigracji, historyk, autor znanej publikacji "Powstanie Warszawskie. Zarys podłoża politycznego i dyplomatycznego".

2019 – W Gdańsku, podczas koncertu Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy, niezrównoważony psychicznie napastnik zaatakował prezydenta miasta Pawła Adamowicza, który w wyniku odniesionych ran zmarł następnego dnia w szpitalu.

Zobacz także

2024-06-08, godz. 11:00 85 lat kończy Norman Davies, brytyjski historyk i publicysta 8 czerwca 85 lat kończy Norman Davies, brytyjski historyk i publicysta walijskiego pochodzenia, autor monumentalnych prac dotyczących historii Europy, Polski… » więcej 2024-06-08, godz. 09:00 105 lat temu urodził się Władysław Siemaszko, prawnik, żołnierz AK, badacz zbrodni wołyńskiej 105 lat kończy dziś Władysław Siemaszko, pseudonim Wir, żołnierz Armii Krajowej, prawnik, od lat 80. badacz zbrodni na ludności polskiej na Wołyniu w okresie… » więcej 2024-06-08, godz. 07:00 Kalendarium historyczne 8 czerwca » więcej 2024-06-07, godz. 18:25 Uroczystości 40-lecia zwycięskiej obrony krzyża w Zespole Szkół Rolniczych w Miętnem Spotkanie absolwentów, msza święta i widowisko muzyczne zaplanowano dziś w Miętnem w powiecie garwolińskim z okazji czterdziestolecia zwycięskiej obrony… » więcej 2024-06-07, godz. 13:00 W poniedziałek (10.09) w CMJW sesja edukacyjna 2024’ Tym razem tematem przewodnim XIX Sesji edukacyjnej „Jeśli nie pamięć, to co? Edukacja w miejscach pamięci narodowej” będzie współpraca muzeów ze szkołami… » więcej 2024-06-07, godz. 11:28 Polacy wspominają lądowanie aliantów w Normandii 80 lat temu odbyła się największa inwazja w historii, w trakcie której Alianci dokonali desantu na plażach Normandii. Udział w operacji wzięli również… » więcej 2024-06-07, godz. 09:00 W Normandii zakończyły się międzynarodowe obchody 80. rocznicy D-Day [DŹWIĘK] We francuskiej Normandii zakończyły się międzynarodowe obchody 80. rocznicy D-Day, czyli lądowania alianckich wojsk w tym regionie. Przywódcy 25 państw… » więcej 2024-06-07, godz. 07:00 Kalendarium historyczne 7 czerwca » więcej 2024-06-06, godz. 11:00 80 lat temu Alianci wylądowali na plażach Normandii [DŹWIĘK] 80 lat temu rozpoczęła się największa inwazja w historii, w trakcie której Alianci dokonali desantu na plażach Normandii i tym samym otworzyli kolejny front… » więcej 2024-06-06, godz. 10:00 Międzynarodowe obchody 80. rocznicy lądowania w Normandii We francuskiej Normandii dziś (6.06.) międzynarodowe obchody 80. rocznicy D-Day, czyli lądowania tysięcy alianckich żołnierzy w tym regionie podczas drugiej… » więcej
23456
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »