Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 105 lat temu wprowadzono biało-czerwoną szachownicę…
2023-12-01, 09:00 Autor: IAR/O.Kłosińska/D.Panek/K.Koziełł/dok.

105 lat temu wprowadzono biało-czerwoną szachownicę, znak polskiego lotnictwa wojskowego

Szachownica lotnicza stosowana w lotnictwie polskim w latach 1918–1921 [Grafika: wikipedia/domena publiczna]
Szachownica lotnicza stosowana w lotnictwie polskim w latach 1918–1921 [Grafika: wikipedia/domena publiczna]
105 lat temu, 1 grudnia 1918 roku, wszedł w życie rozkaz wprowadzający biało-czerwoną szachownicę, jako standardowe oznaczenie polskich samolotów wojskowych. Dokument określał zarówno wielkość i kształt szachownicy, jak i układ kolorów na niej. Mimo to przez pierwsze lata od jej wprowadzenia występowała w kilku wariantach. Dopiero po zakończeniu wojny polsko-bolszewickiej oraz reorganizacji lotnictwa w 1921 nastąpiło jej usystematyzowanie. We ustanowionej wówczas formie szachownica obowiązywała do 1993 roku, kiedy wprowadzono dużą zmianę - odwrócono ją o 90 stopni, tak by była zgodna z zasadami heraldyki.
Pierwotnie instrukcja mówiła, że kolor biały będzie malowany w prawym górnym i lewym dolnym rogu, patrząc na szachownicę. Jednak zgodnie z zasadami heraldyki, kolory powinny być odwrócone, ponieważ określano je patrząc od strony herbu, a nie "na herb”. Dlatego właśnie od 1993 kolor biały znajduje się w lewym górnym i prawym dolnym rogu.

Twórcą znaku jest lotnik Stefan Stec, który - zgodnie z obowiązującym wówczas zwyczajem - ozdobił swoją maszynę, Albatrosa D.III, godłem osobistym. Była nim właśnie wymyślona przez niego biało-czerwona szachownica. Kiedy pilot tak oznaczonym dwupłatowcem przyleciał w połowie listopada 1918 roku do Warszawy z meldunkiem z oblężonego Lwowa, dowódca lotnictwa, podpułkownik Hipolit Łossowski, uznał, że szachownica spełnia wszystkie kryteria, jakie powinien mieć znak przynależności państwowej: jest oryginalna, ma polskie barwy i łatwo można ją namalować na skrzydłach i kadłubie.

Przed wprowadzeniem szachownicy zdobyczne samoloty malowano na kilka sposobów. W Krakowie w miejsce austriackich oznaczeń byłego zaborcy stosowano białe kwadraty, na które nanoszono literę "Z” w kolorze czerwonym. We Lwowie samoloty oznaczano biało-czerwonymi pasami, natomiast na maszynach przejętych od Niemców w Warszawie zamalowywano krzyże, a na ich miejscu malowano tarcze z kolorami białym i czerwonym. Podczas II wojny światowej samoloty, którymi latali polscy piloci po klęsce wrześniowej, miały wymalowane szachownice obok znaków sił państw, w których służyli.

Za zgodą Ministerstwa Obrony Narodowej polski skoczek narciarski Kamil Stoch wystąpił na XXII Zimowych Igrzyskach Olimpijskich w Soczi w 2014 roku w kasku z szachownicą lotniczą. W obu konkursach uzyskał tytuły mistrza olimpijskiego.

Zobacz także

2024-02-06, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 6 lutego » więcej 2024-02-05, godz. 16:00 Bieg Pamięci Sybiru: 10 lutego w Białymstoku, 17 lutego we Wrocławiu 1,3 tys. osób może wziąć udział w Biegu Pamięci Sybiru - upamiętniającym ofiary wywózek na Wschód, który 10 lutego odbędzie się w Białymstoku, a… » więcej 2024-02-05, godz. 15:00 Na wystawie stałej Muzeum obozu w Treblince znajdą się pamiątki z zasobów Żydowskiego Instytutu Historycznego Na wystawie stałej w budowanym obecnie pawilonie wystawienniczo- edukacyjnym na terenie Muzeum obozu w Treblince znajdą się pamiątki m.in. z zasobów Żydowskiego… » więcej 2024-02-05, godz. 13:15 Muzeum Auschwitz: nowy projekt edukacyjny dla młodzieży z Europy Nowy projekt edukacyjny: „Auschwitz - Pamięci Europy - Pamięć Europejska” przygotowało Muzeum Auschwitz. Paweł Sawicki z biura prasowego placówki podał… » więcej 2024-02-05, godz. 09:00 IPN organizuje ogólnopolski konkurs plastyczny "Bohater na stówę" z okazji jubileuszu polskiego złotego Instytut Pamięci Narodowej organizuje ogólnopolski konkurs plastyczny "Bohater na stówę" z okazji jubileuszu polskiego złotego. Chce w ten sposób zainteresować… » więcej 2024-02-05, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 5 lutego » więcej 2024-02-04, godz. 11:00 519 lat temu urodził się Mikołaj Rej, poeta renesansu, zwany "ojcem polskiej literatury" 519 lat temu, 4 lutego 1505 roku, urodził się Mikołaj Rej z Nagłowic, poeta renesansu, zwany "ojcem polskiej literatury", jeden z pierwszych poetów piszących… » więcej 2024-02-04, godz. 09:00 278 lat temu urodził się Tadeusz Kościuszko, generał, przywódca insurekcji 278 lat temu, 4 lutego 1746 roku, urodził się Tadeusz Kościuszko, generał, polski i amerykański bohater narodowy, niezłomny bojownik w walkach o niepodległość… » więcej 2024-02-04, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 4 lutego » więcej 2024-02-03, godz. 15:00 77 lat temu sąd skazał przywódców antykomunistycznej organizacji Wolność i Niezawisłość 77 lat temu, 3 lutego 1947 roku, zapadł wyrok w procesie przywódców antykomunistycznej organizacji Wolność i Niezawisłość. Przed sądem w Warszawie stanęło… » więcej
8586878889
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »