Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » Kandarium historyczne
2024-05-17, 07:00 Autor:

Kandarium historyczne

Kalendarium [www.pixabay.com]
Kalendarium [www.pixabay.com]
17 maja
1490 - W Ansbach we Frankonii urodził się Albrecht Hohenzollern, wielki mistrz krzyżacki (1511-1525), który przeprowadził sekularyzację państwa zakonnego i przeszedł na luteranizm; pierwszy książę pruski (1525-1568).

1587 - W Mitawie zmarł Gothard Kettler, ostatni mistrz Zakonu Kawalerów Mieczowych; w 1561 r. zawarł pakt dotyczący sekularyzacji zakonu oraz wcielenia Inflant do Polski i Litwy; po złożeniu oznak swej godności, jako świecki książę, otrzymał w dziedziczne lenno Kurlandię i Semigalię.

1866 - We Włocławku urodził się Julian Marchlewski, współorganizator SDKPiL i Związku Spartakusa w Niemczech (1916); od 1918 r. w Rosji sowieckiej, jeden z założycieli Międzynarodówki Komunistycznej; w czasie wojny polsko-bolszewickiej w 1920 r. przewodniczący Tymczasowego Komitetu Rewolucyjnego Polski w Białymstoku.

1870 - W Krakowie urodził się Lucjan Rydel, poeta, dramatopisarz, tłumacz, czołowy przedstawiciel literackiego nurtu Młodej Polski; po poślubieniu w 1900 r. Jadwigi Mikołajczykówny, córki chłopa z Bronowic, Rydel stał się pierwowzorem Pana Młodego z "Wesela" Stanisława Wyspiańskiego.

1918 - W Paryżu zmarł Bronisław Piłsudski, etnograf, lingwista, muzeolog; za udział w przygotowaniach do zamachu na cara Aleksandra III w 1887 r. skazany został na 15 lat zesłania i ciężkich prac na Sachalinie.

1920 - W Rozwadowie urodziła się Zofia Rysiówna, aktorka; występowała w teatrach Krakowa, Poznania i Warszawy, grała także w Teatrze Telewizji oraz w wielu filmach, m.in. "Mam tu swój dom", "Drewniany różaniec" i "Królowa aniołów"; w czasie II wojny światowej więziona w niemieckim obozie koncentracyjnym Ravensbrück.

1923 - W Warszawie podpisana została koalicyjna umowa pomiędzy PSL "Piast", Związkiem Ludowo-Narodowym i Chrześcijańską Demokracją - nazywana paktem lanckorońskim (od Lanckorony, gdzie prowadzono poufne negocjacje).

1924 - W Kowlu urodził się Kazimierz Dejmek, reżyser teatralny, aktor, dyrektor teatrów, m.in. Teatru Narodowego w Warszawie (1962-1968), gdzie wyreżyserował "Kordiana" Juliusza Słowackiego oraz "Dziady" Adama Mickiewicza z Gustawem Holoubkiem w roli Gustawa-Konrada; minister kultury i sztuki w latach 1993-1996.

1928 - W Amsterdamie rozpoczęły się IX Letnie Igrzyska Olimpijskie, w czasie których Halina Konopacka, wygrywając konkurs rzutu dyskiem, zdobyła pierwszy w historii złoty medal olimpijski dla Polski.

1933 - W Warszawie urodził się Jarosław Abramow-Newerly, dramatopisarz, prozaik, satyryk, autor słuchowisk oraz tekstów i muzyki do piosenek.

1940 - W Paryżu urodził się Marcel Łoziński, reżyser dokumentalista - w 1994 r. był nominowany do Oscara za film "89 mm od Europy ", w 2009 r. otrzymał wyróżnienie Europejskiej Akademii Filmowej za "Poste Restante".

1941 - W Warszawie gestapo aresztowało kierownictwo konspiracyjnego Stronnictwa Narodowego: prof. Romana Rybarskiego, prof. Teofila Staniszkisa i Mieczysława Trajdosa, a także Stanisława Sedlaczka - naczelnika Harcerstwa Polskiego.

1945 - Rada Jedności Narodowej i Delegat Rządu na Kraj zaapelowali m.in. o utworzenie rządu reprezentatywnego dla społeczeństwa polskiego, a także o nieprowokowanie okupanta sowieckiego; 27 maja apel uzupełniono o wezwanie żołnierzy polskiego podziemia do zaprzestania walki i wyjścia z ukrycia.

1953 - W Warszawie rozpoczęły się X Mistrzostwa Europy w Boksie, podczas których polscy pięściarze zdobyli pięć złotych medali.

1953 - W Szczecinie urodził się Marek Biliński, kompozytor, multiinstrumentalista, jeden z prekursorów muzyki elektronicznej w Polsce.

1955 - W Kołczygłowach w okolicach Bytowa urodził się Czesław Lang, kolarz, wicemistrz olimpijski z Moskwy (1980), srebrny i brązowy medalista mistrzostw świata w jeździe drużynowej na czas; organizator Tour de Pologne.

1964 - W Warszawie urodził się Grzegorz Przemyk, syn opozycyjnej poetki Barbary Sadowskiej, uczeń Liceum Ogólnokształcącego im. Andrzeja Frycza-Modrzewskiego; 12 maja 1983 r. zatrzymany przez funkcjonariuszy MO na pl. Zamkowym w Warszawie i bestialsko pobity w komisariacie przy ul. Jezuickiej; przewieziony do szpitala, zmarł 14 maja w wyniku ciężkich urazów jamy brzusznej.

1967 - W Buenos Aires zmarł Marian Seyda, polityk, prawnik, publicysta; członek Związku Ludowo-Narodowego i Stronnictwa Narodowego; poseł na Sejm (1919-1928), senator (1928-1935), minister spraw zagranicznych (1923); w czasie II wojny światowej w rządzie RP na uchodźstwie.

1972 - Bundestag zatwierdził "Układ między PRL a RFN o podstawach normalizacji ich wzajemnych stosunków", podpisany 7 grudnia 1970 r. w Warszawie przez Józefa Cyrankiewicza i Willy'ego Brandta; zawierał m.in. uznanie przez stronę zachodnioniemiecką polskiej granicy na Odrze i Nysie Łużyckiej.

1984 – W wyniku decyzji władz PRL Polski Komitet Olimpijski postanowił nie zgłaszać polskich sportowców do udziału w Igrzyskach Olimpijskich w Los Angeles.

2014 – Biskup Wojciech Polak został mianowany metropolitą gnieźnieńskim i prymasem Polski.

2018 – W Cambridge zmarł pochodzący z Polski Richard Pipes, jeden z najbardziej znanych w świecie sowietologów, doradca prezydenta Ronalda Reagana ds. Związku Sowieckiego i Europy Wschodniej. Był autorem fundamentalnych syntez dziejów Rosji: "Rosja carów", "Rewolucja rosyjska" i "Rosja bolszewików".

Zobacz także

2024-08-31, godz. 19:45 W Opolu wspomniano 44. rocznicę podpisania Porozumień Sierpniowych W uroczystościach na skwerze Solidarności wzięli udział działacze "Solidarności", delegacje samorządów oraz mieszkańcy. » więcej 2024-08-31, godz. 13:00 W niedzielę (01.09) "Modlitwa Pokoju" w Łambinowicach Koncert pt. „Modlitwa Pokoju” odbędzie się w 85. rocznicę wybuchu II wojny światowej o godz. 17.00 w kościele pw. św. Marii Magdaleny. Podczas koncertu… » więcej 2024-08-31, godz. 09:00 85 lat temu Niemcy przeprowadzili prowokację gliwicką poprzedzającą wybuch II wojny światowej 85 lat temu, 31 sierpnia 1939 roku, Niemcy zorganizowali tzw. prowokację gliwicką, która posłużyła III Rzeszy za pretekst do rozpoczęcia II wojny światowej… » więcej 2024-08-31, godz. 11:00 44 lata temu w Gdańsku zostały podpisane porozumienia sierpniowe Mijają 44 lata od podpisania porozumień sierpniowych, zawartych przez komunistyczne władze i protestujących robotników. 31 sierpnia 1980 roku o godzinie 16.40… » więcej 2024-08-31, godz. 10:00 80 lat temu w bombardowaniu kościoła sakramentek w Warszawie zginęło ponad tysiąc osób 80 lat temu, 31 sierpnia 1944 roku, podczas Powstania Warszawskiego, Niemcy zbombardowali kościół i klasztor sióstr benedyktynek sakramentek na Nowym Mieście… » więcej 2024-08-31, godz. 01:44 W Gdańsku obchody 44. rocznicy Porozumień Sierpniowych W Gdańsku odbędzie się seria uroczystości w ramach 44. rocznicy podpisania Porozumień Sierpniowych. Większość z nich będzie miała miejsce w Europejskim… » więcej 2024-08-31, godz. 01:00 Kalendarium historyczne 31 sierpnia » więcej 2024-08-30, godz. 13:30 Hołd dla żołnierzy Westerplatte W kilkudziesięciu miejscach w Polsce uczczeni zostaną dziś żołnierze broniący we wrześniu 1939 roku Wojskowej Składnicy Tranzytowej na Westerplatte. Ogólnopolska… » więcej 2024-08-30, godz. 13:10 Piekło Starego Miasta 80 lat temu sytuacja powstańców warszawskich na Starym Mieście była krytyczna. Okrążona dzielnica była celem nieustannych niemieckich bombardowań, brakowało… » więcej 2024-08-30, godz. 13:00 „Sztafeta Pokoju” - start w niedzielę o 9:00 w Byczynie Przed uczestnikami dystans 62 kilometrów przez pięć gmin w województwach opolskim, łódzkim i wielkopolskim, a rajd to wyjątkowy, bo w trakcie niego uczczonych… » więcej
1213141516
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »