Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » Kalendarium historyczne
2024-01-26, 07:30 Autor: Szukała Michał / PAP

Kalendarium historyczne

Kalendarium [www.pixabay.com]
Kalendarium [www.pixabay.com]
26 stycznia
2024-01-26, 07:30

Kalendarium historyczne

1525 - W Gdańsku wybuchł bunt przeciwko rządom burmistrza Eberharda Ferbera. Mieszkańcy miasta obalili dotychczasowe władze, wprowadzili demokratyczny ustrój, skasowane zostały działające na terenie miast klasztory katolickie. Tzw. tumult gdański stłumiła dopiero interwencja zbrojna Polski.

1564 - W bitwie nad Ułą wojska litewskie dowodzone przez hetmana wielkiego litewskiego Mikołaja Rudego Radziwiłła pokonały armię rosyjską.

1699 - W Karłowicach zawarty został polsko-turecki traktat pokojowy; zgodnie z jego ustaleniami do Polski wracał Kamieniec Podolski oraz inne obszary Ukrainy.

1736 - Abdykacja Stanisława Leszczyńskiego, dotychczasowego króla Polski. To było 27 stycznia

1797 - W Petersburgu Rosja, Austria i Prusy podpisały ostateczną konwencję rozbiorową Rzeczypospolitej, dodając do niej tajny artykuł, w którym zapisano, że "samo imię Polski będzie na zawsze wymazane z prawa narodów".

1809 - W Kościelisku urodził się Jan Krzeptowski Sabała, gawędziarz, skrzypek, pieśniarz, przewodnik tatrzański, nazwany przez twórcę stylu zakopiańskiego Stanisława Witkiewicza Homerem Tatr.

1896 - W Warszawie urodziła się Maria Ossowska, socjolożka moralności, etyczka.

1898 - W Moskwie urodziła się Katarzyna Kobro, rzeźbiarka.

1917 - W Krakowie zmarła Antonina Domańska, pisarka, autorka "Paziów króla Zygmunta" i "Historii żółtej ciżemki", pierwowzór postaci Radczyni w "Weselu" Stanisława Wyspiańskiego.

1919 - Przeprowadzone zostały wybory do Sejmu Ustawodawczego, w wyniku których utworzono pierwszy parlament niepodległej Polski. Najwięcej głosów zdobyły Związek Ludowo-Narodowy i Polskie Stronnictwo Ludowe "Wyzwolenie".

1931 - W Warszawie urodził się Stanisław Królak, kolarz szosowy, pierwszy polski zwycięzca "Wyścigu Pokoju" w 1956 r.

1934 - W Berlinie podpisano polsko-niemiecką deklarację o niestosowaniu przemocy; obydwa państwa wszelkie kwestie sporne miały rozwiązywać na drodze dyplomatycznej; deklaracja została wypowiedziana jednostronnie przez III Rzeszę Niemiecką w kwietniu 1939 r.

1936 - We Włodzimierzu Wołyńskim urodził się Jan Tadeusz Stanisławski, satyryk, aktor, autor tekstów piosenek.

1942 - W warszawskim getcie oddano do użytku drewniany most dla pieszych nad ulicą Chłodną przy skrzyżowaniu z Żelazną; most łączył tzw. duże i małe getto.

1943 - W niemieckim obozie koncentracyjnym Dachau zamordowany został Michał Kozal, biskup pomocniczy diecezji włocławskiej; beatyfikowany w 1987 r.

1944 - W Brzózie niedaleko Kozienic urodził się Antoni Janusz Pastwa, rzeźbiarz, pedagog; współtwórca frontonu Teatru Wielkiego w Warszawie.

1951 - W Piątku urodził się Mieczysław Nowicki, kolarz, mistrz świata i srebrny medalista olimpijski (1976) w jeździe drużynowej na czas.

1955 - Premiera filmu "Pokolenie" w reżyserii Andrzeja Wajdy.

1964 - W Warszawie zmarł Xawery Dunikowski, rzeźbiarz; jego najsłynniejsze dzieła to cykl "Kobiety brzemienne", "Portret matki", "Macierzyństwo", Pomnik Czynu Powstańczego na Górze św. Anny; w czasie wojny więzień niemieckiego obozu Auschwitz.

1966 - W Warszawie, w klinice chirurgicznej Akademii Warszawskiej, prof. Jan Nielubowicz dokonał pierwszego w Polsce udanego przeszczepu nerki.

1972 - W Warszawie zmarł gen. Wacław Komar, działacz komunistyczny, uczestnik wojny domowej w Hiszpanii; szef II Oddziału Sztabu Generalnego LWP (1945-1947), wiceminister obrony narodowej i główny kwatermistrz LWP (1951-1953); w 1953 r. aresztowany, zwolniony bez procesu w 1956 r.; od sierpnia 1956 r. dowódca Wojsk Wewnętrznych, usunięty ze stanowiska w 1960 r.

1976 - W Warszawie zmarł Witold Doroszewski, językoznawca.

1980 - W Zakopanem odbyły się pierwsze zawody Pucharu Świata w skokach narciarskich; zwyciężył w nich Stanisław Bobak.

1982 - Sejm przyjął ustawę Karta Nauczyciela.

1984 - Sejm uchwalił nowe prawo prasowe, zgodnie z którym prasa miała "umacniać konstytucyjny ustrój PRL".

1987 - W Warszawie zmarł Adolf Ciborowski, architekt, urbanista; brał udział w obudowie zniszczonej w czasie drugiej wojny światowej Warszawy, współtworzył również koncepcję urbanistyczną odbudowy Skopje w Macedonii.

1997 - W Warszawie zmarła Mira Zimińska-Sygietyńska, aktorka, reżyser, pedagog, wieloletnia dyrektorka Zespołu "Mazowsze".

2004 - W Warszawie zmarł Aleksander Małachowski, publicysta, działacz polityczny; żołnierz AK, więzień sowieckiego łagru (1944-1945); przewodniczący Klubu Krzywego Koła (1959-1962); od 1980 r. w NSZZ "Solidarność"; internowany w stanie wojennym; w 1983 r. aresztowany za działalności w podziemnej "S"; poseł na Sejm (1989-1997; 2001-2004), wicemarszałek Sejmu (1993-1997); współzałożyciel Unii Pracy (1991); przewodniczący Zarządu Głównego PCK (1998-2004).

2012 – Rząd Donalda Tuska podpisał Umowę handlową dotyczącą zwalczania obrotu towarami podrabianymi (ACTA). Decyzja ta doprowadziła do fali protestów społecznych zakończonych odwołaniem tej decyzji.

2013 - W Cheseaux-sur-Lausanne w Szwajcarii zmarł Stefan Kudelski, elektronik, wynalazca; twórca magnetofonów Nagra, które zrewolucjonizowały technikę rejestracji dźwięku.

2016 - W Warszawie zmarł Jerzy Tomaszewski, artysta-fotografik; twórca ok. 2 tys. zdjęć z Powstania Warszawskiego, w czasie którego był fotoreporterem i korespondentem przygotowującym materiały dla Delegata Rządu na Kraj i Komendanta Głównego Armii Krajowej.

2021 – W Koninie zmarł Szymon Pawlicki, aktor, działacz "Solidarności", uczestnik strajku w sierpniu 1980 r. w Stoczni Gdańskiej, represjonowany przez władze komunistyczne za aktywność w podziemnych strukturach "S".

Zobacz także

2024-01-19, godz. 13:00 79 lat temu została rozwiązana Armia Krajowa 79 lat temu, 19 stycznia 1945 roku, została rozwiązana Armia Krajowa - siły zbrojne Polskiego Państwa Podziemnego - największa konspiracyjna armia podczas… » więcej 2024-01-19, godz. 11:00 95 lat temu urodziła się Hanna Szczepanowska, harcerka, żołnierz AK 95 lat temu, 19 stycznia 1929 roku, urodziła się Hanna Szczepanowska, podczas II wojny światowej harcerka Szarych Szeregów, pseudonim "Heban", żołnierz Armii… » więcej 2024-01-19, godz. 09:30 Uroczystości pogrzebowe księcia Andrzeja Lubomirskiego, ordynata przeworskieg 19 stycznia w Przeworsku rozpoczną się dwudniowe uroczystości pogrzebowe księcia Andrzeja Lubomirskiego, ostatniego ordynata przeworskiego, zmarłego w 1953… » więcej 2024-01-19, godz. 09:00 Powstanie Narodowy Instytut Dziedzictwa Ministerstwo kultury i dziedzictwa narodowego poinformowało o połączeniu Narodowego Instytutu Dziedzictwa oraz Narodowego Instytutu Konserwacji Zabytków. W… » więcej 2024-01-19, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 19 stycznia » więcej 2024-01-18, godz. 16:00 105 lat temu powstał Polski Czerwony Krzyż 105 lat temu - 18 stycznia 1919 roku - powstał Polski Czerwony Krzyż. Jest to najstarsza polska organizacja humanitarna, zajmująca się udzielaniem pomocy ofiarom… » więcej 2024-01-18, godz. 15:00 105 lat temu rozpoczęła się paryska konferencja pokojowa 105 lat temu - 18 stycznia 1919 roku - rozpoczęła się konferencja pokojowa w Paryżu, w czasie której został zawarty traktat wersalski, wprowadzający nowy… » więcej 2024-01-18, godz. 13:00 110 lat temu urodził się błogosławiony Jan Macha, kapłan i męczennik 110 lat temu, 18 stycznia 1914 roku, urodził się ksiądz Jan Macha, bohater narodowy i męczennik. Podczas II wojny światowej został zamordowany przez Niemców… » więcej 2024-01-18, godz. 11:00 175 lat temu urodził się Aleksander Świętochowski, pisarz, publicysta i działacz społeczny 175 lat temu, 18 stycznia 1849 roku, urodził się Aleksander Świętochowski, doktor filozofii, pisarz i publicysta, dramaturg, a także działacz społeczny… » więcej 2024-01-18, godz. 09:00 Ekshumacja szczątków znalezionych przy budowie obwodnicy Gryfina z opóźnieniem Do połowy marca może potrwać ekshumacja szczątków żołnierzy pochowanych w okolicach Gryfina w czasie drugiej wojny światowej. Na ich groby natrafiono w… » więcej
7980818283
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »