Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 82 lata temu Niemcy przeprowadzili egzekucję więźniów…
2024-05-27, 11:00 Autor: IAR/O.Kłosińska/K.Koziełł/dok. /w kry

82 lata temu Niemcy przeprowadzili egzekucję więźniów Pawiaka w Lesie Sękocińskim

Budynek oddziału męskiego Pawiaka na początku XX wieku, widok od ul. Dzielnej [fot. wikipedia/domena publiczna]
Budynek oddziału męskiego Pawiaka na początku XX wieku, widok od ul. Dzielnej [fot. wikipedia/domena publiczna]
82 lata temu, w nocy z 27 na 28 maja 1942 roku, w Lesie Sękocińskim w pobliżu Magdalenki funkcjonariusze SS rozstrzelali 224 więźniów Pawiaka, wśród nich 22 kobiety. Ofiarami byli głównie uczestnicy konspiracji i przedstawiciele polskiej inteligencji - lekarze, prawnicy i dziennikarze.
Rozstrzelano także polskich strażników z załogi Pawiaka, aresztowanych za współpracę z ruchem oporu, oraz 15 więźniarek z obozu koncentracyjnego Ravensbrueck, które przewieziono do Warszawy w styczniu i kwietniu 1942 roku.

Wyniki ekshumacji z 1946 wykazały, że skazańców mordowano strzałami w pierś lub tył głowy nad otwartymi grobami. Część rannych prawdopodobnie zakopano żywcem. Zidentyfikowano ponad 200 ofiar kaźni dzięki znalezionym przy nich kartkom pocztowym i kwitom z więziennego depozytu, zeznaniom i relacjom byłych więźniów Pawiaka oraz liście opublikowanej w 1942 roku przez wywiad Armii Krajowej.

Po ekshumacji ciała zamordowanych pochowano na cmentarzu w Łazach. W 1964 roku na miejscu straceń odsłonięto pomnik.

(więcej)

Egzekucja w Lesie Sękocińskim rozpoczęła się o godzinie 3.00 w nocy i trwała do godzin popołudniowych. Transporty formowano w nocy. Więźniom nie wydano depozytów, nie pozwolono się ubrać, wziąć rzeczy osobistych ani jedzenia na drogę, co pozwoliło im się zorientować, jaki los ich czeka. Pluton egzekucyjny tworzyli niemieccy i ukraińscy funkcjonariusze z Pawiaka. Z informacji, które osadzeni na Pawiaku uzyskali od ukraińskich wachmanów wynikało, że przed śmiercią grupa skazańców z majorem Romanem Kukiełło na czele rzuciła się na uzbrojonych oprawców.

Ciała ofiar Niemcy wrzucili do trzech zbiorowych mogił. Odnalazł je leśniczy Franciszek Stankiewicz. 16 czerwca 1942 roku w konspiracyjnej "Informacji Bieżącej" znalazła się wiadomość o egzekucji wraz z niepełną listą rozstrzelanych, uzyskaną z konspiracyjnej komórki na Pawiaku.

82 lata temu w Lesie Sękocińskim zginęli między innymi: burmistrz Koła Michał Beksiak, Karol Kitzman - powstaniec śląski, dyrektor Warszawskiej Spółki Myśliwskiej, działacze PPS: Józef Kulik, Wacław Kwiatkowski, Jan Wojda, działacz Stronnictwa Narodowego i współorganizator tajnej drukarni „Walka” - Edmund Gliński, sędzia Franciszek Frańczak, laryngolog profesor Leon Pękosławski, oficerowie - major Roman Kukiełło, major Józef Ratajczak - komendant Okręgu Pomorskiego ZWZ, rotmistrz Józef Wierzbicki, a także Jan Sołtan, redaktor polityczny Polskiej Agencji Telegraficznej.

Nie była to jedyna hitlerowska zbrodnia w okolicy Magdalenki. Niemcy regularnie rozstrzeliwali tam małe grupy skazańców.

Ze śledztwa Instytutu Pamięci Narodowej, w trakcie którego badano egzekucje dokonywane w okolicach Warszawy, wynika, że do podobnych zdarzeń dochodziło też w Lasach Młochowskich, Nadarzynie, Raszynie, Okęciu, Falenicy i Imielinie.

Pawiak był największym niemieckim więzieniem politycznym w okupowanej Polsce. Wbrew międzynarodowym konwencjom przetrzymywano w nim także jeńców wojennych. Przebywały tam osoby zatrzymane w łapankach, również kobiety i dzieci. Szacuje się, że spośród 100 tysięcy więźniów, którzy przeszli przez Pawiak w latach 1939-1944, około 37 tysięcy zginęło w egzekucjach, zostało zamordowanych w czasie przesłuchań w siedzibie gestapo na Szucha albo zmarło w szpitalu więziennym. Pozostałych Niemcy wywieźli do obozów koncentracyjnych.

Zobacz także

2024-06-06, godz. 11:00 80 lat temu Alianci wylądowali na plażach Normandii [DŹWIĘK] 80 lat temu rozpoczęła się największa inwazja w historii, w trakcie której Alianci dokonali desantu na plażach Normandii i tym samym otworzyli kolejny front… » więcej 2024-06-06, godz. 10:00 Międzynarodowe obchody 80. rocznicy lądowania w Normandii We francuskiej Normandii dziś (6.06.) międzynarodowe obchody 80. rocznicy D-Day, czyli lądowania tysięcy alianckich żołnierzy w tym regionie podczas drugiej… » więcej 2024-06-06, godz. 09:30 Mija 80 lat od lądowania aliantów w Normandii 80 lat temu, 6 czerwca 1944 roku, wojska alianckie wylądowały w Normandii. Była to największa akcja desantowa w historii, która jednocześnie stanowiła część… » więcej 2024-06-06, godz. 09:00 120. lat temu urodził się Feliks Selmanowicz "Zagończyk" 120 lat temu, 6 czerwca 1904 roku, urodził się Feliks Selmanowicz "Zagończyk", żołnierz antykomunistycznego podziemia. W 1946 roku, w sfingowanym procesie… » więcej 2024-06-06, godz. 08:00 Nie żyje Mieczysław Frąckiewicz, weteran Polskich Sił Powietrznych Nie żyje porucznik Mieczysław Frąckiewicz, jeden z ostatnich weteranów Polskich Sił Powietrznych z czasów II wojny światowej. Miał 104 lata. Po wojnie… » więcej 2024-06-06, godz. 07:00 Kalendarium historyczne 6 czerwca » więcej 2024-06-05, godz. 13:00 20 lat temu zmarł prezydent USA Ronald Reagan 20 lat temu - 5 czerwca 2004 roku - zmarł Ronald Reagan, 40. prezydent Stanów Zjednoczonych, uważany za jednego z największych amerykańskich przywódców… » więcej 2024-06-05, godz. 12:00 80. rocznica D-Day: francuscy uczniowie przypomnieli historię polskiego bohatera We Francji rozpoczynają się obchody 80. rocznicy lądowania aliantów w Normandii. Z tej okazji francuscy uczniowie przypomnieli historię polskiego bohatera… » więcej 2024-06-05, godz. 11:00 80 lat temu w Auschwitz-Birkenau zmarł Bronisław Czech, wybitny narciarz, kurier tatrzański 80 lat temu, 5 czerwca 1944 roku, w niemieckim obozie koncentracyjnym Auschwitz-Birkenau zmarł Bronisław Czech, wybitny narciarz i olimpijczyk, w czasie II wojny… » więcej 2024-06-05, godz. 09:00 80 lat temu zmarł Józef Beck, polityk i dyplomata 80 lat temu, 5 czerwca 1944 roku, zmarł polityk i dyplomata Józef Beck, bliski współpracownik Józefa Piłsudskiego - w 1930 roku pełnił w jego rządzie… » więcej
89101112
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »