Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 110 lat temu urodził się Józef Rzepka, żołnierz…
2023-12-22, 09:00 Autor: IAR/D.Panek/E.Leo/dok.

110 lat temu urodził się Józef Rzepka, żołnierz AK i antykomunistycznego podziemia

Józef Rzepka [fot. wikipedia/domena publiczna]
Józef Rzepka [fot. wikipedia/domena publiczna]
110 lat temu, 22 grudnia 1913 roku, urodził się Józef Rzepka, jeden z dowódców podziemia niepodległościowego oraz antykomunistycznego. Po wybuchu II wojny światowej walczył w Związku Walki Zbrojnej, a następnie w Armii Krajowej na Rzeszowszczyźnie.
Od czerwca 1945 roku, na polecenie Delegatury Sił Zbrojnych na Kraj, organizował przerzut na ziemie zachodnie byłych żołnierzy AK zagrożonych aresztowaniem. Jesienią 1945-go ujawnił się i podjął, przerwane przed wojną, studia prawnicze.

Działał też w tworzących się strukturach Zrzeszenia "Wolność i Niezawisłość". Organizował siatkę wywiadu, opracowywał raporty o życiu politycznym i nastrojach społecznych w kraju. Zrzeszenie od początku było zwalczane przez komunistyczne służby bezpieczeństwa. Józef Rzepka wszedł w skład ostatniego, IV Zarządu Głównego WiN, który utworzyli w styczniu 1947 roku bojownicy z rejonu Rzeszowa. Został aresztowany w 1950 roku i skazany na karę śmierci. Wyrok wykonano 1 marca 1951 w więzieniu na Mokotowie w Warszawie. Kapitan Rzepka miał 37 lat.

We wrześniu 1992 roku sąd unieważnił tamten wyrok. W 2007, za wybitne zasługi dla niepodległości Rzeczypospolitej Polskiej, prezydent Lech Kaczyński odznaczył pośmiertnie Józefa Rzepkę Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski. W 2013 został awansowany do stopnia majora.

1 marca, w dniu stracenia Józefa Rzepki i sześciu innych żołnierzy niepodległościowego podziemia, od 2011 roku jest obchodzony Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych.

(więcej)

Wyrok w sprawie Józefa Rzepki zapadł w procesie dotyczącym oddziału podpułkownika Łukasza Cieplińskiego pseudonim "Pług". Jego żołnierze należeli do IV Zarządu Głównego Zrzeszenia "Wolność i Niezawisłość". Urząd Bezpieczeństwa zatrzymał ich na przełomie 1948 i 1949 roku. Proces toczył się w 1950-tym. Oskarżonym zarzucano między innymi współpracę z hitlerowcami podczas okupacji i działania przeciw władzy ludowej. Podpułkownika Cieplińskiego i sześciu jego najbliższych współpracowników: Józefa Rzepkę, Mieczysława Kawalca, Adama Lazarowicza, Franciszka Błażeja, Karola Chmiela i Józefa Batorego, Wojskowy Sąd Rejonowy w Warszawie skazał 14 października 1950 roku na karę śmierci. Najwyższy Sąd Wojskowy nie uwzględnił rewizji, a prezydent Bolesław Bierut nie skorzystał z prawa łaski.

1 marca 1951 roku skazani zostali zamordowani przez funkcjonariusza Urzędu Bezpieczeństwa Aleksandra Dreja. Egzekucja rozpoczęła się o godzinie 20:00. Skazani byli kolejno odprowadzani na miejsce kaźni, a kat strzelał im w tył głowy. Józef Rzepka zginął ostatni, o godzinie 20.45. Ciał zamordowanych nie wydano rodzinom. Pogrzebano je w nieznanym do dziś miejscu.

Ponad 40 lat po tragedii, 17 września 1992 roku, unieważniono wyrok, przywracając Józefowi Rzepce i innym zamordowanym działaczom "WiN" prawa honorowe. 17 listopada 2013 w Rzeszowie odsłonięto jego popiersie.
W 2001 roku Sejm Rzeczpospolitej przyjął specjalną uchwałę, w której złożył hołd pomordowanym, więzionym i prześladowanym żołnierzom organizacji "Wolność i Niezawisłość".

Zobacz także

2023-12-30, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 30 grudnia » więcej 2023-12-29, godz. 13:00 105 lat Biblioteki Uniwersyteckiej KUL Biblioteka Uniwersytecka KUL obchodzi 105 lat istnienia. "W tym roku nie tylko Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II świętuje swoje okrągłe urodziny… » więcej 2023-12-29, godz. 11:00 60 lat temu zmarł Aleksander Ładoś, polski dyplomata ratujący Żydów podczas II wojny światowej 60 lat temu, 29 grudnia 1963 roku, zmarł Aleksander Ładoś, polski dyplomata, nieformalny przywódca tzw. Grupy Berneńskiej, ratującej Żydów podczas II wojny… » więcej 2023-12-29, godz. 10:00 Rośnie liczba eksponatów przekazywanych do nowego muzeum powstania Rośnie liczba eksponatów przekazywanych i wypożyczanych do nowej siedziby Muzeum Powstania Wielkopolskiego 1918-1919 w Poznaniu, która ma być gotowa za trzy… » więcej 2023-12-29, godz. 07:30 108 lat temu urodził się Stanisław Broniewski "Orsza", dowódca akcji pod Arsenałem 108 lat temu, 29 grudnia 1915 roku, urodził się Stanisław Broniewski "Orsza", naczelnik Szarych Szeregów, dowódca słynnej akcji pod Arsenałem. Podczas II… » więcej 2023-12-29, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 29 grudnia » więcej 2023-12-28, godz. 15:00 Karta muzealna coraz bardziej popularna Belgijska karta muzealna bardzo popularna. Coraz więcej osób korzysta ze stałej przepustki do 235 muzeów i ponad 300 wystaw w całej Belgii. » więcej 2023-12-28, godz. 13:00 W Muzeum Narodowym w Krakowie 20 nowych wystaw [DŹWIĘK] Dwadzieścia nowych wystaw czasowych i pokazów w przyszłym roku przygotuje Muzeum Narodowe w Krakowie. Trzy duże ekspozycje zostaną zaprezentowane w gmachu… » więcej 2023-12-28, godz. 11:00 Muzeum Hutnictwa w Chorzowie przygotowuje wniosek o wpis hutniczych tradycji na listę niematerialnego dziedzictwa W styczniu zostanie złożony wniosek o wpis tradycji hutniczych na listę niematerialnego dziedzictwa. Przygotowuje go Muzeum Hutnictwa w Chorzowie. Chodzi o… » więcej 2023-12-28, godz. 09:00 42 lata temu w kopalni Piast zakończył się podziemny strajk górników 42 lata temu, 28 grudnia 1981 roku, w kopalni "Piast" w Bieruniu zakończył się ostatni w Polsce strajk protestacyjny przeciwko wprowadzeniu stanu wojennego… » więcej
102103104105106
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »