Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » Władze miasta Łodzi i regionu uczciły pamięć…
2022-01-20, 11:07 Autor: Bartłomiej Pawlak

Władze miasta Łodzi i regionu uczciły pamięć ofiar więzienia na Radogoszczu

Wschodnia mogiła ofiar styczniowej masakry [www.wikipedia.pl]
Wschodnia mogiła ofiar styczniowej masakry [www.wikipedia.pl]
Władze Łodzi i województwa złożeniem kwiatów oraz zapaleniem zniczy oddały w środę hołd więźniom, którzy zginęli spaleni przez Niemców w więzieniu na łódzkim Radogoszczu w styczniu 1945 r. Ich pamięć uczczono w 77. rocznicę tragicznych wydarzeń.
Podobnie jak przed rokiem, ze względu na stan epidemii, uroczystości upamiętniające ofiary zbrodni popełnionej przez Niemców, miały skromny charakter. Złożono kwiaty i zapalono znicze przed sarkofagiem pomordowanych na terenie dawnego więzienia, dziedzińcu dzisiejszego Muzeum na Radogoszczu - oddziału Muzeum Tradycji Niepodległościowych w Łodzi. Utworzono je w miejscu, w którym od 1940 r. najpierw funkcjonował hitlerowski obóz, a następnie więzienie policyjne. Na kilkadziesiąt godzin przed wkroczeniem Armii Czerwonej do Łodzi, w nocy z 17 na 18 stycznia 1945 r., Niemcy podpalili więzienne budynki. W płomieniach zginęło ok. 1,5 tys. osób.


"Fakty sprzed 77 lat wydają się być odległą historią, chociaż nadal pozostają w zasięgu doświadczeń zaledwie jednego pokolenia. Fragmenty murów dawnej fabryki Abbego, zamienionej w niemieckie więzienie, pośród których oddajemy hołd pomordowanym wciąż wydają niemy krzyk trwogi. Dymy wojennej pożogi rozwiewa powoli wiatr historii, coraz mniej pośród nas świadków tamtych zdarzeń, co nie zwalnia nas jednak z ciągłych starań o utrwalanie wartości najwyższych: pokoju, tolerancji oraz życia w bezpiecznym, wolnym kraju" – powiedziała w kolejną rocznicę tragicznych wydarzeń prezydent Łodzi Hanna Zdanowska.


Kwiaty przed sarkofagiem złożyli również m.in. wicewojewoda łódzki Karol Młynarczyk, członek zarządu województwa łódzkiego Robert Baryła oraz przewodniczący Rady Miejskiej w Łodzi Marcin Gołaszewski oraz przedstawiciele innych instytucji i duchowni.


Jak zaznaczył Gołaszewski, w tym miejscu Łodzi "wydarzył się koniec świata". "Zło wydarzyło się tu, nigdzie indziej tylko właśnie tu. (…) Ten wojenny dramat budzi w nas z jednej strony pragnienie zachowania pamięci o tamtych strasznych czasach. Z drugiej strony dawne więzienie na Radogoszczu niesie ze sobą przestrogę - przestrogę przed nienawiścią, totalitarnymi rządami opartymi na kłamstwie, pogardzie, manipulacji, poniżeniu drugiego człowieka, jego instrumentalnym traktowaniu, wyzyskiwaniu, postrzeganiu wyłącznie w kategoriach rasowych" – powiedział.


Ostatni więzień Radogoszcza, Donat Doliwa, zmarł w styczniu 2018 roku. Rok wcześniej, jako uczestnik rocznicowych obchodów opisał zgromadzonym swój pobyt w tym miejscu. Trafił do niego w grudniu 1943 r. i przebywał do stycznia 1944 r. Został zwolniony na rok przed podpaleniem więzienia.


"To było straszne więzienie. Trzy razy dziennie były apele i trzy razy dziennie było bicie - tak wyglądała nasza codzienność. Trzymano nas rozebranych do pasa na mrozie tak długo aż żandarm nie odliczył, czy są wszyscy więźniowie. A żeby ktoś mógł stąd uciec nie było mowy. Warunki były gorsze niż w różnych obozach. W obozach było więcej swobody, tu jej nie było wcale. Jeśli ktoś poczuł się źle - trafiał do sanitariusza Mateusza, który miał laskę grubszą od mojej - i nie wracał już na górę. To była wykańczalnia" – mówił w 2017 roku Doliwa.


Więzienie na Radogoszczu hitlerowcy utworzyli w byłej fabryce włókienniczej Samuela Abbego.


W latach 1940-41 trafiali tam głównie Polacy masowo wysiedlani ze swoich gospodarstw. Od połowy 1942 r. Radogoszcz był przede wszystkim więzieniem przejściowym dla mężczyzn, których wysyłano do więzień, obozów pracy karnej lub obozów koncentracyjnych.


Niemcy podłożyli ogień pod więziennymi budynkami w nocy 17/18 stycznia 1945 r., skazując na śmierć ok. 1,5 tys. osób. Uratowało się ok. 30 więźniów. 19 stycznia 1945 r., do miasta wkroczyła 69. Armia I Frontu Białoruskiego, co uznaje się zakończenie okupacji niemieckiej w Łodzi. (PAP)


autor: Bartłomiej Pawlak

Zobacz także

2024-06-09, godz. 12:06 Wybory do PE 2024 w Polsce Trwają wybory do Parlamentu Europejskiego w Polsce. Polacy głosują po raz piąty i wybierają 53 europosłów spośród około tysiąca kandydatów. W sumie… » więcej 2024-06-09, godz. 07:00 Kalendarium historyczne 9 czerwca » więcej 2024-06-08, godz. 11:00 85 lat kończy Norman Davies, brytyjski historyk i publicysta 8 czerwca 85 lat kończy Norman Davies, brytyjski historyk i publicysta walijskiego pochodzenia, autor monumentalnych prac dotyczących historii Europy, Polski… » więcej 2024-06-08, godz. 09:00 105 lat temu urodził się Władysław Siemaszko, prawnik, żołnierz AK, badacz zbrodni wołyńskiej 105 lat kończy dziś Władysław Siemaszko, pseudonim Wir, żołnierz Armii Krajowej, prawnik, od lat 80. badacz zbrodni na ludności polskiej na Wołyniu w okresie… » więcej 2024-06-08, godz. 07:00 Kalendarium historyczne 8 czerwca » więcej 2024-06-07, godz. 18:25 Uroczystości 40-lecia zwycięskiej obrony krzyża w Zespole Szkół Rolniczych w Miętnem Spotkanie absolwentów, msza święta i widowisko muzyczne zaplanowano dziś w Miętnem w powiecie garwolińskim z okazji czterdziestolecia zwycięskiej obrony… » więcej 2024-06-07, godz. 13:00 W poniedziałek (10.09) w CMJW sesja edukacyjna 2024’ Tym razem tematem przewodnim XIX Sesji edukacyjnej „Jeśli nie pamięć, to co? Edukacja w miejscach pamięci narodowej” będzie współpraca muzeów ze szkołami… » więcej 2024-06-07, godz. 11:28 Polacy wspominają lądowanie aliantów w Normandii 80 lat temu odbyła się największa inwazja w historii, w trakcie której Alianci dokonali desantu na plażach Normandii. Udział w operacji wzięli również… » więcej 2024-06-07, godz. 09:00 W Normandii zakończyły się międzynarodowe obchody 80. rocznicy D-Day [DŹWIĘK] We francuskiej Normandii zakończyły się międzynarodowe obchody 80. rocznicy D-Day, czyli lądowania alianckich wojsk w tym regionie. Przywódcy 25 państw… » więcej 2024-06-07, godz. 07:00 Kalendarium historyczne 7 czerwca » więcej
23456
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »