Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » Wielkanoc - uroczystość Zmartwychwstania Pańs…
2024-03-31, 09:00 Autor: IAR/E.Porycka/K.Koziełł/dok.

Wielkanoc - uroczystość Zmartwychwstania Pańskiego

Rezurekcja w Głuchołazach [fot. Parafia Głuchołazy]
Rezurekcja w Głuchołazach [fot. Parafia Głuchołazy]
Wielkanoc jest świętem ruchomym. Podczas soboru nicejskiego w 325 roku ustalono, że będzie się ją obchodzić w pierwszą niedzielę po pierwszej wiosennej pełni Księżyca. Oznacza to, że Wielkanoc może wypaść najwcześniej 22 marca, a najpóźniej 25 kwietnia.
Z Wielkanocą powiązany jest termin większości ruchomych świąt chrześcijańskich, między innymi Środy Popielcowej, Wielkiego Postu, Wniebowstąpienia Pańskiego i Zesłania Ducha Świętego.

Obchodom Świąt Wielkanocnych i poprzedzającego je Wielkiego Tygodnia towarzyszą liczne zwyczaje ludowe, jak robienie palm, malowanie i ozdabianie jajek. Drugi dzień świąt - Poniedziałek Wielkanocny - jest często nazywany "Lanym poniedziałkiem" lub "Śmigusem-dyngusem", ze względu na zwyczaj polewania wodą osób zaprzyjaźnionych, a nawet nieznajomych.

Tradycję sięgającą średniowiecza ma tzw. procesja Emaus, często połączona z odpustem, odbywająca się w Poniedziałek Wielkanocny. Nawiązuje ona do wydarzenia opisanego w ewangelii, kiedy po zmartwychwstaniu Jezusa dwaj jego uczniowie, rozgoryczeni śmiercią mistrza, udali się z Jerozolimy do wioski Emaus. W drodze spotkali Zmartwychwstałego, który tłumaczył im proroctwa odnoszące się do Mesjasza, a na koniec dał im się poznać w znaku łamania chleba. Spowodowało to zmianę ich postawy i powrót do Jerozolimy, mimo groźby prześladowań. Niespełna 50 dni później uczestniczyli w Zesłaniu Ducha Świętego. Tradycja Emaus jest obecnie kultywowana przy klasztorze sióstr norbertanek na krakowskim Zwierzyńcu oraz w Wielkopolsce, a także w Sukowie w diecezji kieleckiej. Za granicą Emaus jest znany w Czechach i na Słowacji.

(więcej)

Wielkanoc, czyli uroczystość Zmartwychwstania Pańskiego jest to najważniejsze i najstarsze święto wszystkich chrześcijan, obchodzone od czasów apostolskich.

Korzenie Wielkanocy sięgają żydowskiej Paschy, obchodzonej na pamiątkę wyjścia ludu Izraela z niewoli egipskiej i przejścia przez Morze Czerwone. Nazwa "Pascha" - "pesach" wywodzi się z języka hebrajskiego i oznacza "wyjście", "przejście". Chrześcijanie obchodzą nową Paschę, świętując Zmartwychwstanie Jezusa, czyli jego przejście ze śmierci do życia oraz zwycięstwo nad grzechem i śmiercią.

W Watykanie papież Franciszek będzie przewodniczył o godzinie 10.00 uroczystej mszy świętej na placu św. Piotra. Następnie o godzinie 12-tej z głównej loggii bazyliki wygłosi wielkanocne orędzie i udzieli błogosławieństwa "Urbi et Orbi" - "Miastu i Światu".

W Polsce istnieje zwyczaj odprawiania o świcie mszy rezurekcyjnej (od łacińskiego "resurrectio" - "zmartwychwstanie") z procesją z Najświętszym Sakramentem, wyniesionym z Grobu Pańskiego. Towarzyszy temu uroczysty śpiew i bicie dzwonów. Tradycja ta przetrwała od czasu zaborów, kiedy obowiązywała godzina policyjna i zakazywano zgromadzeń w nocy. W Kościele powszechnym procesja rezurekcyjna kończy liturgię Wigilii Paschalnej, odbywającą się w Noc Zmartwychwstania. Mszał obowiązujący w Kościele w Polsce od 1986 roku daje do wyboru organizowanie procesji rano albo w nocy.

Niedziela Wielkanocna rozpoczyna ośmiodniowy okres świąteczny, zwany "oktawą wielkanocną". Kończy się on w II Niedzielę Wielkanocną, to jest Niedzielę Miłosierdzia Bożego, w tym roku - 7 kwietnia. Święto to ustanowił w Kościele katolickim w 2000 roku papież Jan Paweł II, podczas kanonizacji św. Faustyny Kowalskiej, orędowniczki Bożego Miłosierdzia. Dawniej II Niedzielę Wielkanocną nazywano też "Białą Niedzielą". Było to odniesienie do tradycji chrześcijan pierwszych wieków Kościoła. W ten dzień neofici ochrzczeni w Rzymie podczas Wigilii Paschalnej, ubrani w białe szaty, szli procesyjnie do kościoła św. Pankracego, by tam uczestniczyć w mszy świętej.

W wielu okolicach Polski w okresie wielkanocnym pozdrawiano się słowami: "Chrystus zmartwychwstał", na co odpowiadano: "Zmartwychwstał prawdziwie". W Kościele prawosławnym zwyczaj ten istnieje do dziś.

Okres wielkanocny trwa od Wigilii Paschalnej do niedzieli Zesłania Ducha Świętego (w tym roku - 19 maja), czyli 50 dni. Stąd nazywana jest też "Pięćdziesiątnicą".

Zobacz także

2024-05-07, godz. 07:00 Kalendarium historyczne 7 maja » więcej 2024-05-06, godz. 18:49 IPN otworzył nowe centrum edukacyjne w centrum Warszawy Instytut Pamięci Narodowej otworzył w centrum stolicy nowy Centralny Przystanek Historia imienia prezydenta Lecha Kaczyńskiego. Przy ulicy Marszałkowskiej… » więcej 2024-05-06, godz. 13:00 O archeologii na najbliższym Łambinowickim Spotkaniu Muzealnym Dobiega końca projekt „Nauka dla Społeczeństwa, społeczeństwo dla nauki w Miejscu Pamięci Narodowej w Łambinowicach”. Z tej okazji zorganizowano spotkanie… » więcej 2024-05-06, godz. 11:00 Dziś wyruszy Marsz Żywych 2024 O 13.00 z dawnego hitlerowskiego obozu Auschwitz wyruszy Marsz Żywych. W corocznym upamiętnieniu ofiar Holokaustu wezmą udział nie tylko byli ocaleni więźniowie… » więcej 2024-05-06, godz. 09:00 Święto Gwardii Szwajcarskiej 6 maja swoje święto obchodzi Gwardia Szwajcarska, od 518 lat stojąca na straży papieża i Watykanu. Tradycyjnie tego dnia na dziedzińcu Świętego Damazego… » więcej 2024-05-06, godz. 07:00 Kalendarium historyczne 6 maja » więcej 2024-05-05, godz. 13:00 79 lat temu amerykańskie wojska wyzwoliły niemiecki obóz Mauthausen-Gusen 79 lat temu, 5 maja 1945 roku, o godzinie 17-tej amerykańskie wojska wyzwoliły niemiecki obóz koncentracyjny Mauthausen-Gusen, znajdujący się na terenie zaanektowanej… » więcej 2024-05-05, godz. 11:00 Mija 85 lat od słynnej mowy sejmowej Józefa Becka 5 maja 1939 roku, minister spraw zagranicznych Józef Beck wygłosił w Sejmie słynną mowę, w której odrzucił niemieckie roszczenia względem Polski. Przemówienie… » więcej 2024-05-05, godz. 09:00 205 lat temu urodził się Stanisław Moniuszko, kompozytor i dyrygent, twórca polskiej opery narodowej 205 lat temu, 5 maja 1819 roku, urodził się Stanisław Moniuszko, kompozytor i dyrygent, twórca polskiej opery narodowej. Najważniejszy po Fryderyku Chopinie… » więcej 2024-05-05, godz. 07:00 Kalendarium historyczne 5 maja » więcej
1112131415
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »