Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » Kalendarium historyczne
2024-05-26, 07:00 Autor: Szukała Michał / PAP

Kalendarium historyczne

Kalendarium [www.pixabay.com]
Kalendarium [www.pixabay.com]
26 maja
1331 – W Chęcinach rozpoczął się zwołany przez króla Władysława Łokietka zjazd możnych, określany przez Jana Długosza jako „walny zjazd wszystkich ziem polskich”. Wydarzenie to uznawane jest za jeden z pierwszych przejawów kształtowania się polskiego sejmu. Zjazd zakończył się 14 czerwca.

1569 - Król Zygmunt II August inkorporował do Królestwa Polskiego województwa wołyńskie i bracławskie.

1584 - Na Wawelu odbyła się egzekucja Samuela Zborowskiego, rotmistrza królewskiego, skazanego na banicję za zabicie w 1574 r. kasztelana przemyskiego; w 1575 r. Zborowski powrócił nielegalnie do kraju wraz z królem Stefanem Batorym; początkowo korzystał z protekcji monarchy i kanclerza Jana Zamoyskiego, następnie stał się ich przeciwnikiem; schwytany jako banita i ścięty pod zarzutem próby zamachu na króla.

1648 - Powstanie Chmielnickiego: Klęska wojsk polskich pod Korsuniem.

1831 - Powstanie listopadowe: klęska wojsk polskich w bitwie pod Ostrołęką; w walce polegli m.in. generałowie Ludwik Kicki i Henryk Ignacy Kamieński; ogólnie straty polskie wyniosły 6,5 tys. żołnierzy.

1863 - Powstanie styczniowe: w czasie starcia z wojskami rosyjskimi niedaleko wsi Porzecze na terenie Białorusi poległ Henryk Dmochowski - dowódca oddziału powstańczego, rzeźbiarz, uczestnik Powstania Listopadowego.

1891 - W Wiedniu urodził się Oskar Halecki, historyk, profesor Uniwersytetu Warszawskiego; od 1939 r. na emigracji; współzałożyciel, dyrektor i prezes Polskiego Instytutu Naukowego w Nowym Jorku.

1915 - I wojna światowa: I Brygada Legionów Polskich zakończyła ciężkie walki z wojskami rosyjskimi pod Konarami; zginęło w nich ponad 150 legionistów, a ponad 600 zostało rannych.

1926 - W Paryżu zamordowany został Semen Petlura, przywódca Ukraińskiej Republiki Ludowej i naczelny dowódca jej wojsk; sprzymierzeniec Polski w wojnie z bolszewikami; od 1921 r. na emigracji; jego zabójcą był Szolem Szwarcbard, który miał zemścić się za pogromy Żydów organizowane w czasie rządów Petlury na Ukrainie.

1939 - Prezydent Ignacy Mościcki otrzymał od Sejmu uprawnienia do wydawania dekretów w zakresie obrony państwa.

1939 - W Równem na Wołyniu urodził się Andrzej Milczanowski, prawnik, współpracownik KSS KOR, działacz Solidarności; w 1982 r. skazany na pięć lat więzienia za kierowanie strajkiem w Stoczni Szczecińskiej; po wyjściu na wolność stanął na czele podziemnej Rady Koordynacyjnej NSZZ "S" Pomorze Zachodnie, region ten reprezentował w Tymczasowej Komisji Koordynacyjnej; uczestnik obrad Okrągłego Stołu; szef UOP (1990-1992); minister spraw wewnętrznych (1992-1995).

1941 - Polski niszczyciel "Piorun" podjął walkę z niemieckim pancernikiem "Bismarck", przyczyniając się do jego zatopienia.

1944 - Rząd RP na żądanie władz brytyjskich oddał Brygadę Spadochronową do dyspozycji alianckiego dowództwa.

1947 - W Londynie powstała Liga Niepodległości Polski, skupiająca członków działającego w czasie II wojny światowej w Wielkiej Brytanii Związku Piłsudczyków; na czele Ligi stanął Juliusz Łukasiewicz.

1950 - W Warszawie zmarł prof. Stanisław Kętrzyński, historyk, dyplomata.

1952 - W prasie opublikowano projekt Konstytucji PRL.

1956 - W Krakowie oficjalnie otwarto Piwnicę pod Baranami, którą założył Piotr Skrzynecki i studenci krakowskich uczelni.

1962 - W Szczecinie urodził się Krzysztof Warlikowski, wybitny reżyser teatralny i operowy, założyciel i dyrektor artystyczny Nowego Teatru w Warszawie.

1966 - W Brzegu z powodu decyzji władz o eksmisji wikarych z zajmowanego przez nich budynku doszło do starć ludności z milicją.

1966 - W Warszawie urodził się Artur Żmijewski, artysta sztuk wizualnych.

1967 - W Nowym Targu urodził się Bartłomiej Topa, aktor, producent filmowy; wystąpił m.in. w filmach "Prowokator", "Wesele", "Dom zły", "Drogówka", "Mój biegun", "Karbala", znany również z seriali "Złotopolscy", "Stacyjka", "Wataha".

1988 - W Łodzi otwarto Szpital Centrum Zdrowia Matki Polki.

1993 - W Paryżu zmarł Jacek Bierezin, poeta, działacz opozycji w PRL, taternik, współzałożyciel ukazującego się poza cenzurą czasopisma "Puls" (1977-1981).

2006 - Papież Benedykt XVI odprawił mszę na pl. Piłsudskiego w Warszawie.

2009 - W Warszawie zmarł Marek Walczewski, aktor, znany m.in. z ról w filmach "Wesele", "Ziemia obiecana", "Śmierć prezydenta", "Golem", a także z serialu "Polskie drogi".

2017 - W Falls Church zmarł Zbigniew Brzeziński, polski politolog, sowietolog, geostrateg, doradca ds. bezpieczeństwa narodowego w czasie prezydentury Jimmy'ego Cartera (1977-1981), wcześniej doradca prezydentów Lyndona Johnsona oraz Johna F. Kennedy'ego.
2019 - 2014 – W wyborach do Parlamentu Europejskiego zwyciężyło Prawo i Sprawiedliwość (45,38 proc. głosów) uzyskując 27 mandatów. Drugie miejsce zajęła Koalicja Europejska PO-PSL SLD-.N-Zieloni (38,47 proc.), co dało jej 22 mandaty. Na Wiosnę Roberta Biedronia zagłosowało 6,06 proc. wyborców (3 mandaty). Frekwencja wyniosła 45,68 proc.(PAP)

Zobacz także

2024-08-31, godz. 11:00 44 lata temu w Gdańsku zostały podpisane porozumienia sierpniowe Mijają 44 lata od podpisania porozumień sierpniowych, zawartych przez komunistyczne władze i protestujących robotników. 31 sierpnia 1980 roku o godzinie 16.40… » więcej 2024-08-31, godz. 10:00 80 lat temu w bombardowaniu kościoła sakramentek w Warszawie zginęło ponad tysiąc osób 80 lat temu, 31 sierpnia 1944 roku, podczas Powstania Warszawskiego, Niemcy zbombardowali kościół i klasztor sióstr benedyktynek sakramentek na Nowym Mieście… » więcej 2024-08-31, godz. 01:44 W Gdańsku obchody 44. rocznicy Porozumień Sierpniowych W Gdańsku odbędzie się seria uroczystości w ramach 44. rocznicy podpisania Porozumień Sierpniowych. Większość z nich będzie miała miejsce w Europejskim… » więcej 2024-08-31, godz. 01:00 Kalendarium historyczne 31 sierpnia » więcej 2024-08-30, godz. 13:30 Hołd dla żołnierzy Westerplatte W kilkudziesięciu miejscach w Polsce uczczeni zostaną dziś żołnierze broniący we wrześniu 1939 roku Wojskowej Składnicy Tranzytowej na Westerplatte. Ogólnopolska… » więcej 2024-08-30, godz. 13:10 Piekło Starego Miasta 80 lat temu sytuacja powstańców warszawskich na Starym Mieście była krytyczna. Okrążona dzielnica była celem nieustannych niemieckich bombardowań, brakowało… » więcej 2024-08-30, godz. 13:00 „Sztafeta Pokoju” - start w niedzielę o 9:00 w Byczynie Przed uczestnikami dystans 62 kilometrów przez pięć gmin w województwach opolskim, łódzkim i wielkopolskim, a rajd to wyjątkowy, bo w trakcie niego uczczonych… » więcej 2024-08-30, godz. 11:00 Mijają 44 lata od podpisania porozumień szczecińskich 44 lata temu, 30 sierpnia 1980 roku, komunistyczne władze, reprezentowane przez wicepremiera Kazimierza Barcikowskiego, podpisały porozumienie ze strajkującymi… » więcej 2024-08-30, godz. 09:00 Archiwalne zdjęcia z 1939 roku przed Archiwum Państwowym w Opolu Wystawa zatytułowana "Zaczęło się w powietrzu. Trudna historia (nie)znanego lotniska w dokumentach archiwalnych" - to propozycja Archiwum Państwowego w Opolu… » więcej 2024-08-30, godz. 01:00 Kalendarium historyczne 30 sierpnia » więcej
1314151617
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »