Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » Kalendarium historyczne
2024-05-25, 07:00 Autor: Szukała Michał / PAP

Kalendarium historyczne

Kalendarium [www.pixabay.com]
Kalendarium [www.pixabay.com]
25 maja
992 - Zmarł książę Mieszko I, twórca państwa polskiego; w 966 r. przyjął chrzest; przed śmiercią podzielił państwo pomiędzy wszystkich swoich synów: najstarszego Bolesława oraz Mieszka, Świętopełka i Lamberta.

1477 - Wit Stwosz rozpoczął prace nad ołtarzem w kościele Mariackim w Krakowie.

1865 - W Sokalu urodził się Władysław Bandurski, duchowny katolicki, biskup pomocniczy archidiecezji lwowskiej, działacz niepodległościowy, honorowy kapelan I Brygady Legionów Polskich, kapelan sił zbrojnych Litwy Środkowej.

1889 - W Barłożnie w powiecie starogardzkim urodził się Bronisław Komorowski, duchowny katolicki, działacz patriotyczny, duszpasterz kościoła św. Stanisława Biskupa Męczennika w Wolnym Mieście Gdańsku; aresztowany przez Niemców we wrześniu 1939 r.; w marcu 1940 r. rozstrzelany w KL Stutthof; beatyfikowany przez papieża Jana Pawła II w 1999 r.

1891 - Urodził się Zygmunt Podhorski, generał WP, komendant Centrum Wyszkolenia Kawalerii w Grudziądzu (1927-35); w czasie kampanii polskiej 1939 r. dowódca Dywizji Kawalerii "Zaza", uczestnik bitwy pod Kockiem.

1895 - W Przemyślu urodził się Władysław Segda, pułkownik WP, szermierz, brązowy medalista olimpijski z Amsterdamu (1928) i Los Angeles (1932).

1904 - W Jedlni pod Kozienicami urodził się Józef Kuropieska, oficer WP, uczestnik kampanii polskiej 1939 r.; zastępca szefa Sztabu Generalnego WP w latach 1948-1949; aresztowany w 1950 r. i oskarżony o próbę obalenia ustroju Polski Ludowej; w 1952 r. skazany na karę śmierci; w 1955 r., po uchyleniu wyroku, wypuszczony na wolność; komendant Akademii Sztabu Generalnego (1964-68); autor wspomnień.

1913 - We Lwowie zmarł Władysław Łoziński, powieściopisarz, historyk, publicysta.

1915 - I wojna światowa: Zakończyła się II bitwa pod Ypres, w czasie której armia niemiecka użyła gazów trujących; straty alianckie około 70 tys. ofiar, straty niemieckie 35-40 tys. ofiar.

1923 - W Bydgoszczy urodził się Jan Świdziński, malarz, rzeźbiarz, performer, krytyk sztuki, twórca idei sztuki kontekstualnej.

1926 - W Warszawie urodził się Jan Józef Lipski, historyk literatury, działacz opozycji demokratycznej; żołnierz Szarych Szeregów i Armii Krajowej, uczestnik powstania warszawskiego; współzałożyciel KOR, działacz NSZZ "Solidarność", przewodniczący reaktywowanej PPS; senator OKP.

1931 - W Poznaniu urodziła się Krystyna Kersten, historyk, badaczka najnowszych dziejów Polski; autorka książek "Polacy, Żydzi, komunizm. Anatomia półprawd 1939-1968", "Narodziny systemu władzy. Polska 1943-1948" i "Jałta w polskiej perspektywie".

1942 - W Białymstoku urodziła się Łucja Prus, piosenkarka, wykonawczyni przebojów "W żółtych płomieniach liści", "Dookoła noc się stała", "Nic dwa razy", "Twój portret".

1948 - W więzieniu mokotowskim w Warszawie władze komunistyczne wykonały wyrok śmierci na rotmistrzu Witoldzie Pileckim, oficerze ZWZ-AK, który w 1940 r. dobrowolnie poddał się aresztowaniu i wywózce do Auschwitz, aby zdobyć informacje o obozie; po ucieczce z Auschwitz walczył w Powstaniu Warszawskim; w 1947 r. został aresztowany przez UB; torturowany i oskarżony o działalność wywiadowczą na rzecz rządu RP na emigracji, skazany został na karę śmierci.

1952 - We Wrocławiu urodziła się Gabriela Kownacka, aktorka, występowała m.in. w warszawskich teatrach Kwadrat, Współczesny, Studio i Teatrze Narodowym; odtwórczyni roli Anity w komedii muzycznej "Hallo Szpicbródka", telewizyjnej publiczności znana jako Anka z serialu "Rodzina zastępcza".

1960 - Premiera filmu "Do widzenia, do jutra" w reżyserii Janusza Morgensterna.

1967 - W Rzymie w finałach Mistrzostw Europy w boksie trzej reprezentanci Polski zdobyli złote medale: Józef Grudzień, Ryszard Petek i Hubert Skrzypczak.

1972 - Sejm ratyfikował układ o normalizacji stosunków pomiędzy PRL a RFN z grudnia 1970 r., w którym strona zachodnioniemiecka uznała granicę na Odrze i Nysie Łużyckiej.

1974 - W Szczecinie urodziła się Ilona Ostrowska, aktorka, znana m.in. z serialu telewizyjnego "Ranczo".

1975 - W Warszawie zakończył się XXVII Wyścig Pokoju, którego zwycięzcą został Ryszard Szurkowski.

1979 - Premiera filmu "Test pilota Pirxa" w reżyserii Marka Piestraka.

1982 - Stan wojenny: w Warszawie funkcjonariusze ZOMO zatrzymali, a następnie postrzelili przy próbie ucieczki, Jana Narożniaka, działacza Międzyzakładowego Robotniczego Komitetu "Solidarność".

1987 - W Zakopanem urodził się Kamil Stoch, skoczek narciarski; dwukrotny złoty medalista igrzysk olimpijskich w Soczi (2014); zdobywca Pucharu Świata (2013/2014); indywidualny mistrz świata z Val di Fiemme (2013); złoty medalista mistrzostw świata w konkursie drużynowym (2017), zwycięzca Turnieju Czterech Skoczni (2016-2017).

1990 - Polska złożyła oficjalny wniosek o rozpoczęcie negocjacji umowy o stowarzyszeniu ze Wspólnotami Europejskimi.

1996 - Zmarł Jaroslav Simonides, tłumacz, zasłużony propagator polskiej kultury w Czechach, przekładał polską literaturę m.in. utwory Mikołaja Reja, Zygmunta Krasińskiego, Gabrieli Zapolskiej, Jarosława Iwaszkiewicza, Sławomira Mrożka, Romana Brandstaettera, Tadeusza Różewicza i Stanisława Lema.

1997 - Odbyło się referendum konstytucyjne: za przyjęciem nowej ustawy zasadniczej głosowało 52,71 proc., przeciw 45,89 proc; frekwencja 42,86 proc. Nową Konstytucję Zgromadzenie Narodowe przyjęło 2 kwietnia; po podpisaniu jej przez prezydenta Aleksandra Kwaśniewskiego weszła w życie 17 października 1997 r.

2006 - Początek pielgrzymki papieża Benedykta XVI do Polski.

2011 - W Tarnowie zmarł Edward Żentara, aktor, dyrektor tarnowskiego Teatru im. Ludwika Solskiego; wystąpił m.in. w filmach "Karate po polsku", "Austeria", "Siekierezada", "Życie za życie. Maksymilian Kolbe".

2014 - W Warszawie zmarł gen. Wojciech Jaruzelski, ostatni przywódca PRL, współtwórca Okrągłego Stołu; w 1989 r. wybrany przez Zgromadzenie Narodowe na urząd prezydenta PRL, następnie RP (1989-90); sybirak, żołnierz 1. Armii WP; w latach 1968-83 szef MON; odpowiedzialny za udział WP w inwazji na Czechosłowację i wykorzystanie armii do krwawego tłumienia protestów na Wybrzeżu w 1970 r.; w lutym 1981 r. objął urząd premiera; od października 1981 r. do lipca 1989 r. I sekretarz KC PZPR; w nocy z 12 na 13 grudnia 1981 r. wprowadził stan wojenny, stając na czele Wojskowej Rady Ocalenia Narodowego (WRON); odpowiedzialny za masowe represje stosowane w tym okresie wobec społeczeństwa; w 1985 r. zrezygnował z funkcji premiera, obejmując stanowisko przewodniczącego Rady Państwa (1985-89).

2014 – W wyborach do Parlamentu Europejskiego zwyciężyła Platforma Obywatelska (32,13 proc. głosów) minimalną przewagą, pokonując PiS (31,78 proc.). Obie partie wprowadziły do PE tylu samo europosłów (19). Koalicja SLD -UP zdobyła 9,44 proc. proc. poparcia, co dało jej 5 mandatów, Nowa Prawica uzyskała 7,15 proc., a PSL - 6,8 proc., taki rezultat dał obu tym ugrupowaniom po 4 mandaty w europarlamencie. Frekwencja wyniosła 23,82 proc.

Zobacz także

2024-06-09, godz. 12:06 Wybory do PE 2024 w Polsce Trwają wybory do Parlamentu Europejskiego w Polsce. Polacy głosują po raz piąty i wybierają 53 europosłów spośród około tysiąca kandydatów. W sumie… » więcej 2024-06-09, godz. 07:00 Kalendarium historyczne 9 czerwca » więcej 2024-06-08, godz. 11:00 85 lat kończy Norman Davies, brytyjski historyk i publicysta 8 czerwca 85 lat kończy Norman Davies, brytyjski historyk i publicysta walijskiego pochodzenia, autor monumentalnych prac dotyczących historii Europy, Polski… » więcej 2024-06-08, godz. 09:00 105 lat temu urodził się Władysław Siemaszko, prawnik, żołnierz AK, badacz zbrodni wołyńskiej 105 lat kończy dziś Władysław Siemaszko, pseudonim Wir, żołnierz Armii Krajowej, prawnik, od lat 80. badacz zbrodni na ludności polskiej na Wołyniu w okresie… » więcej 2024-06-08, godz. 07:00 Kalendarium historyczne 8 czerwca » więcej 2024-06-07, godz. 18:25 Uroczystości 40-lecia zwycięskiej obrony krzyża w Zespole Szkół Rolniczych w Miętnem Spotkanie absolwentów, msza święta i widowisko muzyczne zaplanowano dziś w Miętnem w powiecie garwolińskim z okazji czterdziestolecia zwycięskiej obrony… » więcej 2024-06-07, godz. 13:00 W poniedziałek (10.09) w CMJW sesja edukacyjna 2024’ Tym razem tematem przewodnim XIX Sesji edukacyjnej „Jeśli nie pamięć, to co? Edukacja w miejscach pamięci narodowej” będzie współpraca muzeów ze szkołami… » więcej 2024-06-07, godz. 11:28 Polacy wspominają lądowanie aliantów w Normandii 80 lat temu odbyła się największa inwazja w historii, w trakcie której Alianci dokonali desantu na plażach Normandii. Udział w operacji wzięli również… » więcej 2024-06-07, godz. 09:00 W Normandii zakończyły się międzynarodowe obchody 80. rocznicy D-Day [DŹWIĘK] We francuskiej Normandii zakończyły się międzynarodowe obchody 80. rocznicy D-Day, czyli lądowania alianckich wojsk w tym regionie. Przywódcy 25 państw… » więcej 2024-06-07, godz. 07:00 Kalendarium historyczne 7 czerwca » więcej
7891011
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »