Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 60 lat temu padł niedźwiedź Wojtek, żołnierz…
2023-12-02, 09:00 Autor: IAR/D.Panek/O.Kłosińska/dok.

60 lat temu padł niedźwiedź Wojtek, żołnierz armii generała Andersa

Niedźwiedź Wojtek [fot. wikipedia]
Niedźwiedź Wojtek [fot. wikipedia]
60 lat temu, 2 grudnia 1963 roku, w ogrodzie zoologicznym w stolicy Szkocji Edynburgu na wieczną wartę odszedł syryjski niedźwiedź brunatny Wojtek, znany ze służby w armii generała Władysława Andersa. Zwierzę zostało przygarnięte przez polskich żołnierzy w Iranie w 1942 roku. Odkupili oni małego niedźwiadka od przygodnie spotkanego arabskiego chłopca za kilka puszek konserw, czekoladę i garść monet.
Miś został oficjalnie wciągnięty do ewidencji 22. Kompanii Zaopatrywania Artylerii i nadano mu stopień kaprala. Z żołnierzami przeszedł cały szlak bojowy - z Iranu przez Irak, Syrię, Palestynę, Egipt do Włoch, a po demobilizacji - do Wielkiej Brytanii. Podczas walk o Monte Cassino zwierzę pomagało w noszeniu ciężkich skrzyń z amunicją artyleryjską. Niedźwiedź z pociskiem w łapach stał się symbolem jednostki. Odznaka taka pojawiła się na samochodach wojskowych, proporczykach i mundurach żołnierzy.

Polscy żołnierze opiekowali się niedźwiadkiem bardzo troskliwie. Jego ulubionymi przysmakami były owoce, słodkie syropy, marmolada, miód oraz piwo, które dostawał za dobre zachowanie. Jadał razem z żołnierzami i spał z nimi w namiocie. Kiedy urósł, dostał własną sypialnię w dużej drewnianej skrzyni. Nie lubił jednak samotności i często w nocy chodził do śpiących w namiocie żołnierzy. Wojskowi wspominają, że Wojtek uwielbiał jazdę ciężarówkami - w szoferce, a czasami na skrzyni, czym wzbudzał sporą sensację na drodze. Zwierzak znany był z tego, że pomagał żołnierzom, ale też podkradał im piwo i papierosy, lubił też zapasy z ludźmi. Pokonanych lizał po twarzy.

Gdy zakończyły się działania wojenne, 22. Kompania, jako część 2. Korpusu Polskiego, została przetransportowana do Glasgow w Szkocji. Po demobilizacji jednostki zapadła decyzja o oddaniu Wojtka do ogrodu zoologicznego w Edynburgu. Niedźwiedź mieszkał tam od 15 listopada 1947 roku. Był często odwiedzany przez mieszkańców, ale też weteranów polskiego wojska. Pod koniec lat 50. XX wieku pojawiły się pomysły sprowadzenia misia do Polski. Nie zgodzili się jednak na to żołnierze weterani. Miś padł 2 grudnia 1963 roku, w wieku 22 lat. O jego śmierci poinformowała brytyjska prasa i stacje radiowe.

(więcej)

Niedźwiedź Wojtek stał się po wojnie bohaterem licznych piosenek, filmów, gier, a nawet przedstawień teatralnych. O bohaterskim żołnierzu śpiewali między innymi Maleo Reggae Rockers i Marika w utworze "Piosenka o Wojtku" oraz zespół Őszibarack w piosence "Wojtek, the bear soldier”.

Historię misia można było zobaczyć w filmach "Piwko dla niedźwiedzia!" w reżyserii Marii Dłużewskiej oraz produkcji BBC i TVP "O niedźwiedziu, co poszedł na wojnę". W warszawskim Teatrze Dramatycznym wystawiono z kolei spektakl "Niedźwiedź Wojtek" według Tadeusza Słobodzianka. Waleczny niedźwiedź jest też bohaterem gry komputerowej "Hearts of Iron IV" oraz gry planszowej wydanej przez IPN "Miś Wojtek".

Łukasz Wierzbicki poświęcił mu książkę dla dzieci "Dziadek i niedźwiadek" opartą na wspomnieniach jednego z opiekunów niedźwiedzia profesora Wojciecha Narębskiego. W liście do czytelników Wojciech Narębski napisał: "Trzeba Wam wiedzieć, że moja kompania miała potężne, czterotonowe samochody ciężarowe, przeznaczone do przewozu pocisków dla naszej ciężkiej artylerii, a zaopatrzenie trzeba było często dowozić nocą, bez używania świateł, zazwyczaj jeżdżąc po górskich, krętych i ostrzeliwanych przez Niemców drogach. Gdy skrajnie zmęczeni wracaliśmy do miejsca postoju kompanii, Wojtek witał nas zawsze radośnie, co bardzo poprawiało nam nastrój. Zdarzało się też, że pomagał nam w załadowywaniu i rozładowywaniu ciężkich skrzynek z amunicją".

Pomniki Wojtka odsłonięto między innymi w Edynburgu, Londynie, Krakowie i Warszawie.

Zobacz także

2023-12-27, godz. 09:00 79 lat temu odbył się ostatni lot cichociemnych do Polski 79 lat temu, w nocy z 26 na 27 grudnia 1944 roku, odbył się ostatni lot cichociemnych. Żołnierze mieli potajemnie przedostać się na teren okupowanej Polski… » więcej 2023-12-27, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 27 grudnia » więcej 2023-12-26, godz. 11:30 Szopki w Muzeum Górnośląskim W drugi dzień świąt Bożego Narodzenia warto odwiedzić Muzeum Górnośląskie w Bytomiu, gdzie można oglądać wystawę "Boże Narodzenie bez granic. Szopki… » więcej 2023-12-26, godz. 11:00 Święto pierwszego męczennika - Świętego Szczepana 26 grudnia Kościół katolicki wspomina Świętego Szczepana, diakona i pierwszego męczennika. W liturgii ten dzień ma rangę święta. We wspomnienie św… » więcej 2023-12-26, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 26 grudnia » więcej 2023-12-25, godz. 18:15 128 lat temu urodził się Stefan Rowecki "Grot", organizator i pierwszy dowódca AK 128 lat temu, 25 grudnia 1895 roku, urodził się Stefan Rowecki "Grot", organizator i pierwszy dowódca Armii Krajowej. Był głównym architektem polskiego podziemia… » więcej 2023-12-25, godz. 10:15 Święta Bożego Narodzenia 25 grudnia przypada uroczystość Narodzenia Pańskiego, powszechnie nazywana świętami Bożego Narodzenia. Poprzedza je Wigilia 24 grudnia. » więcej 2023-12-25, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 25 grudnia » więcej 2023-12-24, godz. 11:00 225 lat temu urodził się Adam Mickiewicz 225 lat temu, 24 grudnia 1798 roku, urodził się Adam Mickiewicz, poeta i pisarz epoki romantyzmu, autor dramatu "Dziady" i epopei narodowej "Pan Tadeusz", działacz… » więcej 2023-12-24, godz. 09:00 205 lat temu po raz pierwszy wykonano kolędę Cicha noc Zarówno dziś, jak i w kolejnych dniach w wielu domach rozbrzmiewać będzie pieśń "Cicha noc", która stała się najsłynniejszą kolędą na świecie, śpiewaną… » więcej
104105106107108
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »