Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » Kalendarium historyczne
2024-05-28, 07:00 Autor:

Kalendarium historyczne

Kalendarium [www.pixabay.com]
Kalendarium [www.pixabay.com]
28 maja
1565 - W Wilnie zmarł Mikołaj Radziwiłł, nazywany Czarnym, kanclerz wielki litewski, wojewoda wileński; kalwin, protektor reformacji na Litwie; brat stryjeczny Barbary Radziwiłłówny; twórca potęgi rodu Radziwiłłów.

1817 - Urodził się Jerzy Henryk Lubomirski, poseł do galicyjskiego Sejmu Krajowego oraz austriackiej Rady Państwa i Izby Panów; kurator Ossolineum we Lwowie, mecenas kultury.

1871 - Upadek Komuny Paryskiej i zakończenie walk na ulicach Paryża, w których brali udział m.in. Jarosław Dąbrowski (naczelny wódz wojsk komuny, zginął w wyniku walk) i Walery Antoni Wróblewski.

1872 - Urodził się Marian Smoluchowski, fizyk, profesor Uniwersytetu Lwowskiego i Uniwersytetu Jagiellońskiego, jeden z najwybitniejszych uczonych polskich.

1877 - W Czerei, obecnie na Białorusi, urodził się Oskar Miłosz, piszący po francusku poeta, litewski dyplomata, krewny Czesława Miłosza.

1887 - W Zagłębiu Dąbrowskim urodził się Henryk Strasburger, prawnik, ekonomista, minister przemysłu i handlu (1921-1923), generalny komisarz RP w Gdańsku (1924-1932); od 1932 r. prezes Centralnego Związku Polskiego Przemysłu, Górnictwa, Handlu i Finansów; w czasie II wojny światowej minister skarbu w rządzie gen. Władysława Sikorskiego.

1895 - W Gorlicach urodził się Bronisław Pieracki, oficer Legionów Polskich, członek POW, pułkownik WP; jeden z czołowych działaczy BBWR; zastępca szefa Sztabu Głównego WP (1928-1929); od 1929 r. wiceminister, a od 1931 r. minister spraw wewnętrznych; zginął w 1934 r. w wyniku zamachu dokonanego przez członka Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów.

1899 - W Jenisejsku na Syberii urodziła się Irena Krzywicka, pisarka, publicystka, zaangażowana w działania dotyczące edukacji seksualnej, planowania rodziny i równouprawnienia kobiet.

1904 - W Desznie niedaleko Jędrzejowa urodził się Wincenty Pstrowski, górnik, rębacz dołowy, propagandowy wzór przodownika pracy w PRL-u.

1917 - W Wiaźmie w Rosji urodził się Leonid Teliga, żeglarz, lotnik; w czasie II wojny światowej walczył m.in. w 300 dywizjonie lotnictwa bombowego "Ziemi Mazowieckiej"; jako pierwszy Polak odbył samotny rejs dookoła świata na jachcie Opty (1967-1969).

1921 - Rozpoczął się I Targ Poznański, impreza, która w następnych latach przerodziła się w targi o charakterze międzynarodowym.

1923 - Powstał rząd Wincentego Witosa, tworzony przez koalicję PSL "Piast", Związek Ludowo Narodowy i Chrześcijańską Demokrację.

1929 - W Poznaniu urodził się Leszek Herdegen, aktor, literat; uczestnik Powstania Warszawskiego; występował w Teatrze im. Słowackiego w Krakowie, a następnie w warszawskich teatrach Studio i Powszechnym; zagrał m.in. w filmach "Kwiecień", "Mansarda", "Faraon", "Potop", a także w serialu "Stawka większa niż życie".

1939 - W Warszawie urodził się Wojciech Karolak, pianista i kompozytor jazzowy.

1940 - Brygada Podhalańska, walcząca w składzie alianckich sił ekspedycyjnych, zdobyła Narvik.

1941 - Z więzienia na Pawiaku do niemieckiego obozu koncentracyjnego Auschwitz wywieziono 304 mężczyzn, wśród nich znajdował się o. Maksymilian Rajmund Kolbe.

1942 - W Lesie Sękocińskim koło Magdalenki Niemcy rozstrzelali 223 więźniów Pawiaka.

1942 - W getcie krakowskim Niemcy rozpoczęli pierwszą akcję deportacyjną, która trwała do 8 czerwca; około 5 tys. Żydów wywieziono do niemieckiego obozu zagłady w Bełżcu.
1944 - W Buffalo w USA rozpoczęło się spotkanie polskich działaczy społecznych, w czasie którego utworzono Kongres Polonii Amerykańskiej.

1974 - Premiera filmu "Nie ma mocnych" w reżyserii Sylwestra Chęcińskiego.

1975 - Sejm uchwalił ustawę o nowym podziale administracyjnym kraju; zlikwidowane zostały powiaty, liczba województw wzrosła z 17 do 49.

1981 - W Warszawie zmarł kardynał Stefan Wyszyński, kapelan Powstania Warszawskiego, biskup lubelski, arcybiskup metropolita gnieźnieński i warszawski, od 1948 r. prymas Polski, nazwany Prymasem Tysiąclecia.

1983 - Sąd Warszawskiego Okręgu Wojskowego zaocznie skazał oskarżonego o szpiegostwo Zdzisława Najdera na karę śmierci oraz kary dodatkowe: pozbawienia praw publicznych na zawsze i konfiskatę mienia w całości.

1991 - W Warszawie zmarł Konrad Nałęcki, reżyser, twórca m.in. serialu "Czterej pancerni i pies".

1992 - Sejm przyjął uchwałę lustracyjną, zobowiązującą ministra spraw wewnętrznych do podania do 6 czerwca 1992 r. "pełnej informacji na temat urzędników państwowych od szczebla wojewody wzwyż, a także senatorów i posłów; do 2 miesięcy - sędziów, prokuratorów i adwokatów oraz do 6 miesięcy - radnych gmin i członków zarządów gmin - będących współpracownikami UB i SB w latach 1945-1990".

1993 - Sejm przegłosował wotum nieufności dla rządu Hanny Suchockiej.

1999 - W Krakowie zmarł Jan Lebenstein, malarz, grafik.

2002 - W Warszawie zmarł Edward Wende, adwokat, obrońca w procesach politycznych, oskarżyciel posiłkowy w procesie zabójców księdza Jerzego Popiełuszki; senator, poseł, członek Trybunału Stanu.

2006 - Papież Benedykt XVI odprawił mszę na krakowskich Błoniach, a następnie udał się do byłego niemieckiego obozu zagłady Auschwitz.

2008 - W Świnoujściu zmarł Lechosław Goździk, przywódca strajków w warszawskiej FSO w 1956 r.

2009 – Były premier PRL i RP Tadeusz Mazowiecki, dziennikarz Michał Sumiński i pośmiertnie rotmistrz Witold Pilecki zostali Honorowymi Obywatelami miasta stołecznego Warszawy.

2021 – W Warszawie zmarł prof. Henryk Samsonowicz, historyk, znawca średniowiecza, minister edukacji w rządzie Tadeusza Mazowieckiego, Kawaler Orderu Orła Białego, członek PAN i PAU, wiceprzewodniczący Rady Muzeum Historii Polski (2011–2019), rektor Uniwersytetu Warszawskiego w latach 1980-1982. Był autorem ok. 800 prac naukowych, w tym 16 książek i podręczników uniwersyteckich, kilkuset artykułów i ponad 200 recenzji.

Zobacz także

2024-06-11, godz. 15:45 25 lat temu papież Jan Paweł II złożył wizytę w polskim parlamencie Mija 25 lat od wizyty Jana Pawła II w polskim Sejmie. 11 czerwca 1999 roku, podczas siódmej pielgrzymki do ojczyzny, papież po raz pierwszy w historii przemawiał… » więcej 2024-06-11, godz. 15:45 Mija 80. rocznica walk partyzanckich w Lasach Janowskich i Lipskich Mija 80 lat od rozpoczęcia - 11 czerwca 1944 roku - zmasowanej niemieckiej operacji antypartyzanckiej w Lasach Janowskich i Lipskich na Lubelszczyźnie. Starcia… » więcej 2024-06-11, godz. 15:45 100 lat temu urodziła się Barbara Otwinowska, łączniczka Armii Krajowej, uczestniczka Powstania Warszawskiego 100 lat temu, 11 czerwca 1924 roku, urodziła się Barbara Otwinowska, łączniczka i sanitariuszka Armii Krajowej, uczestniczka Powstania Warszawskiego. Po wojnie… » więcej 2024-06-11, godz. 07:00 Kalendarium historyczne 11 czerwca » więcej 2024-06-11, godz. 15:50 Centrum Weterana będzie współpracować z Muzeum Powstania Warszawskiego Weterani współczesnych misji polskiego wojska będą traktowani tak samo, jak uczestnicy walk z czasu drugiej wojny światowej. Stanie się tak m.in. dzięki… » więcej 2024-06-10, godz. 14:33 Paweł Pietrzyk: archiwa to historia w skali mikro [wywiad] Archiwa Państwowe dbają o przeszłość, a jednocześnie są mocno osadzone w teraźniejszości, by zabezpieczyć dokumenty dla przyszłych pokoleń. Archiwa… » więcej 2024-06-10, godz. 14:30 82. rocznica pierwszej zbiorowej ucieczki z Auschwitz-Birkenau Mija 82. rocznica pierwszej zbiorowej ucieczki z niemieckiego obozu zagłady Auschwitz-Birkenau. 10 czerwca 1942 roku około 50 więźniów podjęło próbę przedostania… » więcej 2024-06-10, godz. 09:00 Dzisiaj (10.06) uroczysta gala wręczenia nagrody IPN „Kustosz Pamięci Narodowej” Podczas uroczystości na Zamku Królewskim w Warszawie poznamy laureatów tegorocznej XXIII edycji nagrody Instytutu Pamięci Narodowej „Kustosz Pamięci Narodowej”… » więcej 2024-06-10, godz. 07:00 Kalendarium historyczne 10 czerwca » więcej 2024-06-09, godz. 12:11 Strach, entuzjazm, pragnienie wolności. 40. rocznica powstania Federacji Młodzieży Walczącej Byli za młodzi na "Solidarność", więc założyli własną organizację. Mija 40 lat od powstania Federacji Młodzieży Walczącej - jedynego w PRL ogólnopolskiego… » więcej
678910
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »