Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » Kalendarium historyczne
2023-12-24, 07:30 Autor: szuk/ skp/

Kalendarium historyczne

Kalendarium [www.pixabay.com]
Kalendarium [www.pixabay.com]
24 grudnia
1473 - W Krakowie zmarł Jan Kanty, teolog, filozof, profesor Akademii Krakowskiej; kanonizowany w 1767 r.

1529 - Inkorporacja Mazowsza do Korony.

1637 - Pisarz wojska zaporoskiego, Bohdan Chmielnicki, podpisał w Borownicy w imieniu Kozaków akt kapitulacji tzw. powstania Pawluka. Według zapisów traktatu rejestr kozacki ograniczono do 6 tysięcy żołnierzy.

1707 - We Wrocławiu zmarła księżniczka legnicko-brzeska Karolina Piastówna (Charlotte von Liegnitz-Brieg-Wohlau), ostatnia przedstawicielka dynastii Piastów.

1784 - W Szczytnikach koło Kalisza urodził się Tomasz Łubieński, żołnierz i przedsiębiorca, szwoleżer gwardii Napoleona I, dowódca korpusu jazdy w czasie powstania listopadowego, współtwórca Towarzystwa Kredytowego Ziemskiego.

1798 - W Zaosiu koło Nowogródka urodził się Adam Mickiewicz, czołowy twórca romantyzmu polskiego; autor "Ody do młodości", "Ballad i romansów", poematów historycznych "Grażyna" i "Konrad Wallenrod", "Sonetów krymskich", "Dziadów", a także poematu "Pan Tadeusz, czyli Ostatni zajazd na Litwie", autor broszury publicystycznej "Księgi narodu polskiego i pielgrzymstwa polskiego", publicysta, działacz polityczny; jego ciało zostało przewiezione do Paryża i pochowane na cmentarzu w podparyskim Montmorency; w 1890 r. szczątki poety sprowadzono do Polski i złożono w krypcie na Wawelu.

1799 - W Tuhanowiczach urodziła się Maryla Wereszczakówna, szlachcianka, młodzieńcza miłość Adama Mickiewicza, upamiętniona w IV części "Dziadów" oraz wierszach "Do M***" i "Kurhanek Maryli".

1807 - Dekretem Fryderyka Augusta I powołana została Rada Stanu Księstwa Warszawskiego.

1857 - W Warszawie zmarł Stanisław Jachowicz, bajkopisarz, pedagog.

1874 - W Woli Sękowej urodził się Adam Didur, śpiewak operowy, jestem z najsłynniejszych basów swojej epoki, występował w mediolańskiej La Scali, nowojorskiej Metropolitan Opera; organizator i pierwszy dyrektor Opery Śląskiej w Bytomiu.

1883 - W Starych Żukowicach koło Tarnowa urodził się Stefan Jaracz, aktor, reżyser, w latach 30. dyrektor warszawskiego teatru Ateneum; wystąpił m.in. w filmach "Księżna Łowicka" i "Jego wielka miłość".

1884 - W Sieradzu urodził się Antoni Antoine Cierplikowski, słynny fryzjer stylista; jego paryski salon stał się zalążkiem międzynarodowego imperium fryzjerskiego; wśród klientek Antoine'a były najsłynniejsze aktorki i artystki: Marlena Dietrich, Greta Garbo, Josephine Baker, Pola Negri, Isadora Duncan, Mata Hari, Brigitte Bardot, a także koronowane głowy.

1886 - W Woli Przemykowskiej pod Brzeskiem urodził się Jan Stańczyk, działacz społeczny i polityczny, członek Polskiej Partii Socjalistycznej, sekretarz generalny Centralnego Związku Górników w latach 1925-39, minister pracy w emigracyjnych rządach Władysława Sikorskiego i Stanisława Mikołajczyka.

1890 - W Niepołomicach urodził się Walerian Czuma, żołnierz Legionów Polskich, dowódca oddziałów polskich na Syberii (1918-1920), generał WP; bohaterski dowódca obrony Warszawy we wrześniu 1939 r.

1898 - W Warszawie odsłonięty został pomnik Adama Mickiewicza.

1909 - We Lwowie urodził się Adam Rapacki, ekonomista, dyplomata i polityk, w PRL-u wieloletni minister spraw zagranicznych, autor planu utworzenia w Europie Środkowej strefy bezatomowej.

1914 - I wojna światowa: W okopach pod Ypres w Belgii żołnierze niemieccy i brytyjscy zaprzestali działań zbrojnych, opuścili okopy, śpiewali kolędy, a nawet grali w piłkę; wydarzenia te przeszły do historii jako rozejm bożonarodzeniowy.

1920 - W Pyzdrach urodziła się Ewa Petelska, scenarzystka i reżyserka, żona Czesława Petelskiego, z którym nakręciła m.in. Ogniomistrza Kalenia", "Kopernika", "Kazimierza Wielkiego" i "Bołdyna".

1923 - W Albertynie urodził się Mikołaj Kozakiewicz, socjolog, polityk, działacz ruchu ludowego, marszałek Sejmu X kadencji.

1926 - We Lwowie zmarł Dawid Abrahamowicz, polityk konserwatywny, działacz społeczny, poseł do parlamentu wiedeńskiego, prezes Koła Polskiego w austriackiej Radzie Państwa, w latach 1907-1909 minister do spraw Galicji.

1926 - W Mońkach na Podlasiu urodziła się Maria Janion, historyczka literatury, krytyczka literacka, znawczyni polskiego i europejskiego romantyzmu, profesor Instytutu Badań Literackich PAN.

1926 - W Krasnymstawie urodził się Witold Pyrkosz, aktor, niezapomniany Pyzdra z "Janosika", Wichura z "Czterech pancernych i psa", Balcerek z serialu komediowego "Alternatywy 4" i senior rodu Mostowiaków w "M jak miłość".

1927 - W Wiśle spłonęła rezydencja prezydenta RP, modrzewiowy pałacyk myśliwski Fryderyka Habsburga. W miejscu spalonego pałacyku kilka lat później stanął nowy gmach, wg projektu Adolfa Szyszko-Bohusza.

1943 - W Pruszkowie zmarł Michał Znicz, aktor, reżyser, wystąpił m.in. w filmach "Pani minister tańczy", "Kłamstwo Krystyny" i "Żołnierz królowej Madagaskaru"; w czasie II wojny światowej przebywał przez pewien czas w warszawskim getcie.

1943 - W Warszawie zmarł Stanisław Karpiński, ekonomista i polityk, minister skarbu w rządzie Ignacego Jana Paderewskiego, dyrektor Banku Polskiego.

1944 – 89 Polaków zostało zamordowanych przez UPA w Ihrowicy na Podolu.

1946 - W sowieckim więzieniu zmarł gen. Leopold Okulicki, ostatni Komendant Główny AK, skazany w moskiewskim procesie przywódców Polskiego Państwa Podziemnego; według władz sowieckich przyczyną jego śmierci był paraliż i atak serca, część historyków twierdzi jednak, że równie prawdopodobne jest to, że gen. Okulicki zginął w wyniku egzekucji przeprowadzonej przez NKWD.

1948 - W Warszawie aresztowany został przez UB por. Jan Rodowicz "Anoda" - żołnierz Szarych Szeregów, oficer AK, bohater akcji pod Arsenałem; w czasie Powstania Warszawskiego walczył w batalionie "Zośka"; zginął w niejasnych okolicznościach 7 stycznia 1949 r. w budynku Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego podczas brutalnego śledztwa, miał 26 lat.

1955 - Uniwersytet Poznański zmienił nazwę na Uniwersytet im. Adama Mickiewicza.

1956 - Rada Ministrów przyjęła uchwałę o utworzeniu ZOMO - Zmotoryzowanych Odwodów Milicji Obywatelskiej.

1961 - W Lublinie urodził się Marcin Świetlicki, poeta, prozaik, wokalista zespołów Świetliki oraz Czarne Ciasteczka.

1967 - W Krotoszynie urodził się Adam Wiedemann, poeta, prozaik, krytyk muzyczny i literacki.

1974 - W Augustowie urodził się Adam Wysocki, kajakarz, czterokrotny olimpijczyk, dwukrotny mistrz świata i trzykrotny mistrz Europy.

1979 - W Bukareszcie zmarł Stefan Norris, scenograf, autor dekoracji w ponad 100 polskich filmach zrealizowanych przed 1939 rokiem. W czasie II wojny światowej internowany w Rumunii, pozostał w niej do końca życia, realizując szereg projektów teatralnych i filmowych i pełniąc także funkcję dyrektora artystycznego rumuńskiego Teatru Narodowego.

1980 - Premiera pierwszego odcinka serialu telewizyjnego "Królowa Bona" w reżyserii Janusza Majewskiego, z Aleksandrą Śląską w roli tytułowej.

1981 - Stan wojenny: Zakończenie strajku okupacyjnego w kopalni "Ziemowit".

1984 - W Warszawie zmarł Kazimierz Krukowski, aktor, reżyser i konferansjer.

1993 - W Łodzi zmarł prof. Andrzej Nadolski, historyk wojskowości, archeolog.

2004 - W Londynie zmarła Elwira Seroczyńska, łyżwiarka, wicemistrzyni olimpijska ze Squaw Valley (1960), mistrzyni świata (1962).

2006 - W Krakowie zmarł Tadeusz Chrzanowski, historyk sztuki, literat, publicysta "Tygodnika Powszechnego" i paryskiej "Kultury", wieloletni przewodniczący Społecznego Komitetu Zabytków Krakowa.

2011 - W Warszawie zmarł Michał Sumiński, dziennikarz, autor telewizyjnego programu "Zwierzyniec", podróżnik, autor książek o tematyce żeglarskiej.

2014 - W Warszawie zmarł Krzysztof Krauze, scenarzysta i reżyser, autor m.in. "Gier ulicznych", "Długu", "Mojego Nikifora".

2021 – W Londynie zmarła Marzenna Schejbal, uczestniczka Powstania Warszawskiego, sanitariuszka i łączniczka w Batalionie „Łukasiński”, więźniarka obozu w Oberlangen, przewodnicząca Koła Byłych Żołnierzy AK w Londynie.

Zobacz także

2025-01-14, godz. 13:19 Po 80 latach godny pochówek dla ofiar UPA - ekshumacja polskich ofiar zbrodni w Puźnikach na Ukrainie Będzie ekshumacja polskich ofiar zbrodni w Puźnikach na Ukrainie. Od dziesięcioleci czekali na to mieszkańcy gminy Prudnik, do której po wojnie przesiedlono… » więcej 2025-01-14, godz. 12:36 W wieku 101 lat zmarła Marianna Krasnodębska, ps. „Wiochna” We wtorek nad ranem w wieku 101 lat zmarła w Lublinie Marianna Krasnodębska, ps. „Wiochna” - potwierdziła PAP. W 2001 r. została uhonorowana - wraz z rodziną… » więcej 2025-01-14, godz. 11:01 Nielegalne poszukiwania mogą zniszczyć cenne źródła wiedzy historycznej Jeśli przypadkowo lub podczas amatorskich poszukiwań znajdziemy przedmiot, który może mieć wartość historyczną, powinniśmy zaznaczyć miejsce znaleziska… » więcej 2025-01-14, godz. 10:15 Naukowcy z PAN zabiegają o przygotowanie polsko-ukraińskiego podręcznika do historii Naukowcy z PAN zabiegają o przygotowanie polsko-ukraińskiego podręcznika do historii. Realizacja takich projektów transnarodowych wymaga dobrego stawiania… » więcej 2025-01-14, godz. 09:51 Olga Boznańska, mistrzyni portretu, "malarka dusz" - patronką roku 2025 Sławę przyniosły jej portrety, które intrygowały, niepokoiły, odsłaniały duszę malowanej osoby. Uchwałą Sejmu najwybitniejsza polska malarka okresu… » więcej 2025-01-13, godz. 14:00 Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy AK Do kalendarza polskich świąt dojdzie kolejne - Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Armii Krajowej. Decyzją Sejmu będzie przypadać 14 lutego. Tego dnia 1942… » więcej 2025-01-13, godz. 13:00 Mija 85 lat od wypędzenia przez Niemców mieszkańców osiedla Montwiłła-Mireckiego; wystawa IPN Mieli najwyżej 30 minut na spakowanie swoich rzeczy - 25 kg na dorosłą osobę, żadnych kosztowności, futer i pościeli. Wszystko to mieli zostawić Niemcom… » więcej 2025-01-13, godz. 11:56 95 lat temu urodził się Marian Konieczny - twórca warszawskiej Nike i Lenina w Nowej Hucie Artysty nie należy pytać o ukochane dzieło, bo to tak, jakby zapytać ojca o najlepsze dziecko. Każdy ma swoje wzloty i upadki - mówił twórca warszawskiej… » więcej 2025-01-13, godz. 08:50 Animacje o historii Polski i Bolesław Chrobry ożywiony dzięki AI, czyli nowe technologie w promocji milenium korona… Do przybliżania historii, ale też promocji milenium koronacji pierwszych królów Polski, Miasto Gniezno wykorzystuje m.in. nowe technologie. Dzięki sztucznej… » więcej 2025-01-10, godz. 11:32 IPN organizuje sesję naukową dotyczącą roku 1945 na Górnym Śląsku Katowicki oddział Instytutu Pamięci Narodowej 23 stycznia 2025 r. organizuje sesję naukową dotyczącą roku 1945 na Górnym Śląsku. Wśród tematów m.in… » więcej
12345
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »