Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » Kalendarium historyczne
2024-05-28, 07:00 Autor:

Kalendarium historyczne

Kalendarium [www.pixabay.com]
Kalendarium [www.pixabay.com]
28 maja
1565 - W Wilnie zmarł Mikołaj Radziwiłł, nazywany Czarnym, kanclerz wielki litewski, wojewoda wileński; kalwin, protektor reformacji na Litwie; brat stryjeczny Barbary Radziwiłłówny; twórca potęgi rodu Radziwiłłów.

1817 - Urodził się Jerzy Henryk Lubomirski, poseł do galicyjskiego Sejmu Krajowego oraz austriackiej Rady Państwa i Izby Panów; kurator Ossolineum we Lwowie, mecenas kultury.

1871 - Upadek Komuny Paryskiej i zakończenie walk na ulicach Paryża, w których brali udział m.in. Jarosław Dąbrowski (naczelny wódz wojsk komuny, zginął w wyniku walk) i Walery Antoni Wróblewski.

1872 - Urodził się Marian Smoluchowski, fizyk, profesor Uniwersytetu Lwowskiego i Uniwersytetu Jagiellońskiego, jeden z najwybitniejszych uczonych polskich.

1877 - W Czerei, obecnie na Białorusi, urodził się Oskar Miłosz, piszący po francusku poeta, litewski dyplomata, krewny Czesława Miłosza.

1887 - W Zagłębiu Dąbrowskim urodził się Henryk Strasburger, prawnik, ekonomista, minister przemysłu i handlu (1921-1923), generalny komisarz RP w Gdańsku (1924-1932); od 1932 r. prezes Centralnego Związku Polskiego Przemysłu, Górnictwa, Handlu i Finansów; w czasie II wojny światowej minister skarbu w rządzie gen. Władysława Sikorskiego.

1895 - W Gorlicach urodził się Bronisław Pieracki, oficer Legionów Polskich, członek POW, pułkownik WP; jeden z czołowych działaczy BBWR; zastępca szefa Sztabu Głównego WP (1928-1929); od 1929 r. wiceminister, a od 1931 r. minister spraw wewnętrznych; zginął w 1934 r. w wyniku zamachu dokonanego przez członka Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów.

1899 - W Jenisejsku na Syberii urodziła się Irena Krzywicka, pisarka, publicystka, zaangażowana w działania dotyczące edukacji seksualnej, planowania rodziny i równouprawnienia kobiet.

1904 - W Desznie niedaleko Jędrzejowa urodził się Wincenty Pstrowski, górnik, rębacz dołowy, propagandowy wzór przodownika pracy w PRL-u.

1917 - W Wiaźmie w Rosji urodził się Leonid Teliga, żeglarz, lotnik; w czasie II wojny światowej walczył m.in. w 300 dywizjonie lotnictwa bombowego "Ziemi Mazowieckiej"; jako pierwszy Polak odbył samotny rejs dookoła świata na jachcie Opty (1967-1969).

1921 - Rozpoczął się I Targ Poznański, impreza, która w następnych latach przerodziła się w targi o charakterze międzynarodowym.

1923 - Powstał rząd Wincentego Witosa, tworzony przez koalicję PSL "Piast", Związek Ludowo Narodowy i Chrześcijańską Demokrację.

1929 - W Poznaniu urodził się Leszek Herdegen, aktor, literat; uczestnik Powstania Warszawskiego; występował w Teatrze im. Słowackiego w Krakowie, a następnie w warszawskich teatrach Studio i Powszechnym; zagrał m.in. w filmach "Kwiecień", "Mansarda", "Faraon", "Potop", a także w serialu "Stawka większa niż życie".

1939 - W Warszawie urodził się Wojciech Karolak, pianista i kompozytor jazzowy.

1940 - Brygada Podhalańska, walcząca w składzie alianckich sił ekspedycyjnych, zdobyła Narvik.

1941 - Z więzienia na Pawiaku do niemieckiego obozu koncentracyjnego Auschwitz wywieziono 304 mężczyzn, wśród nich znajdował się o. Maksymilian Rajmund Kolbe.

1942 - W Lesie Sękocińskim koło Magdalenki Niemcy rozstrzelali 223 więźniów Pawiaka.

1942 - W getcie krakowskim Niemcy rozpoczęli pierwszą akcję deportacyjną, która trwała do 8 czerwca; około 5 tys. Żydów wywieziono do niemieckiego obozu zagłady w Bełżcu.
1944 - W Buffalo w USA rozpoczęło się spotkanie polskich działaczy społecznych, w czasie którego utworzono Kongres Polonii Amerykańskiej.

1974 - Premiera filmu "Nie ma mocnych" w reżyserii Sylwestra Chęcińskiego.

1975 - Sejm uchwalił ustawę o nowym podziale administracyjnym kraju; zlikwidowane zostały powiaty, liczba województw wzrosła z 17 do 49.

1981 - W Warszawie zmarł kardynał Stefan Wyszyński, kapelan Powstania Warszawskiego, biskup lubelski, arcybiskup metropolita gnieźnieński i warszawski, od 1948 r. prymas Polski, nazwany Prymasem Tysiąclecia.

1983 - Sąd Warszawskiego Okręgu Wojskowego zaocznie skazał oskarżonego o szpiegostwo Zdzisława Najdera na karę śmierci oraz kary dodatkowe: pozbawienia praw publicznych na zawsze i konfiskatę mienia w całości.

1991 - W Warszawie zmarł Konrad Nałęcki, reżyser, twórca m.in. serialu "Czterej pancerni i pies".

1992 - Sejm przyjął uchwałę lustracyjną, zobowiązującą ministra spraw wewnętrznych do podania do 6 czerwca 1992 r. "pełnej informacji na temat urzędników państwowych od szczebla wojewody wzwyż, a także senatorów i posłów; do 2 miesięcy - sędziów, prokuratorów i adwokatów oraz do 6 miesięcy - radnych gmin i członków zarządów gmin - będących współpracownikami UB i SB w latach 1945-1990".

1993 - Sejm przegłosował wotum nieufności dla rządu Hanny Suchockiej.

1999 - W Krakowie zmarł Jan Lebenstein, malarz, grafik.

2002 - W Warszawie zmarł Edward Wende, adwokat, obrońca w procesach politycznych, oskarżyciel posiłkowy w procesie zabójców księdza Jerzego Popiełuszki; senator, poseł, członek Trybunału Stanu.

2006 - Papież Benedykt XVI odprawił mszę na krakowskich Błoniach, a następnie udał się do byłego niemieckiego obozu zagłady Auschwitz.

2008 - W Świnoujściu zmarł Lechosław Goździk, przywódca strajków w warszawskiej FSO w 1956 r.

2009 – Były premier PRL i RP Tadeusz Mazowiecki, dziennikarz Michał Sumiński i pośmiertnie rotmistrz Witold Pilecki zostali Honorowymi Obywatelami miasta stołecznego Warszawy.

2021 – W Warszawie zmarł prof. Henryk Samsonowicz, historyk, znawca średniowiecza, minister edukacji w rządzie Tadeusza Mazowieckiego, Kawaler Orderu Orła Białego, członek PAN i PAU, wiceprzewodniczący Rady Muzeum Historii Polski (2011–2019), rektor Uniwersytetu Warszawskiego w latach 1980-1982. Był autorem ok. 800 prac naukowych, w tym 16 książek i podręczników uniwersyteckich, kilkuset artykułów i ponad 200 recenzji.

Zobacz także

2024-06-20, godz. 09:10 Katowice/ Upamiętniono Narodowy Dzień Powstań Śląskich Uroczystość z okazji Narodowego Dnia Powstań Śląskich odbyła się w czwartek pod pomnikiem Powstańców Śląskich w Katowicach. Wicewojewoda Michał Kopański… » więcej 2024-06-20, godz. 07:00 Kalendarium historyczne 20 czerwca » więcej 2024-06-19, godz. 14:18 Wodzisław Śląski/ W muzeum odtworzono miejski rynek, który został zniszczony w 1945 r. Rynek w Wodzisławiu Śląskim został niemal doszczętnie zniszczony podczas walk w 1945 r. Po kilku latach pracy udało się go szczegółowo odtworzyć. Wystawa… » więcej 2024-06-19, godz. 11:13 Małopolskie/ Marian Misiak, żołnierz wyklęty, spoczął w Wadowicach Marian Misiak ps. "Anioł", partyzant Batalionów Chłopskich oraz poakowskiej Armii Polskiej w Kraju, spoczął we wtorek w Panteonie Wyklętych na cmentarzu… » więcej 2024-06-19, godz. 10:08 MKiDN: Instytut Myśli Politycznej im. Narutowicza zamiast Instytutu Dmowskiego i Paderewskiego Instytut Myśli Politycznej im. Gabriela Narutowicza zastąpi Instytut Dziedzictwa Myśli Narodowej im. Romana Dmowskiego i Jana Ignacego Paderewskiego - poinformowano… » więcej 2024-06-19, godz. 09:39 100 lat temu urodził się Wasil Bykau - pisarz oskarżający Łukaszenkę o niszczenie narodu 19 czerwca 1924 r. w Byczkach w województwie witebskim urodził się Wasil Bykau, pisarz, założyciel Białoruskiego Frontu Ludowego. Był zdecydowanym krytykiem… » więcej 2024-06-19, godz. 07:00 Kalendarium historyczne 19 czerwca » więcej 2024-06-18, godz. 13:59 UNESCO: sztuczna inteligencja sprzyja rozpowszechnianiu fałszywych informacji o Hokolauście Generatywna sztuczna inteligencja (genAI) sprzyja rozpowszechnianiu fałszywych informacji o Holokauście, a to grozi podsycaniem antysemityzmu i zmianą stosunku… » więcej 2024-06-18, godz. 11:39 Ludowa historia Górnego Śląska. Bez robotników nie byłoby wielkich fortun i pałaców (wywiad) Bez robotników i górników nie byłoby wielkich fortun ani ich pałaców. Niektórzy zapominają, że potrzebna była praca tych bezimiennych mas, żeby nieliczni… » więcej 2024-06-18, godz. 10:56 55 lat temu zginął Jerzy Zawieyski, pisarz, dramaturg i działacz katolicki 18 czerwca 1969 r. zmarł tragicznie Jerzy Zawieyski, pisarz, dramaturg, publicysta, współzałożyciel i prezes Klubu Inteligencji Katolickiej, poseł na Sejm… » więcej
23456
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »