Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » „Najmłodszy miał roczek” - 19. odcinek cyklu…
2024-06-04, 15:00 Autor: IPN

„Najmłodszy miał roczek” – 19. odcinek cyklu filmowego „Nie tylko Ulmowie”

Cykl filmowy IPN "Polacy ratujący Żydów – Nie tylko Ulmowie". Źródło: IPN
Cykl filmowy IPN "Polacy ratujący Żydów – Nie tylko Ulmowie". Źródło: IPN
Film „Najmłodszy miał roczek” przedstawia historię rodzin chłopskich: Kowalskich, Obuchiewiczów, Skoczylasów oraz dwóch rodzin Kosiorów z Ciepielowa Starego i Rekówki na południe od Radomia. Członkowie tych rodzin oraz ukrywani przez nich Żydzi zostali rozstrzelani i spaleni przez Niemców 6 grudnia 1942 r. Wśród niewinnych, bohaterskich ofiar było dwadzieścioro dzieci.

Za pomoc Żydom Niemcy, jednego dnia, 6 grudnia 1942 r. zabili mieszkające po sąsiedzku rodziny Kowalskich, Obuchiewiczów, Kosiorów i Skoczylasów z Ciepielowa Starego i Rekówki na południe od Radomia.

Niemieccy okupanci ogłosili w Polsce karę śmierci za każdą formę pomocy Żydom, zarówno za ukrywanie, jak i podanie kromki chleba. 10 października 1942 r. wprowadzili nawet zakaz udzielania Żydom chrztu, a niemieckie zarządzenia z 28 października i 10 listopada 1942 r. wprowadzały obowiązek denuncjacji oraz wydawania Żydów władzy okupacyjnej. Na karę śmierci lub wywózkę do obozu koncentracyjnego mógł zostać skazany każdy kto zachował dyskrecję na temat ukrywających się żydowskich współobywateli.

Ilu Polaków narażało własne życie, by ochronić ich na różne sposoby? Wielu naukowców twierdzi, że do 300 tys., ale niektórzy, że nawet milion. Do tych polskich bohaterów należy 5 rodzin, które rankiem 6 grudnia zostały zamordowane przez Niemców w podradomskich wsiach Ciepielów Stary i Rekówka. Tragizmu tej zbrodni dodaje fakt, że najprawdopodobniej, na polskie rodziny doniosły osoby żydowskiego pochodzenia, które otrzymały od nich pomoc. Gdy już wcześniej zostały aresztowane, Niemcy zmusili je, torturami oraz obietnicami pozostawienia przy życiu, do ujawnienia pomagających Polaków. Jest jednak oczywiste, że odpowiedzialność za zbrodnię ponoszą niemieccy okupanci. Wśród ofiar było dwadzieścioro dzieci pochodzących z bohaterskich wielodzietnych rodzin.

Warto przytoczyć opis pomocy polskich rolników, eksterminowanym przez Niemców, Żydom w wojennej relacji Emanuela Ringelbluma (1900-1944), polsko-żydowskiego historyka i działacza społecznego, inicjatora powstania archiwum getta warszawskiego tzw. Archiwum Ringelbluma: Pierwszego dnia [po zamknięciu getta 15 listopada 1940] mnóstwo chrześcijan przyniosło chleb dla swoich żydowskich przyjaciół i znajomych, było to masowe zjawisko [..] Dziś, 19 listopada 1940, zastrzelony został chrześcijanin, który przerzucił wór chleba przez mur ...] Słyszałem od Żydów z Głowna, że tamtejsi chłopi utrzymywali ich przez całą zimę. Nie było wprost wypadku, aby Żyd wyruszył na wieś i nie wrócił stamtąd z workiem ziemniaków (cytat za: Jan Żaryn, Polska wobec Zagłady, Oficyna Wydawnicza Volumen, Warszawa 2019, s. 265).

Natomiast w odniesieniu do oskarżeń o bierność Polaków wobec niemieckiej eksterminacji osób pochodzenia żydowskiego, polska Żydówka Pola Stein pisała: Nie oskarżam nikogo za to, że nie ukrył czy nie pomógł Żydowi. Nie możemy domagać się od innych, aby poświęcili własne życie. Nikt nie ma prawa domagać się takiego ryzyka (Polska wobec Zagłady, s. 271), a jednak wielodzietne rodziny Kowalskich, Obuchiewiczów, Kosiorów i Skoczylasów, podobnie jak Ulmowie, podjęły to ryzyko, i wraz ze swoimi dziećmi oraz ukrywanymi Żydami zostali przez Niemców zamordowani.

Do końca II wojny światowej Niemcy dokonali zagłady około sześciu milionów polskich obywateli, w przygniatającej większości etnicznych Żydów (ok. 3 mln) i etnicznych Polaków. Dzięki heroicznej działalności wielu mieszkańców okupowanych ziem polskich udało się uratować kilkadziesiąt tysięcy polskich obywateli pochodzenia żydowskiego. Naukowcy oceniają, że Niemcy zamordowali za tę pomoc około tysiąca Polaków.

Większość z tysięcy Polaków, którzy udzielili pomocy Żydom podczas okupacji niemieckiej, nigdy nie została uhonorowana, a najprawdopodobniej nigdy nie będzie publicznie znana.

Zobacz także

2024-06-26, godz. 12:23 Poznań/ W środę premiera filmu "Zamek Królewski w mieście stołecznym Poznaniu" Mimo że w poznańskim zamku powstał herb Królestwa Polskiego, odbywały się śluby i wesela monarchów, to historia Zamku Królewskiego w Poznaniu nie jest… » więcej 2024-06-26, godz. 12:10 Gdańsk/ Wystawa główna w Muzeum II Wojny Światowej ma wrócić do wersji z 2017 roku; zdaniem byłego dyrektora jest… Dyrekcja Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku, którą od kwietnia br. zarządza prof. Wnuk, poinformowała o planowanych i wprowadzonych już zmianach na wystawie… » więcej 2024-06-26, godz. 10:42 Hołownia o Muzeum II WŚ: przestrzegam przed robieniem kolejnego frontu wojny polsko-polskiej Przestrzegam przed robieniem kolejnego frontu wojny polsko-polskiej o historię; chciałbym, żeby wokół Muzeum II Wojny Światowej zapanował spokój i by to… » więcej 2024-06-26, godz. 08:26 Warszawa/ Wystawa "Pamięć Polski. Lista Krajowa Programu UNESCO Pamięć Świata – 5. edycja" - od wtorku przed Ko… Akt detronizacji cara Mikołaja I, rękopis "Chłopów", zbiór fotograficzny "Zapis socjologiczny" prof. Zofii Rydet oraz 14. innych dokumentów historycznych… » więcej 2024-06-26, godz. 07:00 Kalendarium historyczne 26 czerwca » więcej 2024-06-25, godz. 13:05 Warszawa/ Otwarto Warsaw Arcade Muzeum, prezentujące historie gier wideo Ponad 120 historycznych gier wideo, dokumentujących ich ewolucję od lat 70., znalazło się w Warsaw Arcade Muzeum, otwartym w czerwcu w Warszawie. Jest to jedno… » więcej 2024-06-25, godz. 12:22 Mija 82. rocznica utworzenia karnej kompanii kobiet w Auschwitz 82 lata mijają we wtorek od utworzenia przez Niemców w Auschwitz karnej kompanię kobiet. Był to odwet za ucieczkę z obozu Polki Janiny Nowak. 400 więźniarek… » więcej 2024-06-25, godz. 11:16 Pogrzeb Andrzeja Mularczyka odbędzie się 28 czerwca na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach Pogrzeb zmarłego 21 czerwca scenarzysty, pisarza i reportera Andrzeja Mularczyka odbędzie się 28 czerwca na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie. » więcej 2024-06-25, godz. 10:14 Muzeum Auschwitz zamierza wyremontować dach poobozowego bloku Muzeum Auschwitz chce wyremontować dach poobozowego bloku na terenie tak zwanego obozu macierzystego Auschwitz I. We wtorek ogłosiło przetarg, który ma wyłonić… » więcej 2024-06-25, godz. 07:00 Kalendarium historyczne 25 czerwca » więcej
12345
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »