Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 80 lat temu w Auschwitz-Birkenau zmarł Bronisław…
2024-06-05, 11:00 Autor: IAR/E.Porycka/K.Koziełł/dok.

80 lat temu w Auschwitz-Birkenau zmarł Bronisław Czech, wybitny narciarz, kurier tatrzański

Bronisław Czech [fot. Narodowe Archiwum Cyfrowe]
Bronisław Czech [fot. Narodowe Archiwum Cyfrowe]
80 lat temu, 5 czerwca 1944 roku, w niemieckim obozie koncentracyjnym Auschwitz-Birkenau zmarł Bronisław Czech, wybitny narciarz i olimpijczyk, w czasie II wojny światowej kurier tatrzański. Aresztowany przez gestapo w 1940 roku, zmarł w nazistowskim obozie cztery lata później. Prawdopodobnie nie dostałby się do obozu, gdyby przyjął propozycję trenowania niemieckich zjazdowców juniorów, jednak odmówił.
Bronisław Czech był sławą sportową 20-lecia międzywojennego, 24-krotnym mistrzem Polski, trzy razy brał udział w igrzyskach olimpijskich. Jako jeden z nielicznych sportowców uprawiał narciarstwo wysokogórskie w Tatrach. Podczas treningów dokonał zjazdów, między innymi z Zawratowej Turni ścianą północno-zachodnią w stronę Hali Gąsienicowej żlebem z Niebieskiej Przełęczy. Stał się w prekursorem popularnego dzisiaj narciarstwa ekstremalnego - "ski-extreme". Poza tym uprawiał taternictwo i szybownictwo, był ratownikiem górskim. Miał też uzdolnienia artystyczne - malował na szkle i rzeźbił.

Po wybuchu II wojny światowej włączył się w działalność konspiracyjną. Był między innymi kurierem na Węgry. 14 czerwca 1940 roku został aresztowany przez Niemców i osadzony w więzieniu w Tarnowie. Po kilku tygodniach przewieziono go do obozu zagłady Auschwitz. Był jednym z więźniów pierwszego transportu, otrzymał numer 349.

Uczestniczył w obozowym ruchu oporu, organizowanym przez rotmistrza Witolda Pileckiego. Zmarł z wycieńczenia, 5 czerwca 1944 roku. Jego symboliczna mogiła znajduje się w Zakopanem na Cmentarzu Zasłużonych na Pęksowym Brzyzku.

Pośmiertnie Bronisław Czech został odznaczony Krzyżem Walecznych i Krzyżem Oświęcimskim. W 2019 roku, podczas gali z okazji 100-lecia Polskiego Związku Narciarskiego, uhonorowano go Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski "za wybitne zasługi dla niepodległości Rzeczypospolitej Polskiej, osiągnięcia sportowe oraz działalność na rzecz rozwoju sportów zimowych".

W latach 1946-1994 corocznie był rozgrywany Memoriał Bronisława Czecha i Heleny Marusarzówny, organizowany ku czci dwójki narciarzy zmarłych w czasie wojny.

(więcej)

Bronisław Czech urodził się 25 lipca 1908 roku w Zakopanem. Tam kształcił się w Państwowej Szkole Przemysłu Drzewnego. W latach 30. w Warszawie ukończył dwuletnie studia w Centralnym Instytucie Wychowania Fizycznego, gdzie zdał maturę. Uzyskał dyplom nauczyciela wf i tytuł instruktora narciarstwa.

Miał ogromne osiągnięcia w narciarstwie. Był 24-krotnym mistrzem Polski w wielu konkurencjach klasycznych i alpejskich, między innymi cztery razy zwyciężał w mistrzostwach Polski w skokach narciarskich. Wielokrotnie uczestniczył w narciarskich mistrzostwach świata i Europy. Był trzykrotnym olimpijczykiem, brał udział w Zimowych Igrzyskach Olimpijskich w latach 1928, 1932 i 1936. Od 1932 roku pracował jako trener narciarski, prowadził szkołę narciarstwa zjazdowego na Kasprowym Wierchu.

Do najważniejszych osiągnięć Bronisława Czecha w taternictwie należy pokonanie wraz z Wiesławem Stanisławskim północnej ściany Żabiego Konia w 1929 roku. Dokonał także pierwszego zimowego wejścia północną ścianą Kozich Czub oraz pierwszego wejścia południową ścianą Niebieskiej Turni.

Bronisław Czech był człowiekiem wielu talentów, grał na skrzypcach i akordeonie, pisał wiersze, rzeźbił w drewnie i malował na papierze i szkle, najczęściej motywy kwiatów. Gdy był więziony w Auschwitz-Birkenau tworzył między innymi z pamięci pejzaże tatrzańskie.

W 2020 roku ukazała się książka autorstwa Dariusza Jaronia "Skoczkowie. Przerwany lot", przedstawiająca losy między innymi Bronisława Czecha.

Zobacz także

2024-06-28, godz. 12:14 Romowie upamiętnią swoich przodków zgładzonych przez Niemców Obchody Europejskiego Dnia Pamięci o Holokauście Romów i Sinti odbędą się w dniach od 31 lipca do 2 sierpnia w Krakowie i Oświęcimiu. Wydarzenie upamiętnia… » więcej 2024-06-28, godz. 11:17 Muzeum Auschwitz: 3 tys. butów dzieci po konserwacji wróciło na ekspozycję Ponad 3 tys. bucików dziecięcych ofiar - z 8 tys. znajdujących się w zbiorach Muzeum Auschwitz – wróciło po konserwacji na ekspozycję w miejscu pamięci… » więcej 2024-06-28, godz. 10:04 110 lat temu w Sarajewie zginął Franciszek Ferdynand. Zamach przesądził o wybuchu I wojny światowej 28 czerwca 1914 r. w Sarajewie serbski zamachowiec zastrzelił następcę tronu austro-węgierskiego, Franciszka Ferdynanda Habsburga i jego żonę Zofię. To… » więcej 2024-06-28, godz. 09:42 68 lat temu rozpoczął się Poznański Czerwiec – bunt przeciw reżimowi komunistycznemu 28 czerwca 1956 r. w Poznaniu wybuchły masowe protesty społeczne. Do ich stłumienia władze użyły wojska. W konsekwencji śmierć poniosło co najmniej 79… » więcej 2024-06-28, godz. 07:00 Kalendarium historyczne 28 czerwca Narodowy Dzień Pamięci Poznańskiego Czerwca 1956 » więcej 2024-06-27, godz. 12:18 Muzeum Auschwitz wyremontuje dach i sufity w budynku tzw. sauny Muzeum Auschwitz podało, że zamierza poddać remontowi dach, sufity i kominy w historycznym budynku tak zwanej centralnej łaźni nazywanej sauną. Znajduje… » więcej 2024-06-27, godz. 11:50 Podczas rytuałów Majowie używali naparu z tytoniu Członkowie społeczności Majów spożywali tytoń w trakcie rytuałów na długo przed przybyciem europejskich kolonizatorów. Rośliny tej używano w formie… » więcej 2024-06-27, godz. 10:22 "Rz": Śledczy IPN zbadają obóz, w którym produkowano rakiety V-1 Prokuratorzy Instytutu Pamięci Narodowej z Koszalina rozpoczęli śledztwo w sprawie zbrodni niemieckich popełnionych na terenie podobozu KL Ravensbrück, zlokalizowanego… » więcej 2024-06-27, godz. 09:14 USA/ Dom Marilyn Monroe wpisany na listę zabytków w Los Angeles Rada Miejska Los Angeles jednomyślnie uznała dom, w którym w 1962 roku zmarła gwiazda kina Marilyn Monroe, za zabytek historyczny. Ma to na celu uniknięcie… » więcej 2024-06-27, godz. 07:00 Kalendarium historyczne 27 czerwca » więcej
12345
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »