Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » Kalendarium historyczne
2024-01-16, 07:30 Autor: Szukała Michał / PAP

Kalendarium historyczne

Kalendarium [www.pixabay.com]
Kalendarium [www.pixabay.com]
16 stycznia
1791 - W Strzałkowie koło Stopnicy urodził się Henryk Dembiński, działacz emigracyjny, uczestnik wojen napoleońskich; w Powstaniu Listopadowym generał dywizji i gubernator Warszawy; w czasie rewolucji węgierskiej dowódca Armii Północnej, szef sztabu, przejściowo wódz naczelny armii węgierskiej.

1811 - W Łowkowicach urodził się Jan Dzierżon, duchowny, pionier polskiego pszczelarstwa.

1816 – Dekretem namiestnika gen. Józefa Zajączka został wprowadzony nowy podział administracyjny ziem Królestwa Polskiego, dzielący je na województwa, obwody i powiaty.

1826 - W Szostakowie w pow. brzeskim urodził się Romuald Traugutt, generał, dyktator Powstania Styczniowego; skazany przez władze carskie na karę śmierci i stracony w sierpniu 1864 r. na stokach warszawskiej Cytadeli.

1827 - W Szulakach na Podolu urodziła się Marcelina Darowska, zakonnica, mistyczka, założycielka Zgromadzenia Sióstr Niepokalanego Poczęcia NMP (niepokalanek), beatyfikowana w roku 1996.

1867 - W Poznaniu zmarła Konstancja Łubieńska, pisarka, publicystka, założycielka "Dziennika Domowego", przyjaciółka Adama Mickiewicza.

1891 - W Warszawie urodził się Tadeusz Kasprzycki, członek Związku Walki Czynnej i Związku Strzeleckiego, dowódca Pierwszej Kompanii Kadrowej, komendant Polskiej Organizacji Wojskowej; generał Wojska Polskiego, ostatni minister spraw wojskowych II RP.

1919 - Naczelnik Państwa Józef Piłsudski powołał Ignacego Paderewskiego na stanowisko prezesa Rady Ministrów i jednocześnie ministra spraw zagranicznych oraz delegata polskiego na konferencję pokojową w Paryżu.

1919 - We Lwowie zmarł Antoś Petrykiewicz, 13-letni obrońca Lwowa, ciężko ranny w walkach z Ukraińcami; pośmiertnie odznaczony Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari; jest najmłodszym kawaler orderu VM.

1920 – Powołano Radę Ligi Narodów – najważniejszy stały organ tej organizacji międzynarodowej.

1923 - W Krakowie urodziła się Zofia Artymowska, malarka, graficzka; tworzyła dzieła abstrakcyjne.

1935 - W Morges w Szwajcarii zmarła Helena Paderewska, żona Ignacego Jana Paderewskiego, inicjatorka powstania i działaczka Polskiego Czerwonego Krzyża.

1941 - W Krakowie urodziła się Ewa Demarczyk, piosenkarka, związana m.in. z "Piwnicą pod Baranami"; do najbardziej znanych pieśni wykonywanych przez nią należą: "Karuzela z Madonnami", "Taki pejzaż", "Grande Valse Brillante", "Czarne Anioły", "Wiersze wojenne", "Cyganka", "Skrzypek Hercowicz".

1942 - Początek deportacji ludności żydowskiej z łódzkiego getta do niemieckiego obozu zagłady Kulmhof w Chełmnie nad Nerem.

1942 - Z oddziału kobiecego na Pawiaku przy ul. Dzielnej w Warszawie uciekły trzy więźniarki polityczne: Ewa Dreżepolska, Zofia Przybytkowska i Teofila Ull; była to jedyna w czasie niemieckiej okupacji udana ucieczka kobiet z tego więzienia.

1943 - W Warszawie zmarł Wincenty Rapacki, aktor, śpiewak, tłumacz.

1944 - W Łodzi urodził się Andrzej Niemczyk, siatkarz, trener, selekcjoner reprezentacji kobiet w siatkówce, z którą zdobył dwa złote medale mistrzostw Europy (2003, 2005).

1945 - Z niemieckiego obozu koncentracyjnego KL Plaszow wysłano ostatni transport więźniów do obozu zagłady Auschwitz-Birkenau.

1945 - W Warszawie zamordowana została przez Niemców Róża Etkin-Moszkowska, pianistka, laureatka III nagrody I Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka Chopina (1927); w czasie niemieckiej okupacji ukrywała się ze względu na swoje żydowskie pochodzenie.

1945 - W obozie koncentracyjnym Neuengamme w Hamburgu zmarł Jerzy Paczkowski, poeta, satyryk, redaktor "Cyrulika Warszawskiego", dyplomata, żołnierz francuskiego ruchu oporu.

1945 - W Ostrowcu Świętokrzyskim funkcjonariusz PPR i Armii Ludowej mianowany przez władze w Lublinie wojewodą kieleckim Jan Foremniak wraz z kilkoma wspólnikami dokonał napadu rabunkowego na prywatne mieszkanie, podczas którego został zastrzelony przez żołnierza AK Stanisława Kosickiego. Wydarzenie to, po spreparowaniu przez komunistów, stało się kanwą propagandowej powieści Jerzego Andrzejewskiego "Popiół i diament".

1953 - W Warszawie zmarł Artur Śliwiński, historyk, pisarz, publicysta; członek PPS-Frakcji Rewolucyjnej; przewodniczący Centralnego Komitetu Narodowego w Warszawie (1915-1916), bliski współpracownik Józefa Piłsudskiego; premier RP (1922), senator (1935-1938); dyrektor Polskiego Banku Komunalnego (1932-1939).

1953 - W Szczecinie urodził się Wojciech Wysocki, aktor; wystąpił m.in. w filmach "Godzina W", "Wierna rzeka", "Życie wewnętrzne", "Pismak", a także serialu "Ranczo".

1957 - W Siemianowicach Śląskich urodził się Krzysztof Globisz, aktor od 1981 r. związany ze Starym Teatrem w Krakowie, profesor krakowskiej PWST; zagrał m.in. w "Krótkim filmie o zabijaniu" Krzysztofa Kieślowskiego oraz "Wszystko, co najważniejsze" Roberta Glińskiego; sympatię widzów przyniosły mu role anioła Giordana w filmach "Anioł w Krakowie" i "Zakochany anioł".

1959 - Utworzono Kampinoski Park Narodowy oraz Karkonoski Park Narodowy.

1961 - Do Polski powróciła z Kanady druga część bezcennych zbiorów wawelskich, wśród nich 132 arrasy i liczne militaria.

1963 - W Mrągowie urodził się Wojciech Malajkat, aktor; dyrektor Teatru Syrena w latach 2009 - 2014; od 2016 r. rektor Akademii Teatralnej w Warszawie; wystąpił m.in. w filmach "VIP", "Piękna nieznajoma", "Wielki Tydzień" oraz "Ogniem i mieczem".

1968 - Ministerstwo Kultury i Sztuki powiadomiło dyrekcję Teatru Narodowego, że z dniem 1 lutego przedstawienie "Dziadów" w reżyserii Kazimierza Dejmka zostanie zawieszone - spektakl spotkał się z ostrą krytyką kierownictwa PZPR, które uznało je za "antyrosyjskie, antyradzieckie i religianckie".

1984 - W Warszawie zmarł Józef Nowak, aktor teatralny i filmowy; wystąpił m.in. w filmach "Celuloza", "Drugi brzeg", "Westerplatte", "Hasło Korn", "Hydrozagadka", "Wiosna panie sierżancie", a także w serialu "Dom".

1989 - W Warszawie rozpoczęła się druga część obrad X Plenum KC PZPR; po burzliwych dyskusjach, dotyczących podjęcia rozmów z Solidarnością, przyjęto uchwałę w sprawie pluralizmu politycznego i związkowego.

2002 - Prezydent Rosji Władimir Putin rozpoczął wizytę w Polsce; podczas której poruszono m.in. kwestię weryfikacji umów na dostarczanie rosyjskiego gazu. Putin przekazał dokumenty pochodzące z teczki personalnej gen. Władysława Sikorskiego z lat 1902-1939.

2003 - W Warszawie zmarł Henryk Czyż, dyrygent, kompozytor, pedagog.

2009 – Odbył się ostatni lot sowieckiego samolotu transportowego An-26 Sił Powietrznych RP. Samoloty zostały zastąpione przez nowe transportowce CASA C-295.

2016 – W Warszawie zmarł Kazimierz Kąkol, żołnierz Armii Krajowej, powstaniec warszawski, działacz komunistyczny, w latach 1974–1980 minister–kierownik Urzędu do Spraw Wyznań.

Zobacz także

2024-08-30, godz. 13:10 Piekło Starego Miasta 80 lat temu sytuacja powstańców warszawskich na Starym Mieście była krytyczna. Okrążona dzielnica była celem nieustannych niemieckich bombardowań, brakowało… » więcej 2024-08-30, godz. 13:00 „Sztafeta Pokoju” - start w niedzielę o 9:00 w Byczynie Przed uczestnikami dystans 62 kilometrów przez pięć gmin w województwach opolskim, łódzkim i wielkopolskim, a rajd to wyjątkowy, bo w trakcie niego uczczonych… » więcej 2024-08-30, godz. 11:00 Mijają 44 lata od podpisania porozumień szczecińskich 44 lata temu, 30 sierpnia 1980 roku, komunistyczne władze, reprezentowane przez wicepremiera Kazimierza Barcikowskiego, podpisały porozumienie ze strajkującymi… » więcej 2024-08-30, godz. 09:00 Archiwalne zdjęcia z 1939 roku przed Archiwum Państwowym w Opolu Wystawa zatytułowana "Zaczęło się w powietrzu. Trudna historia (nie)znanego lotniska w dokumentach archiwalnych" - to propozycja Archiwum Państwowego w Opolu… » więcej 2024-08-30, godz. 01:00 Kalendarium historyczne 30 sierpnia » więcej 2024-08-29, godz. 15:00 Premiera filmu „Powrót z niepamięci” Fundacji Nobiscum w programie Europejskich Dni Kultury Żydowskiej „Powrót z niepamięci” - „Erasing oblivion”- to tytuł filmu o historii żydowskich rodzin Bomzonów i Brygartów z Płocka. Dokument powstał w ramach… » więcej 2024-08-29, godz. 13:00 PATRO (30.08-01.09): Niemodlin świętuje 800-lecie Niemodlin obchodzi w tym roku 800-lecie. Z tej okazji już w najbliższy weekend odbędą się obchody tego wyjątkowego jubileuszu. Wszystko zacznie w piątek… » więcej 2024-08-29, godz. 11:00 80. rocznica Słowackiego Powstania Narodowego Słowacy obchodzą dziś (29.08) osiemdziesiątą rocznicę wybuchu Słowackiego Powstania Narodowego. Centralne uroczystości mają miejsce w Bańskiej Bystrzycy… » więcej 2024-08-29, godz. 09:00 80 lat temu Niemcy zlikwidowali getto w Łodzi Mija 80 lat od likwidacji łódzkiego getta, największego na ziemiach wcielonych do III Rzeszy. 29 sierpnia 1944 roku Niemcy wywieźli do Auschwitz-Birkenau ostatnią… » więcej 2024-08-29, godz. 01:00 Kalendarium historyczne 29 sierpnia » więcej
56789
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »