Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » Kalendarium historyczne
2023-12-24, 07:30 Autor: szuk/ skp/

Kalendarium historyczne

Kalendarium [www.pixabay.com]
Kalendarium [www.pixabay.com]
24 grudnia
1473 - W Krakowie zmarł Jan Kanty, teolog, filozof, profesor Akademii Krakowskiej; kanonizowany w 1767 r.

1529 - Inkorporacja Mazowsza do Korony.

1637 - Pisarz wojska zaporoskiego, Bohdan Chmielnicki, podpisał w Borownicy w imieniu Kozaków akt kapitulacji tzw. powstania Pawluka. Według zapisów traktatu rejestr kozacki ograniczono do 6 tysięcy żołnierzy.

1707 - We Wrocławiu zmarła księżniczka legnicko-brzeska Karolina Piastówna (Charlotte von Liegnitz-Brieg-Wohlau), ostatnia przedstawicielka dynastii Piastów.

1784 - W Szczytnikach koło Kalisza urodził się Tomasz Łubieński, żołnierz i przedsiębiorca, szwoleżer gwardii Napoleona I, dowódca korpusu jazdy w czasie powstania listopadowego, współtwórca Towarzystwa Kredytowego Ziemskiego.

1798 - W Zaosiu koło Nowogródka urodził się Adam Mickiewicz, czołowy twórca romantyzmu polskiego; autor "Ody do młodości", "Ballad i romansów", poematów historycznych "Grażyna" i "Konrad Wallenrod", "Sonetów krymskich", "Dziadów", a także poematu "Pan Tadeusz, czyli Ostatni zajazd na Litwie", autor broszury publicystycznej "Księgi narodu polskiego i pielgrzymstwa polskiego", publicysta, działacz polityczny; jego ciało zostało przewiezione do Paryża i pochowane na cmentarzu w podparyskim Montmorency; w 1890 r. szczątki poety sprowadzono do Polski i złożono w krypcie na Wawelu.

1799 - W Tuhanowiczach urodziła się Maryla Wereszczakówna, szlachcianka, młodzieńcza miłość Adama Mickiewicza, upamiętniona w IV części "Dziadów" oraz wierszach "Do M***" i "Kurhanek Maryli".

1807 - Dekretem Fryderyka Augusta I powołana została Rada Stanu Księstwa Warszawskiego.

1857 - W Warszawie zmarł Stanisław Jachowicz, bajkopisarz, pedagog.

1874 - W Woli Sękowej urodził się Adam Didur, śpiewak operowy, jestem z najsłynniejszych basów swojej epoki, występował w mediolańskiej La Scali, nowojorskiej Metropolitan Opera; organizator i pierwszy dyrektor Opery Śląskiej w Bytomiu.

1883 - W Starych Żukowicach koło Tarnowa urodził się Stefan Jaracz, aktor, reżyser, w latach 30. dyrektor warszawskiego teatru Ateneum; wystąpił m.in. w filmach "Księżna Łowicka" i "Jego wielka miłość".

1884 - W Sieradzu urodził się Antoni Antoine Cierplikowski, słynny fryzjer stylista; jego paryski salon stał się zalążkiem międzynarodowego imperium fryzjerskiego; wśród klientek Antoine'a były najsłynniejsze aktorki i artystki: Marlena Dietrich, Greta Garbo, Josephine Baker, Pola Negri, Isadora Duncan, Mata Hari, Brigitte Bardot, a także koronowane głowy.

1886 - W Woli Przemykowskiej pod Brzeskiem urodził się Jan Stańczyk, działacz społeczny i polityczny, członek Polskiej Partii Socjalistycznej, sekretarz generalny Centralnego Związku Górników w latach 1925-39, minister pracy w emigracyjnych rządach Władysława Sikorskiego i Stanisława Mikołajczyka.

1890 - W Niepołomicach urodził się Walerian Czuma, żołnierz Legionów Polskich, dowódca oddziałów polskich na Syberii (1918-1920), generał WP; bohaterski dowódca obrony Warszawy we wrześniu 1939 r.

1898 - W Warszawie odsłonięty został pomnik Adama Mickiewicza.

1909 - We Lwowie urodził się Adam Rapacki, ekonomista, dyplomata i polityk, w PRL-u wieloletni minister spraw zagranicznych, autor planu utworzenia w Europie Środkowej strefy bezatomowej.

1914 - I wojna światowa: W okopach pod Ypres w Belgii żołnierze niemieccy i brytyjscy zaprzestali działań zbrojnych, opuścili okopy, śpiewali kolędy, a nawet grali w piłkę; wydarzenia te przeszły do historii jako rozejm bożonarodzeniowy.

1920 - W Pyzdrach urodziła się Ewa Petelska, scenarzystka i reżyserka, żona Czesława Petelskiego, z którym nakręciła m.in. Ogniomistrza Kalenia", "Kopernika", "Kazimierza Wielkiego" i "Bołdyna".

1923 - W Albertynie urodził się Mikołaj Kozakiewicz, socjolog, polityk, działacz ruchu ludowego, marszałek Sejmu X kadencji.

1926 - We Lwowie zmarł Dawid Abrahamowicz, polityk konserwatywny, działacz społeczny, poseł do parlamentu wiedeńskiego, prezes Koła Polskiego w austriackiej Radzie Państwa, w latach 1907-1909 minister do spraw Galicji.

1926 - W Mońkach na Podlasiu urodziła się Maria Janion, historyczka literatury, krytyczka literacka, znawczyni polskiego i europejskiego romantyzmu, profesor Instytutu Badań Literackich PAN.

1926 - W Krasnymstawie urodził się Witold Pyrkosz, aktor, niezapomniany Pyzdra z "Janosika", Wichura z "Czterech pancernych i psa", Balcerek z serialu komediowego "Alternatywy 4" i senior rodu Mostowiaków w "M jak miłość".

1927 - W Wiśle spłonęła rezydencja prezydenta RP, modrzewiowy pałacyk myśliwski Fryderyka Habsburga. W miejscu spalonego pałacyku kilka lat później stanął nowy gmach, wg projektu Adolfa Szyszko-Bohusza.

1943 - W Pruszkowie zmarł Michał Znicz, aktor, reżyser, wystąpił m.in. w filmach "Pani minister tańczy", "Kłamstwo Krystyny" i "Żołnierz królowej Madagaskaru"; w czasie II wojny światowej przebywał przez pewien czas w warszawskim getcie.

1943 - W Warszawie zmarł Stanisław Karpiński, ekonomista i polityk, minister skarbu w rządzie Ignacego Jana Paderewskiego, dyrektor Banku Polskiego.

1944 – 89 Polaków zostało zamordowanych przez UPA w Ihrowicy na Podolu.

1946 - W sowieckim więzieniu zmarł gen. Leopold Okulicki, ostatni Komendant Główny AK, skazany w moskiewskim procesie przywódców Polskiego Państwa Podziemnego; według władz sowieckich przyczyną jego śmierci był paraliż i atak serca, część historyków twierdzi jednak, że równie prawdopodobne jest to, że gen. Okulicki zginął w wyniku egzekucji przeprowadzonej przez NKWD.

1948 - W Warszawie aresztowany został przez UB por. Jan Rodowicz "Anoda" - żołnierz Szarych Szeregów, oficer AK, bohater akcji pod Arsenałem; w czasie Powstania Warszawskiego walczył w batalionie "Zośka"; zginął w niejasnych okolicznościach 7 stycznia 1949 r. w budynku Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego podczas brutalnego śledztwa, miał 26 lat.

1955 - Uniwersytet Poznański zmienił nazwę na Uniwersytet im. Adama Mickiewicza.

1956 - Rada Ministrów przyjęła uchwałę o utworzeniu ZOMO - Zmotoryzowanych Odwodów Milicji Obywatelskiej.

1961 - W Lublinie urodził się Marcin Świetlicki, poeta, prozaik, wokalista zespołów Świetliki oraz Czarne Ciasteczka.

1967 - W Krotoszynie urodził się Adam Wiedemann, poeta, prozaik, krytyk muzyczny i literacki.

1974 - W Augustowie urodził się Adam Wysocki, kajakarz, czterokrotny olimpijczyk, dwukrotny mistrz świata i trzykrotny mistrz Europy.

1979 - W Bukareszcie zmarł Stefan Norris, scenograf, autor dekoracji w ponad 100 polskich filmach zrealizowanych przed 1939 rokiem. W czasie II wojny światowej internowany w Rumunii, pozostał w niej do końca życia, realizując szereg projektów teatralnych i filmowych i pełniąc także funkcję dyrektora artystycznego rumuńskiego Teatru Narodowego.

1980 - Premiera pierwszego odcinka serialu telewizyjnego "Królowa Bona" w reżyserii Janusza Majewskiego, z Aleksandrą Śląską w roli tytułowej.

1981 - Stan wojenny: Zakończenie strajku okupacyjnego w kopalni "Ziemowit".

1984 - W Warszawie zmarł Kazimierz Krukowski, aktor, reżyser i konferansjer.

1993 - W Łodzi zmarł prof. Andrzej Nadolski, historyk wojskowości, archeolog.

2004 - W Londynie zmarła Elwira Seroczyńska, łyżwiarka, wicemistrzyni olimpijska ze Squaw Valley (1960), mistrzyni świata (1962).

2006 - W Krakowie zmarł Tadeusz Chrzanowski, historyk sztuki, literat, publicysta "Tygodnika Powszechnego" i paryskiej "Kultury", wieloletni przewodniczący Społecznego Komitetu Zabytków Krakowa.

2011 - W Warszawie zmarł Michał Sumiński, dziennikarz, autor telewizyjnego programu "Zwierzyniec", podróżnik, autor książek o tematyce żeglarskiej.

2014 - W Warszawie zmarł Krzysztof Krauze, scenarzysta i reżyser, autor m.in. "Gier ulicznych", "Długu", "Mojego Nikifora".

2021 – W Londynie zmarła Marzenna Schejbal, uczestniczka Powstania Warszawskiego, sanitariuszka i łączniczka w Batalionie „Łukasiński”, więźniarka obozu w Oberlangen, przewodnicząca Koła Byłych Żołnierzy AK w Londynie.

Zobacz także

2023-12-12, godz. 13:00 60 lat temu zmarł gen. Józef Zając, we wrześniu 1939 naczelny dowódca lotnictwa i obrony przeciwlotniczej 60 lat temu, 12 grudnia 1963 roku, w Ottawie zmarł generał dywizji Józef Zając, w czasie wojny obronnej w 1939 naczelny dowódca lotnictwa i obrony przeciwlotniczej… » więcej 2023-12-12, godz. 12:00 Konferencja "Kolekcje królów polskich" Na Zamku Królewskim w Warszawie od wczoraj (11.12) trwa konferencja poświęcona kolekcjom królów polskich. Badacze różnych dziedzin rozmawiają o tworzeniu… » więcej 2023-12-12, godz. 11:00 Rok temu zmarł Mirosław Hermaszewski, pierwszy i jedyny Polak, który odbył lot w kosmos Rok temu, 12 grudnia 2022 roku, generał zmarł Mirosław Hermaszewski, pierwszy i jedyny Polak, który odbył lot w kosmos. W 1978 roku wziął udział w misji… » więcej 2023-12-12, godz. 10:00 Wernisaż wystawy "Dwie wojny - jedno cierpienie" Na placu przed Auditorium Maximum Uniwersytetu Warszawskiego można obejrzeć wystawę "Dwie wojny - jedno cierpienie". Ukazane są losy polskich dzieci - więźniów… » więcej 2023-12-12, godz. 09:00 Rok temu zmarł profesor Zbigniew Wawer, dyrektor Muzeum Łazienki Królewskie Rok temu, 12 grudnia 2022 roku, zmarł profesor Zbigniew Wawer, historyk, muzealnik, popularyzator historii i kultury, dyrektor Muzeum Łazienki Królewskie. Specjalizował… » więcej 2023-12-12, godz. 08:30 Obchody 42. rocznicy wprowadzenia stanu wojennego na Białołęce "Stan wojenny był złem, wymierzonym w odradzającą się wolność, a jego skutkiem było stłumienie rozbudzonej nadziei na godne życie, prawo obywatelskie… » więcej 2023-12-12, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 12 grudnia » więcej 2023-12-11, godz. 13:00 29 lat temu zmarł generał Stanisław Maczek 29 lat temu - 11 grudnia 1994 roku - zmarł generał Stanisław Maczek, jeden z najwybitniejszych polskich dowódców II wojny światowej. Mawiał, że "żołnierz… » więcej 2023-12-11, godz. 11:00 105 lat temu urodził się urodził się Aleksander Sołżenicyn, pisarz, autor "Archipelagu GuŁag" 105 lat temu, 11 grudnia 1918 roku, urodził się Aleksander Sołżenicyn, pisarz, myśliciel, autor słynnej powieści "Archipelag GUŁag". Więzień sowieckich… » więcej 2023-12-11, godz. 09:00 Kilkanaście osób z medalami Pro Patria i Pro Bono Kilkanaście osób, działaczy podziemia antykomunistycznego z czasów stanu wojennego, zostało uhonorowanych medalami Pro Patria i Pro Bono. Medale przyznał… » więcej
9495969798
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »