Wystawę „Pełno ich nigdzie. Przywracanie pamięci o polskich Żydach w przestrzeni miejskiej” będzie można oglądać na Placu Ofiar Getta w Rzeszowie od 22 października do 14 listopada.


Mobilną ekspozycję tworzą fotografie murali, na których w nowatorski sposób zostały zaprezentowane wybrane tematy z historii polskich Żydów. Wystawa przybliża także polsko-żydowskie relacje oraz sposoby przywracania pamięci o dawnych sąsiadach, przez miejskich aktywistów i lokalne stowarzyszenia. „W kilkunastu sekcjach tematycznych odbiorcy dowiedzą się m.in. o wkładzie polskich Żydów w rodzimą kulturę i gospodarkę, życiu żydowskim w Polsce na przestrzeni wieków, a także polskich Sprawiedliwych wśród Narodów Świata. Poruszane są tu także trudne rozdziały w polsko-żydowskiej historii, m.in. Zagłada oraz zapoczątkowana przez władze komunistyczne kampania antysemicka w marcu 1968 roku” – wymieniała Sylwia Indycka-Rosół z Estrady Rzeszowskiej, która jest lokalnym partnerem przedsięwzięcia.


Wystawa „Pełno ich nigdzie” powstała w 2017 roku we współpracy Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN w Warszawie i Norweskim Centrum Studiów nad Holocaustem i Mniejszościami w Oslo. Projekt jest finansowany przez Islandię, Liechtenstein i Norwegię w ramach Funduszu EOG oraz przez budżet krajowy.


Jak zauważyła Indycka-Rosół wystawa ta została entuzjastycznie przyjęta w Oslo i Zagrzebiu. Teraz jest po raz pierwszy prezentowana w pięciu miastach Polski: Lublinie, Warszawie, Krakowie, Łodzi i Rzeszowie.


„Ekspozycjom w poszczególnych miastach towarzyszy bogaty program działań edukacyjnych i kulturalnych stworzony we współpracy z lokalnymi partnerami” – dodała.


W Rzeszowie partnerem jest Estrada Rzeszowska i Rzeszowski Inkubator Kultury.


W programie rzeszowskich wydarzeń towarzyszących ekspozycji znalazły się spacery tematyczne po miejscach szczególnie związanych z żydowską społecznością. Przypomniane zostaną m.in. sylwetki Żydów, którzy zasłużyli się dla rozwoju miasta, działali w obszarze dobroczynności, polityki, kultury, czy sportu. Spacer obejmie również trzy murale: Ireny Sendlerowej, Freda Zinnemanna oraz Janusza Korczaka.


Zostaną także przypomniane trzy niegdyś istniejące żydowskie cmentarze w Rzeszowie, z których dwa zostały doszczętnie zniszczone, a na jednym zachowało się kilkadziesiąt macew, a także ich historia oraz zwyczaje pogrzebowe obowiązujące w judaizmie.


W czasie jednego ze spacerów uczestnicy przemierzą drogę, którą musieli pokonać Żydzi podczas akcji likwidacyjnych getta rzeszowskiego. Przejdą do stacji kolejowej Rzeszów-Staroniwa, skąd wywożono ich do miejsc zagłady, m.in. do obozu zagłady w Bełżcu. Podczas spaceru zostanie przedstawiona historia rzeszowskiego getta oraz zostaną upamiętnieni żydowscy mieszkańcy miasta, którzy ponieśli wtedy śmierć.


Przewidziano także wykłady, w tym poświęcony dziejom łańcuckiej gminy żydowskiej funkcjonującej od XVII w. do 1942 r., w czasie którego opowiedziana zostanie historia Żydów, jako najliczniejszej mniejszości narodowej Łańcuta. Będzie też wykład dotyczący wybranych, najbardziej charakterystycznych dla tego regionu elementów kultury żydowskiej.


Udział we wszystkich rzeszowskich wydarzeniach jest bezpłatny. Na wykłady obowiązują bezpłatne wejściówki – do pobrania na stronie Estrady Rzeszowskiej. (PAP)


autor: Agnieszka Pipała


api/ dki/