Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » Żołnierze wyklęci - Jan Rodowicz 'Anoda'
2024-03-01, 12:00 Autor: /IAR/E.Leo/K.Koziełł/dok.

Żołnierze wyklęci - Jan Rodowicz "Anoda"

Jan Rodowicz "Anoda" [fot. źródło: pl.wikipedia.org/wiki/Jan_Rodowicz#/media/Plik:Jan_Rodowicz_(Anoda).jpg]
Jan Rodowicz "Anoda" [fot. źródło: pl.wikipedia.org/wiki/Jan_Rodowicz#/media/Plik:Jan_Rodowicz_(Anoda).jpg]
1 marca w Polsce jest obchodzony Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych. Upamiętnia tych, którzy po II wojnie światowej zbrojnie przeciwstawiali się sowietyzacji Polski i podporządkowaniu jej Związkowi Radzieckiemu.
Jedną z takich osób był porucznik Jan Rodowicz, pseudonim "Anoda", który zginął podczas brutalnego śledztwa w siedzibie Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego w Warszawie 7 stycznia 1949 roku. Miał 25 lat. Był harcerzem, żołnierzem Szarych Szeregów, oficerem Armii Krajowej, uczestniczył w najważniejszych akcjach bojowych Grup Szturmowych.

W czasie okupacji porucznik Jan Rodowicz "Anoda" brał udział między innymi w akcji pod Arsenałem, odbicia więźniów pod Celestynowem, akcji w Wilanowie. W Powstaniu Warszawskim walczył w batalionie "Zośka" na Woli i Czerniakowie. Był czterokrotnie ranny.

Po wojnie prowadził akcje propagandowe skierowane przeciwko ówczesnym władzom, rozpoznawał urzędy bezpieczeństwa publicznego i więzienia, ochraniał odprawy dowództwa Delegatury Sił Zbrojnych na Kraj. Zajmował się też ekshumacjami i pogrzebami poległych towarzyszy, a na Powązkach utworzył kwaterę powstańczą.

Ujawnił się przed Komisją Likwidacyjną byłej AK, rozpoczął studia architektoniczne na Politechnice Warszawskiej. Był inicjatorem utworzenia Archiwum Baonu "Zośka". Zachęcał kolegów do poszukiwań i zabezpieczenia materiałów historycznych dotyczących oddziału oraz pisania wspomnień.

Jan Rodowicz "Anoda" został aresztowany w Wigilię Bożego Narodzenia 24 grudnia 1948 roku przez funkcjonariuszy Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego.

Zginął 7 stycznia 1949 roku, podczas przesłuchania. Według oficjalnej wersji wyskoczył z czwartego piętra budynku UB przy Koszykowej w Warszawie. Prawdziwych okoliczności jego śmierci nie udało się jednak ustalić i do dziś nie wiadomo, czy jego samobójcza śmierć nie została upozorowana.

O śmierci "Anody" komunistyczne władze powiadomiły rodzinę dopiero niespełna dwa miesiące później - 1 marca 1949 roku. Rodzina "Anody" potajemnie przeprowadziła jego ekshumację i trumnę umieszczono w rodzinnym grobie na Cmentarzu Powązkowskim. Symboliczny grób znajduje się także w Kwaterze na Łączce na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach.

Jan Rodowicz jest patronem nagrody, którą od 2011 roku przyznaje Muzeum Powstania Warszawskiego.

W 2021 roku na dziedzińcu Ministerstwa Sprawiedliwości w Warszawie odsłonięto pomnik Jana Rodowicza. Uroczystość zgromadziła przedstawicieli władz państwowych, Instytutu Pamięci Narodowej, organizacji kombatanckich i rodziny "Anody".

Pośmiertnie został odznaczony przez prezydenta Lecha Kaczyńskiego Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski. "Anoda" jest patronem drużyn harcerskich i ulic, bohaterem filmów dokumentalnych, książek oraz spektaklu Teatru Telewizji.

Zobacz także

2024-08-21, godz. 09:00 Archiwum IPN zaprasza na VIII ogólnopolską konferencję z cyklu „Educare necesse est…”. VIII Ogólnopolska Konferencja Archiwistów i Historyków „Educare necesse est… – Życie codzienne w dokumencie, historiografii i dydaktyce od średniowiecza… » więcej 2024-08-21, godz. 22:07 Odkryto monetę i ceramikę z XV wieku W Lublinie na jednej z posesji archeolodzy odkryli relikty dawnej zabudowy. Wśród znalezisk jest moneta z XV wieku i ceramika. Archeolodzy przebadali teren ze… » więcej 2024-08-21, godz. 22:04 Uroczystość w 44. rocznicę wybuchu strajku w zakładach Fazos W 44. rocznicę wybuchu strajku w tarnogórskich zakładach Fazos w Tarnowskich Górach odprawiona została msza święta. Po niej złożono kwiaty pod Dzwonnicą… » więcej 2024-08-21, godz. 11:00 80 lat temu Niemcy wysadzili więzienie na Pawiaku 80 lat temu, 21 sierpnia 1944 roku, Niemcy wysadzili więzienie na Pawiaku. Był to ostatni etap akcji likwidacyjnej, którą rozpoczęli w lipcu 1944, w związku… » więcej 2024-08-21, godz. 09:00 56 lat temu wojska Układu Warszawskiego rozpoczęły inwazję na Czechosłowację 56 lat temu, w nocy z 20 na 21 sierpnia 1968 roku, wojska Układu Warszawskiego wkroczyły na terytorium Czechosłowacji. Interwencja zbrojna miała na celu przerwanie… » więcej 2024-08-21, godz. 01:00 Kalendarium historyczne 21 sierpnia » więcej 2024-08-20, godz. 19:20 Wspomnienia zdobycia PAST-y [DŹWIĘK] To był jeden z największych sukcesów powstańców warszawskich - 80 lat temu, 20 sierpnia 1944 roku, żołnierze batalionu "Kiliński" przy współudziale jednostek… » więcej 2024-08-20, godz. 13:00 81 lat temu zginął Tadeusz Zawadzki "Zośka", harcmistrz, podporucznik AK 81 lat temu, 20 sierpnia 1943 roku, w ataku na niemiecką strażnicę w Sieczychach koło Wyszkowa, zginął Tadeusz Zawadzki, pseudonim "Zośka", harcmistrz… » więcej 2024-08-20, godz. 11:00 80 lat temu warszawscy powstańcy zdobyli gmach PAST-y 80 lat temu, 20 sierpnia 1944 roku, warszawscy powstańcy zdobyli gmach PAST-y - Polskiej Akcyjnej Spółki Telefonicznej. Budynek pozostał w polskich rękach… » więcej 2024-08-20, godz. 09:00 104 lata temu wybuchło II powstanie śląskie 104 lata temu, w nocy z 19 na 20 sierpnia 1920 roku, wybuchło II powstanie śląskie, które miało na celu przywrócenie Górnego Śląska Polsce. Trwało do… » więcej
1718192021
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »