Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 132 lata temu urodził się Melchior Wańkowicz…
2024-01-10, 09:00 Autor: IAR/E.Leo/K.Koziełł/dok.

132 lata temu urodził się Melchior Wańkowicz, pisarz, publicysta, mistrz reportażu

Melchior Wańkowicz po bitwie o Monte Cassino na szczycie „Widma” [fot. ze zbiorów Narodowego Archiwum Cyfrowego]
Melchior Wańkowicz po bitwie o Monte Cassino na szczycie „Widma” [fot. ze zbiorów Narodowego Archiwum Cyfrowego]
132 lata temu, 10 stycznia 1892 roku, urodził się Melchior Wańkowicz, wybitny pisarz, publicysta i dziennikarz. Był mistrzem opowieści reportażowej, łączącej fakty z elementami fikcji literackiej. Korespondent wojenny Armii Andersa i uczestnik bitwy pod Monte Cassino. W latach 60. sygnatariusz tzw. Listu 34, w którym polscy intelektualiści zaprotestowali między innymi przeciwko narzuconej przez komunistów cenzurze. Zmarł w 1974 roku.
Decyzją Sejmu Melchior Wańkowicz jest jednym z patronów roku 2024. Nazywany "ojcem polskiego reportażu", Melchior Wańkowicz pozostawił po sobie bogatą spuściznę literacką, na którą składa się ponad 40 pozycji - powieści, reportaży, wspomnień i szkiców z teorii publicystyki. Jego najbardziej znanym dziełem jest "Bitwa o Monte Cassino", trzytomowa monografia poświęcona żołnierzom generała Andersa. Inne książki to między innymi "Tworzywo", "Na tropach Smętka", "Ziele na kraterze", "Hubalczycy", "Westerplatte" i "Karafka La Fontaine'a".

Monumentalny reportaż "Bitwa o Monte Cassino", opublikowany w latach 1945-47 w Mediolanie, był potem wiele razy wydawany w PRL, jednak pod cenzurą. Pisarz złożył w nim hołd żołnierzom II Korpusu Polskiego Władysława Andersa. Zawarł także swoje osobiste przeżycia i doświadczenia korespondenta wojennego na pierwszej linii walk.
Melchior Wańkowicz, który był niezrównanym gawędziarzem, często podkreślał, że w doskonaleniu warsztatu twórczego korzystał z doświadczenia nabytego podczas pisania tekstów reklamowych. To on wymyślił znany przedwojenny slogan reklamowy "Cukier krzepi", za który, jak mówił, dostał najwyższe w życiu honorarium. Po wojnie, w latach 50., był autorem równie słynnego hasła "LOT-em bliżej".

Bezpośrednio po wojnie pisarz przebywał na emigracji. W 1958 roku powrócił do rządzonej przez komunistów Polski. W roku 1964 podpisał tzw. List 34, w którym polscy intelektualiści zaprotestowali przeciwko cenzurze. Został oskarżony o przekazywanie za granicę materiałów godzących w Polskę Ludową i współpracę z Radiem Wolna Europa. W wyniku wytoczonego procesu jeszcze w tym samym roku (1964) skazano go na trzy lata więzienia. Władze nie zdecydowały się jednak na wykonanie kary i pisarz nie trafił do więzienia. W pełni zrehabilitowany został jednak dużo później - w 1990 roku Sąd Najwyższy uchylił wyrok i pośmiertnie go uniewinnił. Zmarł 10 września 1974 roku. Został pochowany na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie.

Zobacz także

2024-03-13, godz. 16:30 Projekcja filmu o Edmundzie Malinowskim - dowódcy Plutonu Głuchoniemych AK O żołnierzach z pułku głuchoniemych i ich dowódcy walczących w Powstaniu Warszawskim opowiada film „W sercu, w ogniu, w ciszy. Historia Edmunda Malinowskiego… » więcej 2024-03-13, godz. 13:00 Wykład Ryszarda de Latoura o husarii w Brzegu Istniała blisko trzysta lat, od początku XVI wieku, jeszcze jako lekka jazda kopijnicza, poprzez lata największej świetności, jako jazda ciężka, po schyłek… » więcej 2024-03-13, godz. 11:00 81 lat Niemcy rozpoczęli ostateczną likwidację krakowskiego getta 81 lat temu - 13 marca 1943 roku - Niemcy rozpoczęli ostateczną likwidację krakowskiego getta. W ciągu dwóch dni na ulicach dzielnicy żydowskiej zginęło… » więcej 2024-03-13, godz. 09:00 X edycja ogólnopolskiego konkursu recytatorskiego "W kręgu poezji i prozy lagrowej więźniarek KL Ravensbrück" Jeszcze tylko do piątku przyjmowane są zgłoszenia do ogólnopolskiego konkursu recytatorskiego "W kręgu poezji i prozy lagrowej więźniarek KL Ravensbrück"… » więcej 2024-03-13, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 13 marca » więcej 2024-03-12, godz. 15:00 W poniedziałek (18.03) uroczystości 79. rocznicy wyzwolenia Stalagu 344 Lamsdorf Zbliża się rocznica wyzwolenia Stalagu 344 Lamsdorf. CMJW organizuje wydarzenie rocznicowe w poniedziałek 18 marca. Odbędą się przed Pomnikiem Martyrologii… » więcej 2024-03-12, godz. 13:00 80 lat temu ukraińscy nacjonaliści zamordowali w Palikrowach ponad 360 Polaków 80 lat temu, 12 marca 1944 roku, Ukraińcy z 4. Pułku Policji SS i współpracujący z nimi nacjonaliści z Ukraińskiej Powstańczej Armii zamordowali 365 Polaków… » więcej 2024-03-12, godz. 11:00 Uroczystości MON z okazji 25-lecia obecności w NATO Kierownictwo resortu obrony świętuje 25 lat obecności Polski w NATO. Z okazji jubileuszu na terenie Cytadeli warszawskiej, na placu przed nową siedziba Muzeum… » więcej 2024-03-12, godz. 09:00 25 lat Polski w NATO 25 lat temu, 12 marca 1999 roku, Polska została przyjęta do NATO. Tego dnia w Independence w Stanach Zjednoczonych minister spraw zagranicznych Bronisław Geremek… » więcej 2024-03-12, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 12 marca » więcej
8384858687
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »