Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » Kalendarium historyczne
2023-12-24, 07:30 Autor: szuk/ skp/

Kalendarium historyczne

Kalendarium [www.pixabay.com]
Kalendarium [www.pixabay.com]
24 grudnia
1473 - W Krakowie zmarł Jan Kanty, teolog, filozof, profesor Akademii Krakowskiej; kanonizowany w 1767 r.

1529 - Inkorporacja Mazowsza do Korony.

1637 - Pisarz wojska zaporoskiego, Bohdan Chmielnicki, podpisał w Borownicy w imieniu Kozaków akt kapitulacji tzw. powstania Pawluka. Według zapisów traktatu rejestr kozacki ograniczono do 6 tysięcy żołnierzy.

1707 - We Wrocławiu zmarła księżniczka legnicko-brzeska Karolina Piastówna (Charlotte von Liegnitz-Brieg-Wohlau), ostatnia przedstawicielka dynastii Piastów.

1784 - W Szczytnikach koło Kalisza urodził się Tomasz Łubieński, żołnierz i przedsiębiorca, szwoleżer gwardii Napoleona I, dowódca korpusu jazdy w czasie powstania listopadowego, współtwórca Towarzystwa Kredytowego Ziemskiego.

1798 - W Zaosiu koło Nowogródka urodził się Adam Mickiewicz, czołowy twórca romantyzmu polskiego; autor "Ody do młodości", "Ballad i romansów", poematów historycznych "Grażyna" i "Konrad Wallenrod", "Sonetów krymskich", "Dziadów", a także poematu "Pan Tadeusz, czyli Ostatni zajazd na Litwie", autor broszury publicystycznej "Księgi narodu polskiego i pielgrzymstwa polskiego", publicysta, działacz polityczny; jego ciało zostało przewiezione do Paryża i pochowane na cmentarzu w podparyskim Montmorency; w 1890 r. szczątki poety sprowadzono do Polski i złożono w krypcie na Wawelu.

1799 - W Tuhanowiczach urodziła się Maryla Wereszczakówna, szlachcianka, młodzieńcza miłość Adama Mickiewicza, upamiętniona w IV części "Dziadów" oraz wierszach "Do M***" i "Kurhanek Maryli".

1807 - Dekretem Fryderyka Augusta I powołana została Rada Stanu Księstwa Warszawskiego.

1857 - W Warszawie zmarł Stanisław Jachowicz, bajkopisarz, pedagog.

1874 - W Woli Sękowej urodził się Adam Didur, śpiewak operowy, jestem z najsłynniejszych basów swojej epoki, występował w mediolańskiej La Scali, nowojorskiej Metropolitan Opera; organizator i pierwszy dyrektor Opery Śląskiej w Bytomiu.

1883 - W Starych Żukowicach koło Tarnowa urodził się Stefan Jaracz, aktor, reżyser, w latach 30. dyrektor warszawskiego teatru Ateneum; wystąpił m.in. w filmach "Księżna Łowicka" i "Jego wielka miłość".

1884 - W Sieradzu urodził się Antoni Antoine Cierplikowski, słynny fryzjer stylista; jego paryski salon stał się zalążkiem międzynarodowego imperium fryzjerskiego; wśród klientek Antoine'a były najsłynniejsze aktorki i artystki: Marlena Dietrich, Greta Garbo, Josephine Baker, Pola Negri, Isadora Duncan, Mata Hari, Brigitte Bardot, a także koronowane głowy.

1886 - W Woli Przemykowskiej pod Brzeskiem urodził się Jan Stańczyk, działacz społeczny i polityczny, członek Polskiej Partii Socjalistycznej, sekretarz generalny Centralnego Związku Górników w latach 1925-39, minister pracy w emigracyjnych rządach Władysława Sikorskiego i Stanisława Mikołajczyka.

1890 - W Niepołomicach urodził się Walerian Czuma, żołnierz Legionów Polskich, dowódca oddziałów polskich na Syberii (1918-1920), generał WP; bohaterski dowódca obrony Warszawy we wrześniu 1939 r.

1898 - W Warszawie odsłonięty został pomnik Adama Mickiewicza.

1909 - We Lwowie urodził się Adam Rapacki, ekonomista, dyplomata i polityk, w PRL-u wieloletni minister spraw zagranicznych, autor planu utworzenia w Europie Środkowej strefy bezatomowej.

1914 - I wojna światowa: W okopach pod Ypres w Belgii żołnierze niemieccy i brytyjscy zaprzestali działań zbrojnych, opuścili okopy, śpiewali kolędy, a nawet grali w piłkę; wydarzenia te przeszły do historii jako rozejm bożonarodzeniowy.

1920 - W Pyzdrach urodziła się Ewa Petelska, scenarzystka i reżyserka, żona Czesława Petelskiego, z którym nakręciła m.in. Ogniomistrza Kalenia", "Kopernika", "Kazimierza Wielkiego" i "Bołdyna".

1923 - W Albertynie urodził się Mikołaj Kozakiewicz, socjolog, polityk, działacz ruchu ludowego, marszałek Sejmu X kadencji.

1926 - We Lwowie zmarł Dawid Abrahamowicz, polityk konserwatywny, działacz społeczny, poseł do parlamentu wiedeńskiego, prezes Koła Polskiego w austriackiej Radzie Państwa, w latach 1907-1909 minister do spraw Galicji.

1926 - W Mońkach na Podlasiu urodziła się Maria Janion, historyczka literatury, krytyczka literacka, znawczyni polskiego i europejskiego romantyzmu, profesor Instytutu Badań Literackich PAN.

1926 - W Krasnymstawie urodził się Witold Pyrkosz, aktor, niezapomniany Pyzdra z "Janosika", Wichura z "Czterech pancernych i psa", Balcerek z serialu komediowego "Alternatywy 4" i senior rodu Mostowiaków w "M jak miłość".

1927 - W Wiśle spłonęła rezydencja prezydenta RP, modrzewiowy pałacyk myśliwski Fryderyka Habsburga. W miejscu spalonego pałacyku kilka lat później stanął nowy gmach, wg projektu Adolfa Szyszko-Bohusza.

1943 - W Pruszkowie zmarł Michał Znicz, aktor, reżyser, wystąpił m.in. w filmach "Pani minister tańczy", "Kłamstwo Krystyny" i "Żołnierz królowej Madagaskaru"; w czasie II wojny światowej przebywał przez pewien czas w warszawskim getcie.

1943 - W Warszawie zmarł Stanisław Karpiński, ekonomista i polityk, minister skarbu w rządzie Ignacego Jana Paderewskiego, dyrektor Banku Polskiego.

1944 – 89 Polaków zostało zamordowanych przez UPA w Ihrowicy na Podolu.

1946 - W sowieckim więzieniu zmarł gen. Leopold Okulicki, ostatni Komendant Główny AK, skazany w moskiewskim procesie przywódców Polskiego Państwa Podziemnego; według władz sowieckich przyczyną jego śmierci był paraliż i atak serca, część historyków twierdzi jednak, że równie prawdopodobne jest to, że gen. Okulicki zginął w wyniku egzekucji przeprowadzonej przez NKWD.

1948 - W Warszawie aresztowany został przez UB por. Jan Rodowicz "Anoda" - żołnierz Szarych Szeregów, oficer AK, bohater akcji pod Arsenałem; w czasie Powstania Warszawskiego walczył w batalionie "Zośka"; zginął w niejasnych okolicznościach 7 stycznia 1949 r. w budynku Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego podczas brutalnego śledztwa, miał 26 lat.

1955 - Uniwersytet Poznański zmienił nazwę na Uniwersytet im. Adama Mickiewicza.

1956 - Rada Ministrów przyjęła uchwałę o utworzeniu ZOMO - Zmotoryzowanych Odwodów Milicji Obywatelskiej.

1961 - W Lublinie urodził się Marcin Świetlicki, poeta, prozaik, wokalista zespołów Świetliki oraz Czarne Ciasteczka.

1967 - W Krotoszynie urodził się Adam Wiedemann, poeta, prozaik, krytyk muzyczny i literacki.

1974 - W Augustowie urodził się Adam Wysocki, kajakarz, czterokrotny olimpijczyk, dwukrotny mistrz świata i trzykrotny mistrz Europy.

1979 - W Bukareszcie zmarł Stefan Norris, scenograf, autor dekoracji w ponad 100 polskich filmach zrealizowanych przed 1939 rokiem. W czasie II wojny światowej internowany w Rumunii, pozostał w niej do końca życia, realizując szereg projektów teatralnych i filmowych i pełniąc także funkcję dyrektora artystycznego rumuńskiego Teatru Narodowego.

1980 - Premiera pierwszego odcinka serialu telewizyjnego "Królowa Bona" w reżyserii Janusza Majewskiego, z Aleksandrą Śląską w roli tytułowej.

1981 - Stan wojenny: Zakończenie strajku okupacyjnego w kopalni "Ziemowit".

1984 - W Warszawie zmarł Kazimierz Krukowski, aktor, reżyser i konferansjer.

1993 - W Łodzi zmarł prof. Andrzej Nadolski, historyk wojskowości, archeolog.

2004 - W Londynie zmarła Elwira Seroczyńska, łyżwiarka, wicemistrzyni olimpijska ze Squaw Valley (1960), mistrzyni świata (1962).

2006 - W Krakowie zmarł Tadeusz Chrzanowski, historyk sztuki, literat, publicysta "Tygodnika Powszechnego" i paryskiej "Kultury", wieloletni przewodniczący Społecznego Komitetu Zabytków Krakowa.

2011 - W Warszawie zmarł Michał Sumiński, dziennikarz, autor telewizyjnego programu "Zwierzyniec", podróżnik, autor książek o tematyce żeglarskiej.

2014 - W Warszawie zmarł Krzysztof Krauze, scenarzysta i reżyser, autor m.in. "Gier ulicznych", "Długu", "Mojego Nikifora".

2021 – W Londynie zmarła Marzenna Schejbal, uczestniczka Powstania Warszawskiego, sanitariuszka i łączniczka w Batalionie „Łukasiński”, więźniarka obozu w Oberlangen, przewodnicząca Koła Byłych Żołnierzy AK w Londynie.

Zobacz także

2023-12-18, godz. 08:00 Rzecznik IPN o masakrze robotników w Gdyni 1970 r. "Czarny czwartek" przeszedł do historii jako jedno z najdramatyczniejszych wydarzeń w powojennej historii Polski" - mówi rzecznik Instytutu Pamięci Narodowej… » więcej 2023-12-18, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 18 grudnia » więcej 2023-12-17, godz. 11:00 42 lata temu powstał Prymasowski Komitet Pomocy Osobom Pozbawionym Wolności 42 lata temu, 17 grudnia 1981 roku, powstał Prymasowski Komitet Pomocy Osobom Pozbawionym Wolności i ich Rodzinom. Kilka dni po wprowadzeniu przez komunistyczne… » więcej 2023-12-17, godz. 09:00 53. rocznica masakry robotników w Gdyni 53 lata temu, 17 grudnia 1970 roku, podczas protestów na Wybrzeżu doszło do masakry robotników w Gdyni. W tzw. czarny czwartek wojsko i milicja otworzyły… » więcej 2023-12-17, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 17 grudnia » więcej 2023-12-16, godz. 13:15 Syreny alarmowe w 42. rocznicę pacyfikacji kopalni Wujek O godzinie 11 w Katowicach rozległ się dźwięk syren alarmowych – w ten sposób uczczono pamięć o dziewięciu górnikach z kopalni Wujek, zastrzelonych… » więcej 2023-12-16, godz. 13:00 42 lata temu podczas pacyfikacji kopalni Wujek zginęło 9 górników 42 lata temu, 16 grudnia 1981 roku, podczas pacyfikacji kopalni Wujek w Katowicach od kul plutonu specjalnego ZOMO zginęło 9 górników, a ponad 20 zostało… » więcej 2023-12-16, godz. 11:00 Wręczono Nagrody Semper Fidelis przyznawane przez IPN Lubelska Wojewódzka Komenda Ochotniczych Hufców Pracy, Towarzystwo Miłośników Lwowa i Kresów Południowo-Wschodnich, Kresowe Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze… » więcej 2023-12-16, godz. 09:00 (16.12) 101 lat temu został zastrzelony prezydent Gabriel Narutowicz 101 lat temu, 16 grudnia 1922 roku, został zastrzelony Gabriel Narutowicz, pierwszy prezydent odrodzonej Polski. Najwyższy urząd w państwie piastował pięć… » więcej 2023-12-16, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 16 grudnia » więcej
9192939495
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »