Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 20 lat temu zmarł prezydent USA Ronald Reagan
2024-06-05, 13:00 Autor: IAR/O.Kłosińska/K.Koziełł/dok.

20 lat temu zmarł prezydent USA Ronald Reagan

Ronald Reagan. [fot. WikiImages z pixabay.com]
Ronald Reagan. [fot. WikiImages z pixabay.com]
20 lat temu - 5 czerwca 2004 roku - zmarł Ronald Reagan, 40. prezydent Stanów Zjednoczonych, uważany za jednego z największych amerykańskich przywódców. Jego polityka przyczyniła się do zakończenia zimnej wojny, a w konsekwencji - upadku Związku Radzieckiego i bloku wschodniego.
Zanim został prezydentem z ramienia Partii Republikańskiej, był gubernatorem Kalifornii i aktorem. Najwyższy urząd w państwie zapewnił sobie w wyborach 1980 roku, pokonując Jimmy'ego Cartera. W głosowaniu cztery lata później został wybrany prezydentem na drugą kadencję.

Po objęciu urzędu, w styczniu 1981 roku, zmienił kurs polityki zagranicznej prowadzonej przez Stany Zjednoczone, uznając za nieefektywne próby odprężenia w stosunkach USA - ZSRR. Przyjął agresywną taktykę wobec komunistycznych władz w Moskwie, określaną później doktryną Reagana. W przemówieniu z marca 1983 roku nazwał ZSRR "imperium zła".

Jednym z elementów jego polityki wobec Związku Radzieckiego było wciągnięcie tego kraju w niekontrolowany wyścig zbrojeń. Osłabiona gospodarka radziecka nie wytrzymała tempa wyścigu, jakie narzuciły jej Stany Zjednoczone. W rezultacie komunistyczne mocarstwo upadło.

Do historii przeszło przemówienie Reagana wygłoszone podczas wizyty w Berlinie w 1987 roku, gdzie przed Bramą Brandenburską i Murem Berlińskim zaapelował do Michaiła Gorbaczowa o dokonanie przełomowych zmian. Wezwał radzieckiego przywódcę do zniszczenia symbolu żelaznej kurtyny, oddzielającej kraje kapitalistyczne od komunistycznych. Powiedział wtedy: "Niech pan zburzy ten mur!".

Jako przywódca USA udzielił znaczącej pomocy "Solidarności" w walce z komunizmem w Polsce, wspierając niepodległościowe dążenia Polaków. Po wprowadzeniu stanu wojennego, w grudniu 1981 roku, wezwał władze PRL do jego odwołania, wypuszczenia na wolność wszystkich aresztowanych i wznowienia zabiegów na rzecz osiągnięcia kompromisu. W obliczu braku reakcji na ten apel ogłosił nałożenie sankcji na PRL.

W 1990, już jako były prezydent, Ronald Reagan przyjechał do Polski i wygłosił 15 września przemówienie w Stoczni Gdańskiej. Rok później został odznaczony Krzyżem Wielkim Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej. W 2007 roku uhonorowano go pośmiertnie Orderem Orła Białego - najwyższym polskim odznaczeniem państwowym.

W polityce wewnętrznej Ronald Reagan wprowadził doktrynę nazwaną reaganomiką, która, mimo deficytu handlowego, zapewniła wzrost koniunktury gospodarczej i wyraźny spadek bezrobocia.

(więcej)

Urodził się 6 lutego 1911 roku w Tampico w stanie Illinois. Studiował ekonomię i socjologię. W 1932 został reporterem radiowym, prowadzącym audycje sportowe, a następnie zajął się aktorstwem. W czasie II wojny światowej, na zlecenie armii, kręcił filmy propagandowe. W 1945 roku powrócił do Hollywood, gdzie aktywnie działał w ruchu związkowym filmowców. Do 1957 roku Reagan zagrał w ponad 50 filmach, między innymi "Dark Victory", "This Is the Army" oraz "Prisoner of War".

Po zakończeniu kariery aktorskiej rozpoczął działalność polityczną. Początkowo należał do Partii Demokratycznej, ale w 1962 roku przeszedł do republikanów. W latach 1967-1975 był gubernatorem Kalifornii, w 1980 po raz pierwszy zwyciężył w wyborach prezydenckich. W 1984 roku został wybrany na kolejną kadencję.

Przez ostatnie lata życia cierpiał na chorobę Alzheimera. W 1994 roku ostatni raz wypowiedział się publicznie, w liście do narodu. Zmarł 5 czerwca 2004 roku. Miał 93 lata. Jego pogrzeb zgromadził najważniejszych polityków z całego świata. Ronald Reagan spoczął w Simi Valley w Kalifornii, na wzgórzu koło Biblioteki Prezydenckiej swego imienia.

Zobacz także

2024-06-04, godz. 07:00 Kalendarium historyczne 4 czerwca » więcej 2024-06-03, godz. 15:00 42 lata temu zginął Emil Barchański, licealista, działacz opozycji w PRL 42 lata temu, 3 czerwca 1982 roku, w niewyjaśnionych okolicznościach zginął Emil Barchański, uczeń warszawskiego Liceum Ogólnokształcącego imienia Mikołaja… » więcej 2024-06-03, godz. 13:00 100 lat temu zmarł Franz Kafka, autor "Procesu" 100 lat temu, 3 czerwca 1924 roku, w Kierling koło Wiednia zmarł Franz Kafka, jeden z najwybitniejszych pisarzy XX wieku, autor między innymi "Procesu", "Zamku"… » więcej 2024-06-03, godz. 11:00 Pokaz spektaklu „Przez ścianę” – Warszawa, 11–13 czerwca 2024 Instytut Pamięci Narodowej oraz Muzeum Żołnierzy Wyklętych i Więźniów Politycznych PRL zapraszają na kolejne pokazy spektaklu „Przez ścianę”, które… » więcej 2024-06-03, godz. 09:00 Wystawa IPN w 45. rocznicę pierwszej pielgrzymki Jana Pawła II do Polski 45 lat temu papież Jan Paweł II po raz pierwszy przybył z pielgrzymką do ojczyzny. 2 czerwca 1979 roku w Warszawie papież Polak wypowiedział słowa: "Niech… » więcej 2024-06-03, godz. 07:00 Kalendarium historyczne 3 czerwca » więcej 2024-06-02, godz. 11:00 45. rocznica pierwszej pielgrzymki do Polski papieża Jana Pawła II 45 lat temu, 2 czerwca 1979 roku, papież Jan Paweł II przybył z pierwszą pielgrzymką do ojczyzny. Po raz pierwszy biskup Rzymu odwiedził Polskę w jej tysiącletnich… » więcej 2024-06-02, godz. 09:00 110 lat temu urodziła się Teodora Żukowska ps. "Milena", nazywana szpiegiem z pałacu Brühla 110 lat temu, 2 czerwca 1914 roku, urodziła się Teodora Żukowska, pseudonim „Milena”, agentka kontrwywiadu Armii Krajowej, nazywana szpiegiem z pałacu… » więcej 2024-06-02, godz. 07:00 Kalendarium historyczne 2 czerwca » więcej 2024-06-01, godz. 11:00 255 lat temu urodził się Józef Elsner, kompozytor, nauczyciel Fryderyka Chopina 255 lat temu, 1 czerwca 1769 roku, urodził się Józef Elsner, kompozytor, pedagog i teoretyk muzyki, nauczyciel Fryderyka Chopina. Zasłużył się jako organizator… » więcej
1011121314
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »