Pod koniec II wojny światowej Armia Czerwona dotarła na Górny Śląsk. Zaciekle broniły go Wehrmacht i Volkssturm, ponieważ był jednym z najważniejszych okręgów przemysłowych III Rzeszy. Historycy ocenili, że podczas walk o Wodzisław Śląski zniszczono około 80 proc. miasta, w tym większość kamienic przy rynku.

Dyrektor Pałacu Dietrichsteinów (Muzeum w Wodzisławiu Śląskim) Sławomir Kulpa powiedział, że przygotowania do wystawy były ciężkie i żmudne, a sam jej projekt powstał przynajmniej dziesięć lat wcześniej.

„To wystawa o Wodzisławiu Śląskim, którego tak naprawdę nie ma, bo rynek został zniszczony w 1945 r. Zdobyliśmy pocztówki, ale wszystkich kamienic nie było dokładnie widać (…). Kamienica po kamienicy poznawaliśmy to z dokładnością zegarmistrzowską (…). Trzeba było sięgnąć głęboko do archiwaliów i udało się ustalić niemal wszystkich właścicieli poszczególnych kamienic od XVIII w.” – powiedział Kulpa.

Dyrektor muzeum kilka lat poświęcił na przeglądanie krajowych i zagranicznych archiwów. Pomagał mu badacz historii Roman Cop. Na podstawie ich ustaleń powstała diorama, czyli makieta modelarska przedstawiająca wodzisławski rynek z przełomu XIX i XX w. Bryły budynków zbudował architekt Jerzy Pocisk-Dobrowolski z Politechniki Śląskiej, a szczegóły opracowała muzealna modelarka Elżbieta Zarzecka.

„Elżbieta Zarzecka stworzyła świat realizmu. Widać w nim budynki, które żyją i są nadwątlone zębem czasu. To odchodzące powłoki farby i tynków z kamienic i domów sprawiają, że obraz staje się rzeczywisty i przekonujący. Odtworzone przez modelarkę witryny sklepów odpowiadają branżom prowadzonej tu dawniej działalności gospodarczej. Artystka zadbała także o zagospodarowanie przestrzeni wokół kamienic przyrynkowych. Jest więc bruk, chodniki, trawniki i drzewka” – opisał Kulpa.

Figurki ludzi i zwierząt na wystawie to efekt pracy Kingi Kłosińskiej, Ilony Gatnarczyk i Jolanty Biczkowskiej, które na co dzień pracują w muzeum. Tła i krajobrazy przygotował artysta Marcin Uliarczyk, a warstwę dźwiękową – w tym kilka specjalnych utworów – pianista Szymon Kamczyk. Podświetleniem poszczególnych elementów zajęli się Pocisk-Dobrowolski i inżynier Jacek Mamos. Narrację nagrali dziennikarze Radia 90 Monika Sokołowska oraz Robert Krzyżaniak.

Otwarcie wystawy „Świat, którego już nie ma. Wodzisławski rynek z przełomu XIX i XX w.” z kuratorskim oprowadzaniem odbędzie się w sobotę o godz. 18. Rozpocznie Noc Muzeów w Pałacu Dietrichsteinów. Po otwarciu odbędzie się m.in. wykład dotyczący wodzisławskiego rynku.
(PAP)

Autor: Patryk Osadnik