Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 95 lat temu urodziła się Elżbieta Dziębowska…
2024-04-16, 09:00 Autor: IAR/O.Kłosińska/E.Porycka/dok.

95 lat temu urodziła się Elżbieta Dziębowska "Dewajtis"

Elżbieta Dziębowska "Dewajtis" [fot. wikipedia/domena publiczna]
Elżbieta Dziębowska "Dewajtis" [fot. wikipedia/domena publiczna]
95 lat temu, 16 kwietnia 1929 roku, urodziła się Elżbieta Dziębowska "Dewajtis", żołnierz Szarych Szeregów i oddziału dywersji bojowej Kedywu "Agat", później batalionu "Parasol", uczestniczka Powstania Warszawskiego. Po wojnie muzykolog, nauczycielka akademicka, redaktor naczelna Encyklopedii Muzycznej Polskiego Wydawnictwa Muzycznego. Zmarła w 2016 roku.
Podczas okupacji brała udział w wielu akcjach bojowych Armii Krajowej, między innymi w wykonaniu wyroku wydanego na "kata Warszawy" Franza Kutscherę, dowódcę SS i Policji na dystrykt warszawski. Udana akcja została przeprowadzona 1 lutego 1944 roku, w biały dzień, w centrum miasta. Elżbieta Dziębowska razem z drugą łączniczką - Marią Stypułkowską-Chojecką "Kamą" - obserwowały dom niemieckiego zbrodniarza. "Dewajtis" miała wówczas 14 lat. W miejscu, gdzie wtedy stała, na chodniku przy Alejach Ujazdowskich, w 2007 roku wmurowano tablicę pamiątkową.

W Powstaniu Warszawskim została oddelegowana do służby jako łączniczka podpułkownika Jana Mazurkiewicza "Radosława". Do jej zadań należało przekazywanie meldunków pisemnych i ustnych, przenoszenie broni oraz obserwacje.

Po wojnie ukończyła liceum i podjęła studia muzykologiczne na Uniwersytecie Warszawskim. Nie ujawniła swojej działalności konspiracyjnej w Armii Krajowej i udziału w Powstaniu Warszawskim, co uchroniło ją przed represjami ze strony władz komunistycznych.

W 1957 roku otrzymała dyplom i tytuł magistra, w 1966-tym - doktora w dziedzinie muzykologii. Była pracownikiem naukowym na Uniwersytecie Warszawskim, a także w Katedrze Historii i Teorii Muzyki Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Elżbieta Dziębowska była autorką prac naukowych dotyczących twórczości Mieczysława Karłowicza, muzyki XIX wieku oraz nowszej, polskiej kultury muzycznej, a także teorii muzyki. Wielkim osiągnięciem jej życia jest 12-tomowa Encyklopedia Muzyczna - dzieło pionierskie w światowym piśmiennictwie muzycznym. Elżbieta Dziębowska blisko 40 lat nieprzerwanie pełniła funkcję redaktora naczelnego tego wydawnictwa.

Zmarła 4 kwietnia 2016 roku, w Skokowej koło Prusic w województwie dolnośląskim. Została pochowana na Cmentarzu Wolskim w Warszawie.

(więcej)

Urodziła się 16 kwietnia 1929 roku w Warszawie. Należała do Związku Harcerstwa Polskiego, a w lutym 1943 roku wstąpiła do konspiracyjnych Szarych Szeregów. Mimo młodego wieku, dopuszczono ją do kursu przysposobienia wojskowego.

W sierpniu 1943 roku przeszła jako łączniczka wraz z częścią dziewcząt ze swojej drużyny do nowo utworzonego oddziału "Agat" (późniejszy batalion "Parasol"). W jej mieszkaniu na ulicy Mokotowskiej znajdowała się skrytka konspiracyjna, będąca do dyspozycji II plutonu "Agatu". Później, gdy zmieniła miejsce zamieszkania na ulicę Kaliską, w jej mieszkaniu również było biuro II plutonu.

Brała udział w akcjach bojowych swojego oddziału: w akcji Weffels (1 października 1943), w akcji Frühwirth (25 października 1943), w akcji Braun (13 grudnia 1943), w akcji Kutschera (1 lutego 1944), w akcji Stamm (6 maja 1944) oraz w akcji Koppe (11 lipca 1944).

W Powstaniu Warszawskim, na początku sierpnia 1944 roku, Elżbieta Dziębowska została przeniesiona do sztabu zgrupowania jako jedna z łączniczek podpułkownika Jana Mazurkiewicza "Radosława". Przeszła cały szlak bojowy od Woli po Górny Czerniaków. Otrzymała: Krzyż Walecznych, Krzyż Virtuti Militari V klasy, Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski.

Po wojnie ukończyła liceum oraz podjęła studia muzykologiczne na Uniwersytecie Warszawskim. W 1966 roku, na podstawie rozprawy "Poematy symfoniczne Mieczysława Karłowicza", uzyskała stopień naukowy doktora, nadany przez Instytut Sztuki PAN w Warszawie. W latach 1954-1970 związana była najpierw jako asystent, później adiunkt z Instytutem Muzykologii Uniwersytetu Warszawskiego. Od 1970 do 1989 roku pracowała w Katedrze Historii i Teorii Muzyki Uniwersytetu Jagiellońskiego. Wykładała również w Akademii Muzycznej w Krakowie.

Zobacz także

2024-05-23, godz. 10:00 Jan Józef Kasprzyk o bitwie o Monte Cassino To była jedna z kluczowych bitew II wojny światowej -tak o bitwie o Monte Cassino mówił były szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych Jan… » więcej 2024-05-23, godz. 09:30 Dziś pogrzeb państwowy doczesnych szczątków Edwarda Dziewy ps. "Ostoja", "Jeremi" W Katedrze Polowej Wojska Polskiego w Warszawie dziś (23.05, godz.11.00) państwowy pogrzeb doczesnych szczątków Edwarda Dziewy ps. "Ostoja", "Jeremi". Po Mszy… » więcej 2024-05-23, godz. 09:00 40 lat temu sąd wojskowy skazał płk. Ryszarda Kuklińskiego na karę śmierci 40 lat temu, 23 maja 1984 roku, Sąd Warszawskiego Okręgu Wojskowego zaocznie skazał pułkownika Ryszarda Kuklińskiego na karę śmierci i konfiskatę majątku… » więcej 2024-05-23, godz. 07:00 Kalendarium historyczne 23 maja » więcej 2024-05-22, godz. 18:34 „Którzy ogień podsycą…” - premierowy pokaz filmu o działaczach opozycji antykomunistycznej O bohaterach opozycji antykomunistycznej - prawie dziewięciu tysiącach osób odznaczonych Krzyżem Wolności i Solidarności opowiada film dokumentalny „Którzy… » więcej 2024-05-22, godz. 13:00 IPN - masowe mogiły Polaków na Polach Igielskich w Chojnicach Instytut Pamięci Narodowej odkrył kolejne masowe mogiły Polaków na Polach Igielskich w Chojnicach w woj. pomorskim. Prace poszukiwawcze w tak zwanej Dolinie… » więcej 2024-05-22, godz. 11:00 60 lat temu zmarł generał Michał Tokarzewski-Karaszewicz 60 lat temu, 22 maja 1964 roku, zmarł generał Michał Tokarzewski-Karaszewicz, podczas II wojny światowej organizator i pierwszy dowódca konspiracyjnej struktury… » więcej 2024-05-22, godz. 09:00 Mija 105. rocznica zakończenia obrony Lwowa Mija 105 lat od zakończenia obrony Lwowa, nazywanej też "bitwą o Lwów". 22 maja 1919 roku, po półrocznym oblężeniu miasta, siły ukraińskie wycofały… » więcej 2024-05-22, godz. 07:00 Kalendarium historyczne 22 maja » więcej 2024-05-21, godz. 12:00 Koniec obchodów 80. rocznicy obrony Monte Cassino [AKTUALIZACJA] We włoskim w San Vittore del Lazio zakończą się obchody z okazji rocznicy zdobycia Monte Cassino przez żołnierzy 2. Korpusu Polskiego dowodzonych przez generała… » więcej
34567
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »