Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 35 lat temu zginął ksiądz Stefan Niedzielak, opiekun…
2024-01-21, 11:00 Autor: IAR/E.Porycka/K.Koziełł/dok.

35 lat temu zginął ksiądz Stefan Niedzielak, opiekun Rodzin Katyńskich

Ks. Stefan Niedzielak, rzymskokatolicki prałat, kapelan Armii Krajowej i WiN-u, współzałożyciel Rodzin Katyńskich [fot. domena publiczna]
Ks. Stefan Niedzielak, rzymskokatolicki prałat, kapelan Armii Krajowej i WiN-u, współzałożyciel Rodzin Katyńskich [fot. domena publiczna]
35 lat temu, w nocy z 20 na 21 stycznia 1989 roku, zginął ksiądz Stefan Niedzielak, proboszcz parafii św. Karola Boromeusza na Powązkach, współzałożyciel i opiekun Rodzin Katyńskich. Zwłoki duchownego znaleziono nad ranem, na plebanii kościoła. Sprawcy do dziś nie zostali wykryci, zaginęły też dowody zebrane na miejscu zbrodni.
Podczas II wojny światowej ksiądz Niedzielak był kapelanem Armii Krajowej, kurierem Delegatury Rządu na Kraj. Latem 1944 roku przewiózł z Warszawy do Krakowa dla arcybiskupa Adama Sapiehy tzw. depozyt katyński, czyli dowody przeprowadzonej przez Niemców ekshumacji grobów w Katyniu. Uczestniczył w Powstaniu Warszawskim. Po wojnie był członkiem antykomunistycznego Zrzeszenia "Wolność i Niezawisłość".

Ksiądz Niedzielak publicznie upominał się o prawdę w sprawie sowieckiej zbrodni popełnionej na Polakach w Katyniu w 1940 roku. Był współtwórcą Narodowego Sanktuarium Poległym i Pomordowanych na Wschodzie na Powązkach. W 1984 roku zainicjował odsłonięcie na ścianie powązkowskiego kościoła poświęconego im epitafium. Dzięki niemu w 1981 roku na Cmentarzu Powązkowskim stanął Krzyż Katyński, pierwszy w Polsce pomnik upamiętniający prawdę o zbrodni katyńskiej. Kilkutonowy monument z granitu został usunięty przez bezpiekę tej samej nocy. Księdza Niedzielaka nazywano "opiekunem" Dolinki Katyńskiej.

Duchowny był nękany i szykanowany przez PRL-owskie służby, otrzymywał anonimowe listy i telefony z pogróżkami, życzeniami śmierci i wyzwiskami. Bezpieka wielokrotnie podejmowała próby zastraszenia go, pobicia czy porwania. Po śmierci księdza ogłoszono, że przyczyną jego zgonu był upadek z fotela. Później prokuratura wprawdzie przyznała, że został z premedytacją pozbawiony życia przez profesjonalnych morderców, jednak w październiku 1990 roku śledztwo umorzono z powodu "niewykrycia sprawców". Zażalenie na tę decyzję złożył mecenas Jan Olszewski, późniejszy premier RP. Postępowanie wznowione w 1991 roku, zostało zamknięte po dwóch latach, bez żadnych rezultatów.

Uroczystościom pogrzebowym księdza Niedzielaka, 26 stycznia 1989 roku, przewodniczył ówczesny prymas Polski kardynał Józef Glemp. Przybyli biskupi, liczni księża, żołnierze Armii Krajowej, delegacja Solidarności i wielotysięczne rzesze ludzi.

Nazwany "ostatnią ofiarą Katynia", ksiądz Stefan Niedzielak był jednym z trzech kapłanów zamordowanych w 1989 roku. Niedługo potem, 30 stycznia, zginął ksiądz Stanisław Suchowolec, a 11 lipca - ksiądz Sylwester Zych. Kilka lat wcześniej, w 1984 roku, męczeńską śmiercią zmarł ksiądz Jerzy Popiełuszko, beatyfikowany w 2010 roku.

(więcej)

Stefan Niedzielak urodził się 1 września 1914 roku w Płocku. Ukończył Wyższe Metropolitarne Seminarium Duchowne w Warszawie. Święcenia kapłańskie otrzymał w 1940 roku w katedrze św. Jana Chrzciciela. W czasie okupacji niemieckiej pracował w parafiach Wiskitki i Bolimów oraz w Łowiczu.

Pełniąc funkcję kapelana Łódzkiego Okręgu Armii Krajowej, jako specjalny kurier dostarczał zaszyfrowane meldunki dla arcybiskupa Adama Sapiehy. Jego najważniejszą misją było przewiezienie latem 1944 roku z Warszawy do Krakowa tzw. depozytu katyńskiego. Ksiądz Niedzielak został odznaczony Krzyżem Armii Krajowej.

W 1946 roku powrócił do Warszawy. Za działalność w WiN został aresztowany na kilka miesięcy. Po wyjściu na wolność zaangażował się w odbudowę kościoła na Solcu, a następnie na placu Grzybowskim. Od 1957 roku pełnił funkcję rektora kościoła św. Karola Boromeusza na Powązkach. Przez kilka lat był też dyrektorem warszawskich cmentarzy. W latach 1961-1976 pełnił funkcję proboszcza w kościele Matki Bożej Loretańskiej na Pradze i jednocześnie - duszpasterza Służby Zdrowia. W 1977 powrócił na Powązki. Tam zapoczątkował odprawianie mszy za ojczyznę.

Ksiądz Stefan Niedzielak przez lata wspierał repatriantów z Rosji i Kazachstanu, organizował wysyłkę książek do Polaków żyjących w krajach dawnego Związku Radzieckiego. Pośmiertnie, w 2008 roku, został odznaczony przez prezydenta Lecha Kaczyńskiego Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski.

W 2009 roku Prokuratura Okręgowa Warszawa-Praga, z powodu niewykrycia sprawców, umorzyła śledztwo w sprawie zniknięcia dowodów rzeczowych z akt sprawy zabójstwa księdza Niedzielaka.

Zobacz także

2024-08-06, godz. 11:00 110 lat temu I Kompania Kadrowa rozpoczęła historyczny Marsz ku Wolności 110 lat temu, 6 sierpnia 1914 roku, przed świtem Pierwsza Kompania Kadrowa, utworzona trzy dni wcześniej przez Józefa Piłsudskiego, rozpoczęła historyczny… » więcej 2024-08-06, godz. 09:00 Mija 135. rocznica urodzin Kazimiery Iłłakowiczówny, poetki i sekretarza marszałka Piłsudskiego 135 lat temu, 6 sierpnia 1889 roku, urodziła się Kazimiera Iłłakowiczówna, poetka, autorka utworów dramatycznych i przekładów literackich. Nazywana "Iłłą"… » więcej 2024-08-06, godz. 01:00 Kalendarium historyczne 6 sierpnia » więcej 2024-08-05, godz. 15:00 80 lat temu żołnierze Armii Krajowej uwolnili więźniów KL Warschau 80 lat temu, 5 sierpnia 1944 roku, w piątym dniu Powstania Warszawskiego, żołnierze Batalionu "Zośka" Armii Krajowej w brawurowej akcji zdobyli niemiecki nazistowski… » więcej 2024-08-05, godz. 13:00 80 lat temu rozpoczęła się Rzeź Woli [DŹWIĘK] 80 lat temu rozpoczęła się Rzeź Woli, czyli masakra cywilnej ludności Warszawy, dokonana przez oddziały SS oraz niemieckie siły policyjne. Liczba ofiar… » więcej 2024-08-05, godz. 11:00 Wystawa „Służba członkiń Przysposobienia Wojskowego Kobiet w Powstaniu Warszawskim” Były łączniczkami, sanitariuszkami, przeprowadzały cywilów kanałami, angażowały się w działania bojowe. W siedzibie głównej Muzeum Niepodległości… » więcej 2024-08-05, godz. 10:58 160. rocznica stracenia Romualda Traugutta i 4 innych przywódców Powstania Styczniowego 160 lat temu, 5 sierpnia 1864 roku, na stokach Cytadeli Warszawskiej władze carskie przeprowadziły egzekucję generała Romualda Traugutta, dyktatora Powstania… » więcej 2024-08-05, godz. 09:00 Armia rozpoczyna przygotowania do święta wojska Polscy żołnierze rozpoczynają przygotowania do obchodów święta wojska, które przypada 15 sierpnia. Uroczystości zwieńczy defilada, która po raz kolejny… » więcej 2024-08-05, godz. 01:00 Kalendarium historyczne 5 sierpnia » więcej 2024-08-04, godz. 11:00 Otwarto wystawę "Cudzoziemcy w Powstaniu Warszawskim" Brytyjczycy, Francuzi, Słowacy, Gruzini. Przedstawiciele między innymi tych narodowości włączyli się 80 lat temu w walkę o wyzwolenie Warszawy. Ich losy… » więcej
23456
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »