Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 108 lat temu urodził się Stanisław Broniewski…
2023-12-29, 07:30 Autor: IAR/E.Leo/E.Porycka/K.Koziełł/dok.

108 lat temu urodził się Stanisław Broniewski "Orsza", dowódca akcji pod Arsenałem

Stanisław Broniewski. [fot. wikipedia/domena publiczna]
Stanisław Broniewski. [fot. wikipedia/domena publiczna]
108 lat temu, 29 grudnia 1915 roku, urodził się Stanisław Broniewski "Orsza", naczelnik Szarych Szeregów, dowódca słynnej akcji pod Arsenałem. Podczas II wojny światowej był organizatorem działań konspiracyjnych, walczył w Powstaniu Warszawskim. Kawaler Orderu Orła Białego. Jutro (30 grudnia) przypada 23. rocznica jego śmierci - zmarł w 2000 roku.
Stanisław Broniewski należał do Związku Harcerstwa Polskiego od 1928 roku. Podczas studiów był instruktorem w Chorągwi Wielkopolskiej. W 1941-szym został mianowany harcmistrzem i objął funkcję komendanta Okręgu Południowego w Chorągwi Warszawskiej i organizacji Wawer.

Wraz z Florianem Marciniakiem, pseudonim "Nowak", tworzył konspiracyjną organizację harcerską - Szare Szeregi. Od lutego do maja 1943 roku był komendantem Grup Szturmowych Szarych Szeregów w Warszawie, które należały do najbardziej zasłużonych jednostek Armii Krajowej, stanowiącej siły zbrojne Polskiego Państwa Podziemnego. Członkowie Grup Szturmowych byli dopuszczani do walki z bronią w ręku. 26 marca 1943 roku "Orsza" dowodził akcją pod Arsenałem, podczas której został odbity podharcmistrz Jan Bytnar "Rudy" i 20 innych więźniów politycznych, przewożonych z siedziby Gestapo przy alei Szucha do więzienia na Pawiaku. Było to jedno z najważniejszych działań zbrojnych podczas II wojny światowej, zorganizowanych przez Grupy Szturmowe. Po aresztowaniu Floriana Marciniaka w maju 1943 roku, Stanisław Broniewski został naczelnikiem Szarych Szeregów. Funkcję tę pełnił do października 1944-go. Po Powstaniu Warszawskim został internowany w obozie jenieckim Bergen-Belsen.

W 1945 roku był komendantem Harcerstwa wśród Polaków w Niemczech. Do kraju wrócił w 1946-tym. Przewodniczył Krajowemu Komitetowi Odrodzenia ZHP. W 1990 roku założył Stowarzyszenie Szarych Szeregów. Przez wiele lat pełnił funkcję jego prezesa.

W latach 80. zaangażował się w odnowę polskiego harcerstwa. Uważano go za duchowego ojca - powstałego w 1989 roku - Związku Harcerstwa Rzeczypospolitej. Dążył do połączenia ZHP z ZHR. Był przewodniczącym Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, członkiem Rady Kombatantów i Osób Represjonowanych, a także Kanclerzem Kapituły Orderu Orła Białego i członkiem Kapituły Orderu Virtuti Militari. Pełnił funkcję honorowego przewodniczącego Stowarzyszenia Szarych Szeregów. W 1992 roku otrzymał Honorowe Obywatelstwo Miasta Stołecznego Warszawy. Był też Honorowym Obywatelem Poznania.

Zmarł 30 grudnia 2000 roku w Wesołej pod Warszawą. Został pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Kwaterze Harcerskiego Batalionu Armii Krajowej "Zośka".

Zobacz także

2024-02-08, godz. 10:00 40 lat temu został zamordowany Piotr Bartoszcze, lider rolniczej Solidarności 40 lat temu, między 7 a 8 lutego 1984 roku, został zamordowany Piotr Bartoszcze, działacz opozycji antykomunistycznej, jeden z przywódców NSZZ Rolników Indywidualnych… » więcej 2024-02-08, godz. 09:00 73 lata temu został stracony Zygmunt Szendzielarz "Łupaszka" 73 lata temu, 8 lutego 1951 roku, w warszawskim więzieniu na Mokotowie został stracony Zygmunt Szendzielarz "Łupaszka", major kawalerii Wojska Polskiego i Armii… » więcej 2024-02-08, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 8 lutego » więcej 2024-02-07, godz. 22:20 Poselski projekt uchwały o upamiętnieniu Eugeniusza Romera w 70. rocznicę śmierci. Stanowisko komisji przedstawił Piotr Babinetz. » więcej 2024-02-07, godz. 13:00 105 lat temu powołano Najwyższą Izbę Kontroli Państwa 105 lat temu, 7 lutego 1919 roku, Naczelnik Państwa Józef Piłsudski podpisał dekret o powołaniu Najwyższej Izby Kontroli Państwa, zajmującej się kompleksową… » więcej 2024-02-07, godz. 11:00 105 lat temu powstała Prokuratoria Generalna Rzeczypospolitej Polskiej 105 lat temu, 7 lutego 1919 roku, powołano Prokuratorię Generalną Rzeczypospolitej Polskiej. Została utworzona dekretem Naczelnika Państwa Józefa Piłsudskiego… » więcej 2024-02-07, godz. 09:00 105 lat temu powołano Pocztową Kasę Oszczędności 105 lat temu, 7 lutego 1919 roku, Naczelnik Państwa Józef Piłsudski podpisał dekret o powołaniu Pocztowej Kasy Oszczędności - państwowej instytucji bankowej… » więcej 2024-02-07, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 7 lutego » więcej 2024-02-06, godz. 23:15 Archiwum IPN: "Historia w artefaktach zapisana" - Maria Marynowska Maria Marynowska z domu Koziełł-Poklewska jest bohaterką najnowszej wystawy w Izbie Pamięci Strzelecka 8. Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej zaprezentowało… » więcej 2024-02-06, godz. 13:00 Upamiętniono 81. rocznicę początku likwidacji białostockiego getta Przy wmurowanej w chodnik tablicy u zbiegu ulic Jurowieckiej i Sienkiewicza i pod pomnikiem Bohaterów Getta w Białymstoku upamiętniono w poniedziałek żydowskich… » więcej
8182838485
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »