Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » Kalendarium historyczne
2024-04-10, 07:30 Autor: Szukała Michał / PAP

Kalendarium historyczne

Kalendarium [www.pixabay.com]
Kalendarium [www.pixabay.com]
10 kwietnia
1520 – Wspierający Polskę gdańszczanie podjęli próbę zablokowania Cieśniny Piławskiej. Celem ich działań było odcięcie wojsk krzyżackich od posiłków z Rzeszy lub Danii. Operacja polegająca na zatopieniu w cieśninie obciążonych kamieniami statków się jednak nie powiodła. Część jednostek zatonęła przed planowanym miejscem zatopienia, a 7 dalszych zatopili krzyżacy, używając dział ustawionych na Mierzei Wiślanej.

1525 - Na rynku w Krakowie książę Albrecht Hohenzollern złożył uroczysty hołd lenny polskiemu królowi Zygmuntowi I Staremu.

1580 - Kanclerz wielki koronny Jan Zamoyski wydał przywilej lokacyjny dla założonego przez siebie miasta - Zamościa.

1826 - Urodził się Konstanty Borzęcki, uczestnik Powstania Wielkopolskiego 1848 roku, rewolucji węgierskiej 1848-49; od 1849 roku przebywał w Turcji, gdzie jako Mustafa Dżaleddin Pasza dosłużył się stopnia generała dywizji.

1831 - Powstanie Listopadowe: W bitwie pod Iganiami oddziały polskie pod dowództwem gen. Ignacego Prądzyńskiego pokonały wojska rosyjskie.

1864 - W Warszawie władze carskie aresztowały Romualda Traugutta, dyktatora Powstania Styczniowego; 5 sierpnia 1864 r. został stracony na stokach Cytadeli Warszawskiej.

1865 - W Karsach koło Pacanowa urodził się Władysław Leopold Jaworski, prawnik, profesor UJ, publicysta, polityk konserwatywny; jeden z liderów Stronnictwa Prawicy Narodowej; poseł do galicyjskiego Sejmu Krajowego (1901-1914) i austriackiej Rady Państwa (1911-1918); w latach 1914-1916 prezes Naczelnego Komitetu Narodowego.

1880 - W Kukizowie pod Lwowem urodził się Jan Dąbski, polityk, działacz ruchu ludowego, członek Naczelnego Komitetu Narodowego, żołnierz Legionów Polskich, poseł na Sejm II RP, przewodniczący polskiej delegacji na polsko-sowieckie rozmowy pokojowe w 1920 roku.

1899 - W Bronowicach pod Puławami urodziła się Ewa Szelburg-Zarembina, poetka, pisarka, pedagog, pierwszy Kanclerz Kapituły Orderu Uśmiechu, autorka licznych książek dla dzieci i młodzieży.

1908 - W Zawierciu urodził się Wiktor Weintraub, historyk literatury, dyplomata, pedagog, profesor Uniwersytetu Harvarda; od 1939 roku na emigracji, współpracownik paryskiej "Kultury" i londyńskich "Wiadomości".

1917 - Podporządkowanie formacji legionowych niemieckim władzom wojskowym - powstanie Polskiej Siły Zbrojnej.

1920 - W Warszawie urodził się Maciej Słomczyński, poeta, prozaik, tłumacz literatury angielskiej i anglojęzycznej, scenarzysta; popularność przyniosły mu powieści kryminalne pisane pod pseudonimami Kazimierz Kwaśniewski ("Śmierć i Kowalski", "Zbrodniarz i panna") i Joe Alex ("Jesteś tylko diabłem", "Cichym ścigałam go lotem").

1922 - W Brześciu nad Bugiem urodził się Jerzy Lipman, operator filmowy, jeden z twórców polskiej szkoły filmowej; autor zdjęć do filmów "Pokolenie", "Cień", "Lotna", "Zamach", "Zezowate szczęście", "Nóż w wodzie", "Prawo i pięść".

1928 - W Jaśle urodził się Jerzy "Duduś" Matuszkiewicz, saksofonista, klarnecista, kompozytor jazzowy; autor muzyki do seriali "Janosik", "Stawka większa niż życie", "Kolumbowie", "Czterdziestolatek", "Wojna domowa" i "Przygody psa Cywila".

1930 - Premiera filmu "Gwiaździsta eskadra" Leonarda Buczkowskiego.

1935 - W Poznaniu urodził się Jerzy Milian, muzyk, kompozytor, wibrafonista, malarz.

1943 - Do Katynia wyjechała zaproszona przez władze niemieckie polska delegacja, w skład której weszli m.in. dr Edmund Seyfried (dyrektor Zarządu Głównego Rady Głównej Opiekuńczej) oraz pisarze Ferdynand Goetel i Jan Emil Skiwski.

1943 - Organizacja Specjalnych Akcji Bojowych Armii Krajowej dokonała zamachu bombowego na dworcu kolejowym Friedrichstrasse w Berlinie, w wyniku którego zginęło 14 osób, a 60 zostało rannych.

1943 - W Warszawie zmarł Hipolit Gliwic, ekonomista, inżynier, działacz polityczny i gospodarczy, dyplomata, senator II RP.

1945 - Rząd RP na uchodźstwie mianował Stefana Korbońskiego Delegatem Rządu na Kraj.

1946 - Urodziła się Maja Wodecka, aktorka, wystąpiła m.in. w filmach "Dancing w kwaterze Hitlera", "Człowiek z M-3", "Zbrodniarz, który ukradł zbrodnię".

1947 - We Wrocławiu urodziła się Ewa Dałkowska, aktorka, przez wiele lat związana z warszawskim Teatrem Powszechnym, obecnie występuje w stołecznym Nowym Teatrze; zagrała m.in. w filmach "Sprawa Gorgonowej", "Bez znieczulenia", "Głosy", "Kobieta z prowincji", "Korczak", "Cynga", "Body/Ciało", "Smoleńsk"; w stanie wojennym współzałożycielka Teatru Domowego, działającego poza oficjalnym obiegiem, artystka kabaretu "Pod Egidą".

1947 - W Poznaniu urodziła się Halina Frąckowiak, piosenkarka, znana z przebojów "Serca gwiazd", "Anna już tu nie mieszka", "Papierowy księżyc", "Mały elf", "Tin Pan Alley", "Idę dalej", "Bądź gotowy dziś do drogi", "Brzegi łagodne".

1951 - W Warszawie zmarł Dobiesław Damięcki, aktor teatralny i filmowy, reżyser; w czasie II wojny światowej członek konspiracyjnej Rady Teatralnej; prezes ZASP (1945-48).

1952 - Przewodniczącym Stowarzyszenia PAX został Bolesław Piasecki.

1966 - W Radzyminie urodził się Artur Żmijewski, aktor, wystąpił m.in. w filmach "Lawa", "Demony wojny wg Goi", "Psy II. Ostatnia krew", "Daleko od siebie", "W pustyni i w puszczy", "Ławeczka", "Nigdy w życiu!", "Katyń", "Mała matura 1947", "Mój rower"; popularność przyniosła mu m.in. rola Jakuba Burskiego w serialu "Na dobre i na złe" oraz tytułowa rola w serialu "Ojciec Mateusz".

1984 - W Warszawie zmarł Jakub Berman, członek KPP, działacz Związku Patriotów Polskich i Centralnego Biura Komunistów Polski; w latach 1948-1956 członek Biura Politycznego PZPR, nadzorujący m.in. stalinowski aparat bezpieczeństwa.

1986 - Sejm PRL uchwalił ustawę Prawo atomowe, regulujące zasady wykorzystania energii atomowej w Polsce.

1988 - W Warszawie zmarł Włodzimierz Boruński, aktor, reżyser, tłumacz, znany z kreacji w filmach "Zaduszki", "Salto", "Ziemia obiecana", "Zazdrość i medycyna" oraz serialach "Lalka" i "Polskie drogi".

2001 - W Monachium zmarł Tadeusz Chciuk-Celt, cichociemny, kurier rządu RP na uchodźstwie; po zakończeniu wojny redaktor i zastępca dyrektora Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa.

2004 - W Gdańsku zmarł Jacek Kaczmarski, poeta, pieśniarz, bard Solidarności; do jego najsłynniejszych utworów należą "Mury", "Obława", "Zbroja", "Lekcja historii klasycznej", "Czerwony autobus", "Epitafium dla Wysockiego", "Katyń", "Jałta", "Nasza klasa", "Ostatnia mapa Polski", "Przejście Polaków przez Morze Czerwone", "Sen Katarzyny II", "Somosierra", "Źródło" i "Rejtan, czyli raport ambasadora".

2010 - W katastrofie samolotu pod Smoleńskiem zginął prezydent RP Lech Kaczyński, jego żona Maria Kaczyńska oraz 94 inne osoby, wśród nich wielu wysokich urzędników państwowych i dowódców wojskowych; polska delegacja leciała na uroczystości 70. rocznicy zbrodni katyńskiej.

2011 - We Wrocławiu zmarł Eugeniusz Get-Stankiewicz, grafik, rzeźbiarz.

2015 - W Warszawie zmarł Andrzej Ajnenkiel, historyk, profesor IH PAN, badacz historii najnowszej oraz dziejów parlamentaryzmu polskiego.

2018 – Na Placu Piłsudskiego w Warszawie odsłonięto Pomnik Ofiar Tragedii Smoleńskiej 2010 roku oraz wmurowano kamień węgielny pod pomnik prezydenta Lecha Kaczyńskiego.

Zobacz także

2024-10-27, godz. 11:00 100 lat temu odbył się ponowny pogrzeb Henryka Sienkiewicza 100 lat temu, 27 października 1924 roku odbył się ponowny pogrzeb Henryka Sienkiewicza. Sprowadzone do Polski ze Szwajcarii prochy jednego z najwybitniejszych… » więcej 2024-10-27, godz. 09:00 80 lat temu doszło do tragicznej ucieczki z Auschwitz 80 lat temu, 27 października 1944 roku, doszło do tragicznej ucieczki więźniów z niemieckiego obozu zagłady Auschwitz. Ucieczkę zorganizowali członkowie… » więcej 2024-10-27, godz. 01:00 Kalendarium historyczne 27 października » więcej 2024-10-26, godz. 12:29 Archiwum IPN poszukuje wolontariuszy do zbierania danych o ofiarach niemieckich represji Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej poszukuje wolontariuszy, który pomogą zbierać dane o ofiarach niemieckich represji. Działalność wolontariuszy ma wesprzeć… » więcej 2024-10-26, godz. 12:20 Mecz NAC Breda dla generała Maczka Piłkarze i kibice klubu sportowego NAC Breda podczas dzisiejszego meczu uczczą pamięć żołnierzy 1. dywizji pancernej generała Maczka. 29 października 1944… » więcej 2024-10-26, godz. 01:00 Kalendarium historyczne 26 października » więcej 2024-10-26, godz. 01:00 Tadeusz Kościółek, zgładzony przez władze komunistyczne, spoczął na cmentarzu Podgórskim Uroczystości pogrzebowe Tadeusza Kościółka, skazanego na karę śmierci i zgładzonego przez władze komunistyczne w 1953 r., odbyły się w piątek na cmentarzu… » więcej 2024-10-25, godz. 15:45 Breda - odsłonięcie popiersia generała Maczka Na polskim cmentarzu wojskowym w Bredzie odsłonięto popiersie generała Stanisława Maczka. Dowodzona przez niego 1.dywizja pancerna 80 lat temu wyzwoliła miasto… » więcej 2024-10-25, godz. 11:00 Konkurs plastyczny w ramach Tygodnia Patriotycznego Muzeum Ziemi Kozielskiej i Miejska Biblioteka Publiczna w Kędzierzynie-Koźlu zapraszają dzieci i młodzież do udziału w konkursie plastycznym pod tytułem… » więcej 2024-10-25, godz. 09:00 106 lat temu został powołany Sztab Generalny Wojska Polskiego 106 lat temu, 25 października 1918 roku, Rada Regencyjna Królestwa Polskiego powołała urząd Szefa Sztabu Wojsk Polskich. Dziesięć lat później - w 1928… » więcej
12345
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »