Według MSZ, Grupa Wyszehradzka powinna być narzędziem współpracy m.in. w zakresie dalszego rozwoju infrastruktury energetycznej i transportowej, czy większego zaangażowania instytucji europejskich w ochronę granic zewnętrznych strefy Schengen.

1 lipca br. Polska obejmuje po raz siódmy roczne przewodnictwo w Grupie Wyszehradzkiej (V4).

"Mottem przewodnim jest: "V4: powrót do korzeni". Nawiązuje ono do fundamentów współpracy wyszehradzkiej, takich jak: wolność, prawa człowieka, rządy prawa oraz zaangażowanie w proces integracji europejskiej i współpracę na rzecz bezpieczeństwa w Europie" - podkreśliło MSZ w opublikowanym w poniedziałek komunikacie.

MSZ wskazało, że polskie przewodnictwo przyjęło za cel wspieranie inicjatyw ukierunkowanych na wzrost dobrobytu obywateli, w tym poprawę wielowymiarowego bezpieczeństwa i rozwój połączeń infrastrukturalnych.

"Takiemu założeniu towarzyszy przekonanie, że Grupa Wyszehradzka powinna być narzędziem współpracy w tych obszarach, gdzie interesy państw członkowskich pozostają zbieżne – jak dalszy rozwój infrastruktury energetycznej i transportowej, czy większe zaangażowanie instytucji europejskich w ochronę granic zewnętrznych strefy Schengen" - zaznaczyło MSZ.

Wskazało, że program prezydencji jest oparty na trzech filarach. Pierwszy z nich - "bezpieczeństwo obywateli" - obejmuje wyzwania dotyczące bezpieczeństwa w wymiarach wewnętrznym, cybernetycznym, ochrony zdrowia i ludności, współpracy służb policyjnych, konsularnych czy wymiaru sprawiedliwości.

Kolejny filar to "konektywność" - rozumiana jako dalsze spajanie regionu w obszarach energii, infrastruktury drogowej i cyfrowej.

"Szczególna uwaga zostanie poświęcona obszarom takim, jak transport, bezpieczeństwo ruchu drogowego czy dalsza rozbudowa szlaków transportowych. Prezydencja polska skoncentruje się także na zagadnieniu bezpieczeństwa surowcowego państw V4" - zapowiedział MSZ.

Natomiast "wyzwalanie potencjału" - podkreśla MSZ - to całokształt zadań mających zdynamizować współpracę, także regionalną, m.in. poprzez wsparcie obszarów przygranicznych, wzmacnianie współpracy naukowej, w dziedzinie kultury i turystyki, aktywizacji młodzieży czy działań w obszarze polityki społecznej i rodzinnej.

"Bardzo ważną rolę w programie polskiego przewodnictwa zajmuje Międzynarodowy Fundusz Wyszehradzki, którego działalność polegająca na promowaniu programów grantowych i stypendialnych mających na celu pogłębianie współpracy pomiędzy obywatelami i organizacjami społeczeństwa obywatelskiego, jest bardzo wysoko oceniana. Ten priorytet obejmuje także dyskusję na tematy horyzontalne UE, m.in. dot. polityki spójności po 2027 r., polityki rolnej, leśnictwa czy finansów UE" - podkreśla MSZ.

Zaznacza, że przejęcie przez Polskę prezydencji w V4 odbywa się w przełomowym momencie, gdy Europa kształtuje swoje nowe ramy polityczne po wyborach do Parlamentu Europejskiego, a w sąsiedztwie Unii Europejskiej trwa konflikt, który jest wyzwaniem dla bezpieczeństwa euroatlantyckiego.

Resort dyplomacji zaznaczył, że elementem nierozerwalnie splecionym z trzema priorytetami polskiej prezydencji w V4 będzie wsparcie Ukrainy.

Jak przypomina MSZ, symboliczne przekazanie Polsce przewodnictwa przez Republikę Czeską nastąpiło 20 czerwca 2024 r. w Pradze.

Grupa Wyszehradzka to nieformalna forma współpracy regionalnej czterech państw Europy środkowej. Za datę jej powstania przyjmuje się 15 lutego 1991 r., kiedy to prezydenci Polski Lech Wałęsa i Czechosłowacji Vaclav Havel oraz premier Węgier József Antall podpisali w węgierskim mieście Wyszehrad wspólną deklarację określającą cele i warunki wzajemnej współpracy.

Od 2004 r. wszystkie kraje V4 są członkami Unii Europejskiej, a Grupa stanowi forum wymiany doświadczeń oraz wypracowywania wspólnych stanowisk w sprawach istotnych dla przyszłości regionu i UE.

Przewodnictwo w Grupie pełnione jest na zasadzie rotacji i trwa rok, a jego program przyjmowany jest przez premierów czterech państw. (PAP)