Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » Władze miasta Łodzi i regionu uczciły pamięć…
2022-01-20, 11:07 Autor: Bartłomiej Pawlak

Władze miasta Łodzi i regionu uczciły pamięć ofiar więzienia na Radogoszczu

Wschodnia mogiła ofiar styczniowej masakry [www.wikipedia.pl]
Wschodnia mogiła ofiar styczniowej masakry [www.wikipedia.pl]
Władze Łodzi i województwa złożeniem kwiatów oraz zapaleniem zniczy oddały w środę hołd więźniom, którzy zginęli spaleni przez Niemców w więzieniu na łódzkim Radogoszczu w styczniu 1945 r. Ich pamięć uczczono w 77. rocznicę tragicznych wydarzeń.
Podobnie jak przed rokiem, ze względu na stan epidemii, uroczystości upamiętniające ofiary zbrodni popełnionej przez Niemców, miały skromny charakter. Złożono kwiaty i zapalono znicze przed sarkofagiem pomordowanych na terenie dawnego więzienia, dziedzińcu dzisiejszego Muzeum na Radogoszczu - oddziału Muzeum Tradycji Niepodległościowych w Łodzi. Utworzono je w miejscu, w którym od 1940 r. najpierw funkcjonował hitlerowski obóz, a następnie więzienie policyjne. Na kilkadziesiąt godzin przed wkroczeniem Armii Czerwonej do Łodzi, w nocy z 17 na 18 stycznia 1945 r., Niemcy podpalili więzienne budynki. W płomieniach zginęło ok. 1,5 tys. osób.


"Fakty sprzed 77 lat wydają się być odległą historią, chociaż nadal pozostają w zasięgu doświadczeń zaledwie jednego pokolenia. Fragmenty murów dawnej fabryki Abbego, zamienionej w niemieckie więzienie, pośród których oddajemy hołd pomordowanym wciąż wydają niemy krzyk trwogi. Dymy wojennej pożogi rozwiewa powoli wiatr historii, coraz mniej pośród nas świadków tamtych zdarzeń, co nie zwalnia nas jednak z ciągłych starań o utrwalanie wartości najwyższych: pokoju, tolerancji oraz życia w bezpiecznym, wolnym kraju" – powiedziała w kolejną rocznicę tragicznych wydarzeń prezydent Łodzi Hanna Zdanowska.


Kwiaty przed sarkofagiem złożyli również m.in. wicewojewoda łódzki Karol Młynarczyk, członek zarządu województwa łódzkiego Robert Baryła oraz przewodniczący Rady Miejskiej w Łodzi Marcin Gołaszewski oraz przedstawiciele innych instytucji i duchowni.


Jak zaznaczył Gołaszewski, w tym miejscu Łodzi "wydarzył się koniec świata". "Zło wydarzyło się tu, nigdzie indziej tylko właśnie tu. (…) Ten wojenny dramat budzi w nas z jednej strony pragnienie zachowania pamięci o tamtych strasznych czasach. Z drugiej strony dawne więzienie na Radogoszczu niesie ze sobą przestrogę - przestrogę przed nienawiścią, totalitarnymi rządami opartymi na kłamstwie, pogardzie, manipulacji, poniżeniu drugiego człowieka, jego instrumentalnym traktowaniu, wyzyskiwaniu, postrzeganiu wyłącznie w kategoriach rasowych" – powiedział.


Ostatni więzień Radogoszcza, Donat Doliwa, zmarł w styczniu 2018 roku. Rok wcześniej, jako uczestnik rocznicowych obchodów opisał zgromadzonym swój pobyt w tym miejscu. Trafił do niego w grudniu 1943 r. i przebywał do stycznia 1944 r. Został zwolniony na rok przed podpaleniem więzienia.


"To było straszne więzienie. Trzy razy dziennie były apele i trzy razy dziennie było bicie - tak wyglądała nasza codzienność. Trzymano nas rozebranych do pasa na mrozie tak długo aż żandarm nie odliczył, czy są wszyscy więźniowie. A żeby ktoś mógł stąd uciec nie było mowy. Warunki były gorsze niż w różnych obozach. W obozach było więcej swobody, tu jej nie było wcale. Jeśli ktoś poczuł się źle - trafiał do sanitariusza Mateusza, który miał laskę grubszą od mojej - i nie wracał już na górę. To była wykańczalnia" – mówił w 2017 roku Doliwa.


Więzienie na Radogoszczu hitlerowcy utworzyli w byłej fabryce włókienniczej Samuela Abbego.


W latach 1940-41 trafiali tam głównie Polacy masowo wysiedlani ze swoich gospodarstw. Od połowy 1942 r. Radogoszcz był przede wszystkim więzieniem przejściowym dla mężczyzn, których wysyłano do więzień, obozów pracy karnej lub obozów koncentracyjnych.


Niemcy podłożyli ogień pod więziennymi budynkami w nocy 17/18 stycznia 1945 r., skazując na śmierć ok. 1,5 tys. osób. Uratowało się ok. 30 więźniów. 19 stycznia 1945 r., do miasta wkroczyła 69. Armia I Frontu Białoruskiego, co uznaje się zakończenie okupacji niemieckiej w Łodzi. (PAP)


autor: Bartłomiej Pawlak

Zobacz także

2024-06-13, godz. 10:50 Wodewil Kresowy "Tutaj się urodziłam” Towarzystwo Miłośników Lwowa i Kresów Południowo-Wschodnich Oddział w Opolu zaprasza na Wodewil Kresowy zatytułowany "Tutaj się urodziłam”. Spektakl… » więcej 2024-06-13, godz. 07:00 Święto Żandarmerii Wojskowej „Szkarłatne berety” - polska Żandarmeria Wojskowa - czyli wyodrębniona i wyspecjalizowana służba, wchodząca w skład Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej… » więcej 2024-06-13, godz. 07:00 Kalendarium historyczne 13 czerwca » więcej 2024-06-12, godz. 21:53 Uczczono pamięć ofiar i więźniów niemieckich obozów koncentracyjnych i obozów zagłady "Nie pozwolimy zapomnieć" - mówił Lech Parell, szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych podczas obchodów Narodowego Dnia Pamięci Ofiar… » więcej 2024-06-12, godz. 15:00 100 lat temu urodził się George Bush senior, 41. prezydent Stanów Zjednoczonych 100 lat temu - 12 czerwca 1924 roku - urodził się George Herbert Walker Bush, 41. prezydent Stanów Zjednoczonych. Najwyższy urząd w państwie pełnił w latach… » więcej 2024-06-12, godz. 10:00 Dziś pogrzeb żołnierza, który zmarł od ran odniesionych na granicy Dziś (12.06) pogrzeb 21-letniego sierżarta Mateusza Sitka, który pod koniec maja został ugodzony nożem przez jednego z migrantów szturmujących polską granicę… » więcej 2024-06-12, godz. 09:00 Dziś przypada Święto Służby Ochrony Państwa 12 czerwca to szczególny dzień dla wszystkich funkcjonariuszy i pracowników cywilnych Służby Ochrony Państwa. Przypada wówczas Święto Służby Ochrony… » więcej 2024-06-12, godz. 07:00 Kalendarium historyczne 12 czerwca » więcej 2024-06-11, godz. 19:13 Nie żyje Stosław Kowalski, uczestnik bitwy o Monte Cassino Nie żyje major Stosław Kowalski, uczestnik bitwy o Monte Cassino. Zmarły w Buenos Aires weteran miał 102 lata. » więcej 2024-06-11, godz. 16:02 Nagrody "Kustosz Pamięci Narodowej" rozdane Na Zamku Królewskim w Warszawie rozdane zostały nagrody Instytutu Pamięci Narodowej "Kustosz Pamięci Narodowej". Tytuły "Kustosza Pamięci Narodowej" przyznane… » więcej
12345
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »