Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 80 lat temu zmarł Jan Wojciech Kiwerski 'Oliwa'…
2024-04-18, 11:00 Autor: IAR/K.Sowińska/K.Koziełł/dok.

80 lat temu zmarł Jan Wojciech Kiwerski "Oliwa", komendant Okręgu Wołyń AK

Jan Kiwerski "Oliwa" przed 1937, w stopniu porucznika. [fot. wikipedia/domena publiczna]
Jan Kiwerski "Oliwa" przed 1937, w stopniu porucznika. [fot. wikipedia/domena publiczna]
80 lat temu, 18 kwietnia 1944 roku, w rejonie chutoru Dobry Kraj na Wołynu zginął podpułkownik Jan Wojciech Kiwerski, pseudonim "Oliwa", oficer Armii Krajowej. Był komendantem Okręgu Wołyń AK, pełnił funkcję dowódcy 27. Wołyńskiej Dywizji Piechoty. Często osobiście dowodził zespołami żołnierzy w akcjach dywersyjnych. Okoliczności jego śmierci do dziś nie zostały w pełni wyjaśnione.
Jan Wojciech Kiwerski przed wybuchem II wojny światowej przebywał w Grodnie. W listopadzie 1939 roku dotarł do Warszawy. Wszedł do tak zwanego sztabu dywersji SZP. Od 1942 roku pełnił funkcję dowódcy Oddziałów Dyspozycyjnych, potem Oddziałów „Motor” - „Sztuka” Kedywu Komendy Głównej AK. Był postacią, która odgrywała pierwszoplanową rolę w konspiracyjnej stolicy.

Jesienią 1942 roku dowodził akcją AK - "Odwet kolejowy", podczas której wysadzono tory kolejowe w okolicy Dęblina, Łukowa i Białej Podlaskiej. Był też w dowództwie akcji "Wieniec II", przeprowadzonej na przełomie 1942 i 1943 roku, wymierzonej przeciwko niemieckiemu transportowi kolejowemu na Zamojszczyźnie.

W marcu 1943 roku podjął decyzję o wykonaniu brawurowej operacji zbrojnej Grup Szturmowych Szarych Szeregów - akcji pod Arsenałem. W jej wyniku uwolniono harcmistrza Jana Bytnara "Rudego" oraz 20 innych więźniów gestapo przewożonych z alei Szucha na Pawiak.

Według zapisków żony Izabelli Kiwerskiej, łączniczki i uczestniczki Powstania Warszawskiego, "Oliwa" brał też udział w przygotowaniach do akcji pomocy dla walczącego getta.

Pod koniec 1943 roku otrzymał nominację na stanowisko szefa sztabu Okręgu Wołyń. Dowództwo przejął w lutym 1944, stanął też na czele powstałej z sił Okręgu 27. Wołyńskiej Dywizji Piechoty AK. Dał się poznać jako doskonały dowódca, wniósł nowe wartości w zakresie szkolenia żołnierzy. Był szanowany i lubiany.

Zginął w 1944 roku. Pochowano go w rejonie gajówki Stężarycze, w lasach mosurskich na Wołyniu. W 1989 jego szczątki zostały ekshumowane, a rok później uroczyście złożone na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie.
W 1990 Jana Wojciecha Kiwerskiego pośmiertnie awansowano na stopień generała brygady.

(więcej)

Jan Wojciech Kiwerski urodził się 23 maja 1910 roku w Krakowie. W 1928 zdał maturę i wstąpił do Szkoły Podchorążych Inżynierii w Warszawie. Wkrótce został powołany do Wyższej Szkoły Wojennej. W marcu 1939 awansował na stopień kapitana, a w sierpniu ukończył studia, uzyskując tytuł oficera dyplomowanego.

Tuż przed wybuchem II wojny światowej wyjechał do Grodna, gdzie objął stanowisko oficera operacyjnego sztabu 33. Dywizji Piechoty (rezerwowej), a następnie w Grupie Operacyjnej „Polesie”. Wkrótce wrócił do Warszawy, gdzie wszedł do tak zwanego sztabu dywersji Służby Zwycięstwu Polski, stworzonego i kierowanego przez majora Franciszka Niepokólczyckiego. W lutym 1944 przejął dowództwo Okręgu Wołyń.

Poległ tragicznie w 1944 roku w rejonie chutoru Dobry Kraj (dawna gmina Korytnica). Chata, w której przebywał, została ostrzelana, a następnie wybuchł w niej pożar. W czasie próby ucieczki „Oliwę” zastrzelono. Najbardziej prawdopodobne hipotezy wskazują na celowe zabicie Kiwerskiego przez Sowietów, którzy chcieli się pozbyć polskiego dowódcy. Pochowany został w rejonie gajówki Stężarycze.

W 1989 roku jego zwłoki ekshumowano. 21 kwietnia 1990 roku zostały uroczyście złożone na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach, w Kwaterze Harcerskiego Batalionu AK „Zośka”.

Krzyż z mogiły z której dokonano ekshumacji znajduje się w Muzeum Powstania Warszawskiego.

Zobacz także

2024-04-30, godz. 22:27 Noc Muzeów 2024. Pod gwiazdami Europy w CMJW i innych placówkach - patrz plakat. Tegoroczna Noc Muzeów przebiegnie pod hasłem „Pod gwiazdami Europy” w 20. rocznicę przystąpienia Polski do Unii Europejskiej. Obozy w Lamsdorf były miejscem… » więcej 2024-05-18, godz. 11:17 IPN upamiętni żołnierzy gen. Andersa, który byli ofiarami represji sowieckich W Świątyni Opatrzności Bożej zostanie odsłonięta tablica upamiętniająca żołnierzy Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie spod Monte Cassino, Ankony i Bolonii… » więcej 2024-05-18, godz. 11:12 Święto Rotmistrza Pileckiego, czyli połączenie tradycji z nowoczesnością Ułański pokaz, koncert muzyki międzywojennej, ale też zmagania w skateparku i turniej piłkarski - tak w Ostrowi Mazowieckiej będzie przebiegać Święto… » więcej 2024-05-18, godz. 11:03 Sejm zaprasza zwiedzających w Noc Muzeów Sejm i Senat zapraszają na Noc Muzeów. Siedzibę polskiego parlamentu będzie można odwiedzać w godzinach 19.00-1.00. Wejście przez Biuro Przepustek od strony… » więcej 2024-05-18, godz. 11:00 104 lata temu urodził się papież Jan Paweł II 104 lata temu, 18 maja 1920 roku, w Wadowicach urodził się Karol Wojtyła, późniejszy papież Jan Paweł II i święty. Kierował Kościołem katolickim w… » więcej 2024-05-18, godz. 09:00 80 lat temu polscy żołnierze zdobyli Monte Cassino 80 lat temu, 18 maja 1944 roku, żołnierze 2. Korpusu Polskiego zdobyli klasztor i wzgórze Monte Cassino we Włoszech. Przełamując obronę elitarnych niemieckich… » więcej 2024-05-18, godz. 00:50 Kalendarium historyczne 18 maja » więcej 2024-05-17, godz. 14:00 Noc Muzeów we Wrocławiu – oprowadzania kuratorskie, otwarte próby teatralne i po raz pierwszy - Panorama Racławi… Oprowadzania kuratorskie po wystawach czasowych, projekcje filmów oraz otwarte próby teatralne – to oferta wrocławskich palcówek muzealny oraz instytucji… » więcej 2024-05-17, godz. 13:00 Noc Muzeów w Belwederze Noc Muzeów także w Belwederze. W ramach akcji w sobotę między 17.00 a 23.00 będzie można zwiedzić sale reprezentacyjne - między innymi Marmurową, Lustrzaną… » więcej 2024-05-17, godz. 11:00 60 lat temu urodził się Grzegorz Przemyk, poeta, licealista śmiertelnie pobity przez milicjantów 60 lat temu, 17 maja 1964 roku, urodził się Grzegorz Przemyk, poeta, licealista śmiertelnie pobity przez milicjantów w 1983 roku. Był synem Leopolda Przemyka… » więcej
45678
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »