Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » Kalendarium historyczne
2024-01-16, 07:30 Autor: Szukała Michał / PAP

Kalendarium historyczne

Kalendarium [www.pixabay.com]
Kalendarium [www.pixabay.com]
16 stycznia
1791 - W Strzałkowie koło Stopnicy urodził się Henryk Dembiński, działacz emigracyjny, uczestnik wojen napoleońskich; w Powstaniu Listopadowym generał dywizji i gubernator Warszawy; w czasie rewolucji węgierskiej dowódca Armii Północnej, szef sztabu, przejściowo wódz naczelny armii węgierskiej.

1811 - W Łowkowicach urodził się Jan Dzierżon, duchowny, pionier polskiego pszczelarstwa.

1816 – Dekretem namiestnika gen. Józefa Zajączka został wprowadzony nowy podział administracyjny ziem Królestwa Polskiego, dzielący je na województwa, obwody i powiaty.

1826 - W Szostakowie w pow. brzeskim urodził się Romuald Traugutt, generał, dyktator Powstania Styczniowego; skazany przez władze carskie na karę śmierci i stracony w sierpniu 1864 r. na stokach warszawskiej Cytadeli.

1827 - W Szulakach na Podolu urodziła się Marcelina Darowska, zakonnica, mistyczka, założycielka Zgromadzenia Sióstr Niepokalanego Poczęcia NMP (niepokalanek), beatyfikowana w roku 1996.

1867 - W Poznaniu zmarła Konstancja Łubieńska, pisarka, publicystka, założycielka "Dziennika Domowego", przyjaciółka Adama Mickiewicza.

1891 - W Warszawie urodził się Tadeusz Kasprzycki, członek Związku Walki Czynnej i Związku Strzeleckiego, dowódca Pierwszej Kompanii Kadrowej, komendant Polskiej Organizacji Wojskowej; generał Wojska Polskiego, ostatni minister spraw wojskowych II RP.

1919 - Naczelnik Państwa Józef Piłsudski powołał Ignacego Paderewskiego na stanowisko prezesa Rady Ministrów i jednocześnie ministra spraw zagranicznych oraz delegata polskiego na konferencję pokojową w Paryżu.

1919 - We Lwowie zmarł Antoś Petrykiewicz, 13-letni obrońca Lwowa, ciężko ranny w walkach z Ukraińcami; pośmiertnie odznaczony Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari; jest najmłodszym kawaler orderu VM.

1920 – Powołano Radę Ligi Narodów – najważniejszy stały organ tej organizacji międzynarodowej.

1923 - W Krakowie urodziła się Zofia Artymowska, malarka, graficzka; tworzyła dzieła abstrakcyjne.

1935 - W Morges w Szwajcarii zmarła Helena Paderewska, żona Ignacego Jana Paderewskiego, inicjatorka powstania i działaczka Polskiego Czerwonego Krzyża.

1941 - W Krakowie urodziła się Ewa Demarczyk, piosenkarka, związana m.in. z "Piwnicą pod Baranami"; do najbardziej znanych pieśni wykonywanych przez nią należą: "Karuzela z Madonnami", "Taki pejzaż", "Grande Valse Brillante", "Czarne Anioły", "Wiersze wojenne", "Cyganka", "Skrzypek Hercowicz".

1942 - Początek deportacji ludności żydowskiej z łódzkiego getta do niemieckiego obozu zagłady Kulmhof w Chełmnie nad Nerem.

1942 - Z oddziału kobiecego na Pawiaku przy ul. Dzielnej w Warszawie uciekły trzy więźniarki polityczne: Ewa Dreżepolska, Zofia Przybytkowska i Teofila Ull; była to jedyna w czasie niemieckiej okupacji udana ucieczka kobiet z tego więzienia.

1943 - W Warszawie zmarł Wincenty Rapacki, aktor, śpiewak, tłumacz.

1944 - W Łodzi urodził się Andrzej Niemczyk, siatkarz, trener, selekcjoner reprezentacji kobiet w siatkówce, z którą zdobył dwa złote medale mistrzostw Europy (2003, 2005).

1945 - Z niemieckiego obozu koncentracyjnego KL Plaszow wysłano ostatni transport więźniów do obozu zagłady Auschwitz-Birkenau.

1945 - W Warszawie zamordowana została przez Niemców Róża Etkin-Moszkowska, pianistka, laureatka III nagrody I Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka Chopina (1927); w czasie niemieckiej okupacji ukrywała się ze względu na swoje żydowskie pochodzenie.

1945 - W obozie koncentracyjnym Neuengamme w Hamburgu zmarł Jerzy Paczkowski, poeta, satyryk, redaktor "Cyrulika Warszawskiego", dyplomata, żołnierz francuskiego ruchu oporu.

1945 - W Ostrowcu Świętokrzyskim funkcjonariusz PPR i Armii Ludowej mianowany przez władze w Lublinie wojewodą kieleckim Jan Foremniak wraz z kilkoma wspólnikami dokonał napadu rabunkowego na prywatne mieszkanie, podczas którego został zastrzelony przez żołnierza AK Stanisława Kosickiego. Wydarzenie to, po spreparowaniu przez komunistów, stało się kanwą propagandowej powieści Jerzego Andrzejewskiego "Popiół i diament".

1953 - W Warszawie zmarł Artur Śliwiński, historyk, pisarz, publicysta; członek PPS-Frakcji Rewolucyjnej; przewodniczący Centralnego Komitetu Narodowego w Warszawie (1915-1916), bliski współpracownik Józefa Piłsudskiego; premier RP (1922), senator (1935-1938); dyrektor Polskiego Banku Komunalnego (1932-1939).

1953 - W Szczecinie urodził się Wojciech Wysocki, aktor; wystąpił m.in. w filmach "Godzina W", "Wierna rzeka", "Życie wewnętrzne", "Pismak", a także serialu "Ranczo".

1957 - W Siemianowicach Śląskich urodził się Krzysztof Globisz, aktor od 1981 r. związany ze Starym Teatrem w Krakowie, profesor krakowskiej PWST; zagrał m.in. w "Krótkim filmie o zabijaniu" Krzysztofa Kieślowskiego oraz "Wszystko, co najważniejsze" Roberta Glińskiego; sympatię widzów przyniosły mu role anioła Giordana w filmach "Anioł w Krakowie" i "Zakochany anioł".

1959 - Utworzono Kampinoski Park Narodowy oraz Karkonoski Park Narodowy.

1961 - Do Polski powróciła z Kanady druga część bezcennych zbiorów wawelskich, wśród nich 132 arrasy i liczne militaria.

1963 - W Mrągowie urodził się Wojciech Malajkat, aktor; dyrektor Teatru Syrena w latach 2009 - 2014; od 2016 r. rektor Akademii Teatralnej w Warszawie; wystąpił m.in. w filmach "VIP", "Piękna nieznajoma", "Wielki Tydzień" oraz "Ogniem i mieczem".

1968 - Ministerstwo Kultury i Sztuki powiadomiło dyrekcję Teatru Narodowego, że z dniem 1 lutego przedstawienie "Dziadów" w reżyserii Kazimierza Dejmka zostanie zawieszone - spektakl spotkał się z ostrą krytyką kierownictwa PZPR, które uznało je za "antyrosyjskie, antyradzieckie i religianckie".

1984 - W Warszawie zmarł Józef Nowak, aktor teatralny i filmowy; wystąpił m.in. w filmach "Celuloza", "Drugi brzeg", "Westerplatte", "Hasło Korn", "Hydrozagadka", "Wiosna panie sierżancie", a także w serialu "Dom".

1989 - W Warszawie rozpoczęła się druga część obrad X Plenum KC PZPR; po burzliwych dyskusjach, dotyczących podjęcia rozmów z Solidarnością, przyjęto uchwałę w sprawie pluralizmu politycznego i związkowego.

2002 - Prezydent Rosji Władimir Putin rozpoczął wizytę w Polsce; podczas której poruszono m.in. kwestię weryfikacji umów na dostarczanie rosyjskiego gazu. Putin przekazał dokumenty pochodzące z teczki personalnej gen. Władysława Sikorskiego z lat 1902-1939.

2003 - W Warszawie zmarł Henryk Czyż, dyrygent, kompozytor, pedagog.

2009 – Odbył się ostatni lot sowieckiego samolotu transportowego An-26 Sił Powietrznych RP. Samoloty zostały zastąpione przez nowe transportowce CASA C-295.

2016 – W Warszawie zmarł Kazimierz Kąkol, żołnierz Armii Krajowej, powstaniec warszawski, działacz komunistyczny, w latach 1974–1980 minister–kierownik Urzędu do Spraw Wyznań.

Zobacz także

2024-02-11, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 11 lutego » więcej 2024-02-10, godz. 15:00 104 lata temu odbyły się zaślubiny Polski z Bałtykiem 104 lata temu, 10 lutego 1920 roku, odbyły się zaślubiny Polski z Bałtykiem. Tego dnia w Pucku generał broni Józef Haller, dowódca Frontu Pomorskiego, wrzucił… » więcej 2024-02-10, godz. 13:45 105 lat temu po raz pierwszy zebrał się Sejm Ustawodawczy 105 lat temu, 10 lutego 1919 roku, Tymczasowy Naczelnik Państwa Józef Piłsudski otworzył pierwszą sesję Sejmu Ustawodawczego. Ten jednoizbowy Sejm, wybrany… » więcej 2024-02-10, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 10 lutego » więcej 2024-02-09, godz. 21:15 Cykl filmowy IPN-u kolejny odcinek Można już oglądać kolejny odcinek cyklu filmowego Instytutu Pamięci Narodowej "Polacy ratujący Żydów - Nie tylko Ulmowie". Tym razem poświęcony jest… » więcej 2024-02-09, godz. 13:00 25 lat temu zmarł profesor Aleksander Gieysztor, wieloletni dyrektor Zamku Królewskiego 25 lat temu, 9 lutego 1999 roku, zmarł profesor Aleksander Gieysztor, historyk, jeden z najbardziej cenionych polskich mediewistów, wykładowca Uniwersytetu… » więcej 2024-02-09, godz. 11:00 81 lat temu oddział UPA wymordował mieszkańców polskiej wsi Parośla 81 lat temu, 9 lutego 1943 roku, oddział Ukraińskiej Powstańczej Armii wymordował mieszkańców polskiej wsi Parośla w powiecie sarneńskim na Wołyniu. Zginęło… » więcej 2024-02-09, godz. 09:00 84. rocznica pierwszej masowej deportacji Polaków na Wschód 84 lata temu, w nocy z 9 na 10 lutego 1940 roku, rozpoczęła się pierwsza z czterech masowych deportacji Polaków na Sybir, przeprowadzona przez Sowietów, którzy… » więcej 2024-02-09, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 9 lutego » więcej 2024-02-08, godz. 13:00 15 lutego w Muzeum Auschwitz polska premiera filmu „Strefa interesów” Polska premiera filmu „Strefa interesów”, uhonorowanego Grand Prix na festiwalu w Cannes i pięciokrotnie nominowanego do Oscara, odbędzie się 15 lutego… » więcej
8283848586
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »