Obóz kobiecy w KL Auschwitz utworzono miesiąc wcześniej - 26 marca 1942 roku. Wtedy - w transporcie z KL Ravensbrueck - trafiło tam 999 więźniarek. W większości były to kryminalistki i uznane za asocjalne, a także kilkanaście więźniarek politycznych. Tego samego dnia do obozu Niemcy przywieźli również 999 Żydówek z Popradu na Słowacji. Był to pierwszy zarejestrowany transport, który został skierowany przez Główny Urząd Bezpieczeństwa Rzeszy do Auschwitz w ramach "ostatecznego rozwiązania kwestii żydowskiej", czyli planu wymordowania wszystkich europejskich Żydów.

Niemcy umieścili więźniarki w dziesięciu blokach, które od pozostałej części obozu odgrodzili murem. Spośród kryminalistek i aspołecznych rekrutowała się kadra funkcyjna - blokowe i kapo. Kierowniczką obozu została Johanna Langefeld, o której - jako jedynej - po wojnie więźniarki wypowiadały się pozytywnie. Komendant KL Auschwitz nazistowski zbrodniarz Rudolf Hoess o funkcyjnych obozu kobiecego napisał: "Sądzę, że w Ravensbrueck wyszukano dla Auschwitz naprawdę najgorszy element spośród więźniarek. Przewyższały one znacznie więźniów kryminalnych w podłości, chamstwie i nikczemności". W październiku 1942 roku główną nadzorczynią została Maria Mandl, która zapisała się w pamięci więźniarek jako osoba wyjątkowo okrutna i bezwzględna. Po wojnie skazano ją na śmierć i powieszono.

W początkach sierpnia 1942 roku komendantura obozu zagłady podjęła decyzję o przeniesieniu oddziału kobiecego do powstającego Auschwitz II-Birkenau. Do tego czasu na terenie oddziału kobiecego w Auschwitz I zarejestrowano około 17 tysięcy kobiet: Żydówek, Polek, Niemek, Czeszek i Jugosłowianek.

Deportowane do Auschwitz od kwietnia 1942 roku Polki stanowiły drugą pod względem liczebności grupę. Kierowano je do obozu z więzień na terenie Generalnego Gubernatorstwa, z obszarów wcielonych do Rzeszy oraz z Niemiec. Były to nie tylko kobiety aresztowane w związku z działalności konspiracyjną, ale także zatrzymane jako zakładniczki za działających w podziemiu bliskich i schwytane w łapankach ulicznych.

KL Auschwitz funkcjonował w latach 1940-1945. Był największym niemieckim obozem koncentracyjnym, miejscem stopniowego wyniszczania więźniów i jednocześnie największym ośrodkiem natychmiastowej, bezpośredniej zagłady Żydów. Przez pięć lat Niemcy zgładzili w Auschwitz co najmniej milion sto tysięcy ludzi, głównie Żydów, którzy stanowili 90 procent ofiar, a także Polaków, Romów, jeńców sowieckich i osób innych narodowości. Według szacunków kobiety stanowiły przypuszczalnie połowę ofiar zgładzonych przez Niemców w obozie.

(więcej)

Pierwszy niemiecki obóz koncentracyjny dla kobiet został założony jesienią 1933 roku w mieście Moringen w Dolnej Saksonii. Od grudnia 1937 roku kobiety zaczęto przenosić do obozu koncentracyjnego na Zamku Lichtenburg. Do maja 1939 roku był on centralnym obozem koncentracyjnym dla kobiet. Następnie wszystkie więźniarki przeniesiono do nowo utworzonego kobiecego obozu Ravensbrueck, który do roku 1942 stanowił jedyny obóz koncentracyjny dla kobiet. Przyczyną utworzenia oddziału kobiecego w KL Auschwitz było przepełnienie więzień znajdujących się na terenie III Rzeszy i krajów okupowanych, przede wszystkim Polski, a także wzrost liczby więźniarek obozu Ravensbrueck.